Doktorlar alenen testosteron eksikliğinden muzdarip erkekler ve kadınlar için testosteron veya testosteron hormon tedavisini savunsalar da, çoğu kişi bu tedaviyi tercih etmek için çok utangaç ya da korkuyor. Bu durum testosteron hormonu ile ilişkili basındaki olumsuz yazılardan dolayı olabilir; ama bu günlerde magazine ne kadar güvenilebilir? Bu yazımızda testosteron ile ilgili yanlış inanışları gidermeye çalışacağız.
Testosteron genellikle maskülenlik ile ilişkili olmasına rağmen, çok az kişi testosteronun aynı zamanda kadınlar için de önemli bir hormon olduğunu biliyor. Sağlıklı bir genç kadının günde yaklaşık 300 mikrogram testosteron ürettiğini biliyor muydunuz? Testosteron bu günlerde büyük bir haber. İnsan vücudu tarafından salgılanan en önemli hormonlardan biri olması nedeniyle, magazin sayfalarını tüm yanlış nedenlerle süsler. Bazı Olimpiyat sporcuları ile ilgili doping skandalları sayesinde, testosteron hormonu artık yasak hormon olarak kabul ediliyor.
Testosteron, aslında vücudun bazı önemli fonksiyonlarını gerçekleştirmek için yardımcı olan, temel proteinleri üretmeye yardımcı olmaktır. Yetişkinlerde normal cinsel fonksiyonlar, sağlıklı sperm üretimi ve kas gelişimi için gereklidir. Yeni deliller de testosteronun diyabet ve kardiyovasküler hastalıkları kontrol altında tutmak için son derece önemli olduğunu göstermektedir. Ayrıca normal testosteron seviyelerine sahip olanlar daha uzun yaşamaktadır ve diğerlerine göre daha mutlu olma eğilimindedirler. Peki, neden herkesin testosteron konusunda kafası bu kadar karışık ve ondan korkuyor?
Testosteron Hakkında Yanlış İnanışlar:
1) Testosteron Bir Steroiddir ve Tehlikelidir:
Evet, testosteron bir steroiddir; fakat medyada bahsedildiği gibi tehlikeli değildir. “Steroid” kelimesi, organik yağda çözünebilen 17 karbon atomlu 4 halkadan oluşmuş bir bileşendir. Şaşırtıcı gelebilir; ama insan vücudu zaten progesteron, kortizol, östrojen ve kolesterol gibi diğer bir çok steroidler ile doludur. Bir sporcu doping almak veya steroid kullanmakla suçlandığında, sporcu dünyasında her iki terim de kas ve kemik oluşturmak için tasarlanmış olan sentetik “Anabolik Steroid Hormonu” işaret eder. Hatta yüksek konsantrasyonlarda testosteron kullanımının tehlikelerini gösteren bilimsel kanıt henüz yoktur.
2) Testosteron Kişiyi Uzun Boylu Yapar:
Bu efsane ile ilgili küçük bir doğruluk payı vardır. Testesteron hormonu kişiyi gerçekten uzatır ancak sadece ergenlik yıllarında uygulandığında. Bunun nedeni vücuttaki uzun kemiklerin (uyluk, üst kol, ön kol ve alt bacak) ergenlikten sonra uzamayı durdurmasıdır. Ergenlik döneminde büyüme plakları veya epifiz plaklarında bulunan kıkırdak hücreleri bölünür ve sayılarını arttırırlar. Bu yeni oluşan hücreler gıdalardaki kalsiyumu emer ve böylece kemik hücrelerine dönüşürler bu sayede kemik uzunluğu artar. Ergenlik sona erdiğinde, bu kıkırdak hücreleri büyümeyi durdurur ve büyüme plakları kemiğe dönüştürülür. Büyüme plakları kaynaştıktan sonra kemikler daha fazla uzayamaz.
3) Testosteron Kullanılması Yasaktır:
Daha önce belirtildiği gibi, testosteron tüm erkeklerde bulunan önemli bir hormondur ve erkek genital organlarının oluşumundan, ergenlik ile birlikte gelen fiziksel değişimlerden ve sperm üretimi, cinsel dürtü, kas tonusu ve kemik sağlığı gibi diğer fonksiyonların gelişiminden sorumludur. Testosteron almak tamamen yasaldır ancak bir hekimin reçetesi ile. Sporcuların doğal performansını etkilediği bilindiğinden, çeşitli spor komitelerinin testosteron yönetimi ile ilgili sıkı kuralları bulunmaktadır.
4) Testosteron Kalp İçin Kötüdür:
Aksine, testosteron hormonunun metabolizma üzerinde olumlu bir etkisi olduğu bilinmektedir. Yağsız vücut kitlesi, erkek ve kadınların lipid panelleri üzerindeki olumlu etkilerinden dolayı son derece gerekli olarak kabul edilir. Doktorlar bazı durumlarda diyabet ve diğer kardiyovasküler komplikasyonları önlemek için testosteron kullanmaktadır. Kan damarlarını genişleterek sağlıklı kan akışını teşvik etmektedir ve bağışıklık sistemini güçlendirdiği bilinmektedir.
5) Testosteron Bir Erkek Hormonudur:
Çoğu kadın testosteronun sadece erkekleri ilgilendiren bir hormon olduğuna inanıyor. Evet, testosteron bir erkek hormonudur ama kadınlar da bu hormonu üretmektedir. Testosteron ergenlik döneminde önemli bir rol oynar ve ikincil cinsel özelliklerin oluşumuna yardım eder. Kadınlarda testosteron hormonu yumurtalıklarda, yağ dokularında ve adrenal bezlerde üretilir. Yaşlandıkça vücudun testosteron üretme kapasitesi düşer ve değişik fiziksel ve davranışsal değişikliklere sebep olur. Menopoza girildiğinde vücut aslında ürettiğinden yaklaşık %50 daha az testosteron üretir.
6) Testosteron Prostat Kanserine Neden Olur:
Testosteron ve prostat kanserini birbirine bağlayan iki söylenti vardır. İlk söylenti 1940’ların başlarında prostat kanserli hastalar hadım edildiklerinde iyileşme gösterdikleri şeklinde doğdu. Diğer söylenti ise “Lupron” isimli ilerlemiş ya da metastatik prostat kanseri hastalarında kullanılan ilaç nedeniyle ortaya çıktı. Bu ilaç beyin ve testislerin iletişimini sağlayan sinyalleri kapatarak testosteron düzeylerinin azalmasına neden olmuş ve ilginç bir şekilde tümörlerin küçülmesini sağlamaktaydı.
Ancak testosteron ve prostat kanserinin bağlantısını gösteren bir kanıt henüz bulunamamıştır. Aynı zamanda testosteron terapisi gören erkek hastalarda prostat kötü bir şekilde etkilenmemiştir. “”Harvard Tıp Fakültesi” doktoru “İbrahim Morgentaler” tarafından yürütülen klinik çalışmalara göre, vücutlarında yüksek veya düşük seviyelerde testosteron olan erkekler prostat kanserine karşı savunmasız değildir.
7) Yaşlanmayla Beraber Testosteronun Azalması Normaldir:
Vücuttaki testosteron seviyesinin yaşlanma ile birlikte azalması normaldir ancak hipogonatizm genç erişkinlerdeki düşük testosteron seviyelerinin en önemli nedenlerinden biridir. Hipogonadizm düşük cinsel dürtü, sinirlilik, yorgunluk ve enerji kaybına neden olur. Eğer sık sık bu belirtiler yaşıyorsanız, bunun için bir doktora gitme zamanıdır.
Kaynakça:
http://www.buzzle.com/articles/10common-myths-about-testosterone.html
Yazar:Tülay Arsoy