Umbra, gölgenin koyu orta kısmıdır.Ay’ın umbrası tam güneş tutulmalarına neden olur ve Dünya’nın Umbrası toplam ve kısmi ay tutulmalarıyla ilgilidir.
Bir ışık kaynağı tarafından aydınlatılmış diğer opak nesneler gibi, Ay ve Dünya’nın da gölgeleri uzaya hücreler ve güneş ışığı olarak vurur.Her gölgenin 3 farklı alanı vardır ve bunlardan ilki umbradır.
-Umbra’nın Tanımı
Umbra gölgenin koyu çekirdeğidir. Bir ışık kaynağı ve gölge alan bir nesne düşünün. Umbra’nın içinde duruyorsanız, nesne doğrudan ışık ışınlarını bloke ettiği için ışık kaynağının herhangi bir bölümünü göremezsiniz.
-Ay’ın Umbra’sı Güneş Tutulmalarına Neden Oluyor
Ay’ın Umbra’sındaysanız ve Güneş’in yönüne bakarsanız, Ay’ın Güneş’i bloke etmesiyle tam güneş tutulmasını göreceksiniz.Uzaydaki yolculuğunda, Ay her zaman umbra yaratıyor. Bu, Uzayın bir yerinde, Ay’ın karanlık tarafında, şu anda toplam güneş tutulması yaşandığı anlamına gelir.
Güneş tutulmalarının o kadar seyrek olmasının nedeni, Ay’ın umbrasının nadiren Dünya’nın yüzeyine çarpmasıdır.Tam güneş tutulması sırasında bile umbra sadece Dünya üzerindeki küçük bir alanı kaplar.Ay ve Dünya’nın her ikisi de sürekli hareket halindeyken umbra, tutulma sırasında Dünya’nın yüzünü geçer, bu yüzden toplam evre genellikle yalnızca ince bir tutulma yolunda görülebilir.
-Ay’ın Umbrası Ne Kadar Geniştir?
Güneş tutulması sırasında Ay’ın umbra tarafından kaplanan Dünya yüzeyindeki alanın boyutu, diğer şeylerin yanı sıra, Ay’ın Dünya ile olan şimdiki mesafesine bağlıdır.Mesafe ne kadar küçük ise umbra o kadar büyük olur.
Dünya yüzeyindeki umbra’nın yolu, genel olarak ekvatorda 150 km’lik (93 mil) bir genişliğe sahiptir.Yüksek enlemlerde, Güneş ışınları daha ufak bir açı ile Dünya yüzeyine çarpar, dolayısıyla umbranın boyutu buna göre büyür.Bazı tam güneş tutulmaları sırasında umbranın yol genişliği kutuplarda 1000 km’nin (621 mil) üzerindedir.
Tutulma, Ay’ın mesafesi daha büyük olduğunda meydana gelirse Ay’ın V-şekilli umbra ucu sadece tutulmanın parçaları sırasında Dünya yüzeyine ulaşabilir, yani çapı sıfıra yakın demektir.Güneş tutulmasının toplam fazı daha sonra kısa bir an sürer.Örneğin, 6 Aralık 2067’deki tam güneş tutulmasının, kısmi evrelerden önce ve sonra yalnızca 8 saniye süreceği tahmin edilmektedir.
-Dünya’nın Umbrası Ay Tutulmalarına Neden Olur
Ay gibi Dünya da daima umbra yaratır.Aslında düzenli olarak yaşadığımız bu olaya gece denir.Güneş batarsa, dünyanın umbrasının yarattığı karanlığa bakarız.Bununla birlikte Ay tutulmaları için, Ay’ın Dünya’nın umbrasına girmesi gerekir.
Dünyanın umbrası hem tam hem de kısmi ay tutulmalarıyla ilgilidir.Tam ay tutulması sırasında, tüm ay umbraya girer.Kısmi ay tutulmasında ise tam gölge Ay yüzeyinin sadece bir kısmını kaplamasıyla oluşur.
Kaynakça:
https://www.timeanddate.com/eclipse/umbra-shadow.html
Yazar: Merve Karaca