Tarihçesi
Batı Karadeniz de yer alan Kastamonu şehri, Karaçomak deresinin çevresinde kurulmuştur. İlk çağlara ait tarihi pek bilinmemektedir. Kent asıl gelişimini Bizans devrinde yapmıştır. Özellikle Komnenler soyu zamanında gelişmeye başlamıştır. Kastamonunun Türklerin eline geçmesi Danişmentliler zamanına rastlar. Yaklaşık yüz yıl Danişmentlilerin elinde kalan şehir, bir süreliğine Bizanslıların eline geçtiyse de Anadolu Selçukluları zamanında tekrar alınmıştır. Şehirde Candaroğulları Beyliği kurulmuş ve ardından Fatih Sultan Mehmetin1406 yılında şehri alarak Candaroğlulları beyliğine son vermesiyle, şehir Osmanlı topraklarına katılmıştır.
Coğrafi Konum
Batı Karadeniz de yer alan Kastamonu ili, kuzey batısında Bartın, batıda Karabük, güneyinde Çankırı güneydoğusunda Çorum, doğusunda ise Sinop ile komşudur. Kuzeyinde Karadeniz vardır. Dağlar denize paralel olarak uzanır.
İklim
Karadeniz kıyısında olan kuzey kısımlarında Karadeniz iklimi, İç Anadolu bölgesine yakın olan kısımlarında ise Kara iklimi görülür. Kıyılarda yağış daha fazladır. Dağlar denize paralel olduğu için Karadeniz ikliminin iç kısımlara girmesine engel olur.
Tarihi Eserler
*Kastamonu Kalesi
Kale Bizans imparatoru Komnenos döneminde 12. Yüzyılda yaptırılmıştır. Kale 112 metrelik yüksek bir tepe üzerinde kuruludur. Tepeye çıkıldığı zaman tüm şehir görünmektedir. Kalenin şehri kuşatan surları günümüze kadar ulaşamamış ve yıkılmıştır. İç kale Bizans döneminde yapılmıştır. Günümüze kadar gelmeyi başaran bölümler ise Candaroğulları döneminde yapılmıştır. Osmanlı döneminde ise kale onarım görmüştür.
Kalenin günümüze kadar ulaşan efsanevi bir öyküsü vardır. Öyle ki bu efsaneye göre şehrin adı da buradan gelmektedir. Kalenin, Bizans beyinin bir kızı vardır. Kızın adı Moni’dir. Kız kaleyi kuşatan Türk komutanını görür ve ona âşık olur. Kaleyi ele geçiremeyeceğini anlayan Türkler, kuşatmadan vazgeçmek üzereyken, Moni kalenin anahtarını Türk komutana gönderir. Kaleyi almasını ister. Bu arada babası, Moni’nin ihanetini öğrenir ve kızını kaleden aşağı attırır. Ardından da “Kastın neydi Moni,” diye bağırır. Bu öykü şehirde hala anlatılmaktadır. “Kastın neydi Moni,” sözünün de ağızdan ağza söylenip değişerek Kastamonuya dönüştüğü söylenir.
*Nasrullah Kadı Külliyesi
Kentin hemen merkezinde yer alan Nasrullah cami, şadırvan ve külliye II Beyazıt döneminde 1506 yılında Nasrullah Kadı tarafından yaptırılmıştır. Moloz taşı ile kesme taştan karışık olarak yapılmıştır. Nasrullah kadı külliyesinde bulunan kitabede padişaha ve Nasrullah kadıya övgülerden bahsedilmektedir. Başlangıçta altı kubbeli yapılan cami sonradan dokuz kubbeye çıkarılmıştır. Külliyeye sonradan yapılan medreselerde eklenmiştir.
Yine camideki şadırvanında halk arasında anlatılan bir öyküsü vardır. Derler ki; ” Nasrullah Caminin çeşmesinden su içen bir insan, yedi yıl içinde tekrar Kastamonuya dönermiş,”
*İsmail Bey Külliyesi
İsmail Bey mahallesinde bir tepe üzerinde kuruludur. Külliyede cami, medrese, han, hamam, imaret, türbe bulunur. Ortasında havuz olan kare biçiminde bir avlusu vardır. Külliye Candaroğulları Beylerinden Kemalettin İsmail Bey adına on beşinci yüzyılda yaptırılmıştır.
*Saat Kulesi
Şehrin doğusunda bulunan saat kulesi şehrin valisi Abdurrahman Nureddin Paşa tarafından 1884- 1885 yılları arasında yaptırılmıştır. II Abdülhamit döneminde yaptırılmıştır. Görevli bekçiler tarafından günlük bakımı yapılmaktadır. Günümüzde hala çalışır durumdadır.
*Kastamonu Evleri
Kaleye çıkarken girdiğiniz sokaklarda kendine has güzelliğiyle sizi karşılayan Kastamonu evleri günümüzde hala varlığını sürdürmektedir. Özgün Türk ve Osmanlı mimari özellikleri taşır. Bu evlerin yüzde sekseni ahşap, diğerleri ise tuğladır. Evlerin ikinci ve üçüncü katları genellikle dışa doğru çıkma biçimindedir. Evler çok odalıdır.
Şehirde bunlara benzer pek çok tarihi eser mevcuttur. Ayrıca pek çok türbe bulunmaktadır. Bu nedenle de evliyalar şehri olarak da anılabilir.
Ören Yerleri
*Ev Kaya Mezarı
Doğal bir kaya kütlesi üzerinde oyulmuştur. Tarihi milattan önce yedinci yüzyıla dayanmaktadır. Toplamda sekiz adet kaya mezarı bulunmaktadır. Bunlardan üçü anıtsaldır.
*Zımbıllı Tepe Höyüğü
Kurulumu milattan önce altmış dört yılına dayanır. Kastamonu ilinin, Taşköprü ilçesinde yer alır. Bu antik kent Romalılar tarafından kurulmuştur. Günümüze kadar devam eden kazılarda pek çok tarihi eser gün ışığına çıkarılmıştır.
Kaynakça:
Meydan Larousse, vikipedia
Yazar:Ilham Göl