Enneagram; duygu, düşünce ve eylem seçimlerine göre dokuz farklı şablondan oluşan güçlü ve dinamik bir kişilik analizi sistemidir. Enneagram Yunanca’da dokuz anlamına gelen “enna” ve model veya figür anlamona gelen “gram” sözcüklerinden türetilmiştir. Enneagram, sistemi oluşturan dokuz şablonun her biri farklı algısal filtrelerle dünyaya bakış açımızı belirleme esasına dayanır.
Kişisel tipinizi ve bu tipe ait olan temel özellikleri keşfettiğinizde, sizi neyin motive edeceği, zorluklarla başa çıkma stratejilerinizi ve kişisel gelişiminiz için anahtar noktaları da keşfetmiş olursunuz. Aşağıda her bir karakter tipi için temel özellikleri özetleyeceğiz ancak daha geniş bilgi edinmek isterseniz, ilginç fakat tutarlı olan bu yönteme ilişkin çok faydalı kitaplara da başvurabilir ve kendinizin veya yakınlarınızın karakter tipinizi tespit edebilirsiniz.
Enegram Tipleri İçin Özet Tanımlamalar
Tip 1- Mükemmeliyetçi/ Reformcu: Mükemmeliyetçiler saygın bir kişilik olmak için her zaman iyi ve doğru olmaları gerektiğine inanırlar. Bu nedenle mükemmeliyetçiler dürüst, sorumluluk sahibi, gelişim odaklıdırlar ve sürekli kendilerini kontrol ederler. Bu tipin dezavantajlı özellikleri de hassas ve kırılgan olmaları, olaylara eleştirel yaklaşmaları ve sürekli kendilerini suçlamalarıdır. Karakteri mükemmeliyetçi olan ünlülere örnek olarak Konfiçyus, Hillary Clinton, Aristoteles, Kraliçe II. Elizabeth, Abdullah Gül ve Deniz Baykal verilebilir.
Tip 2- Yardımsever/ Şefkatli: Karakteri yardımsever tanımına uyan kişiler etrafındaki kişilerin kendilerine ihtiyaçları olduğunu düşünür veya öyle olmasını isterler. Bu nedenle etrafındaki kişilerle yakın ilişki kurmaktan hoşlanırlar. Şefkatli, yardımsever, destekleyici ve ilişki odaklı yaşarlar. Ancak gururlu olmaları, aşırı duygusal ve sahiplenici olmaları ve müşkülpesentlikleri en zayıf yönleridir. Bu tipe uygun olabilecek ünlüler: Prenses Diana, Bill Cosby, Madonna, Sezen Aksu, Sunay Akın, Müjdat Gezen
Tip 3- Başaran: Karakteri başaran olan kişiler sevilmek için sürekli başarması ve her şeyin üstesinden gelmesi gerektiğini düşünür. Bunun için de çok çalışırlar ve düşüncelerini hayata geçirip sonuç almak için her şeyi yaparlar. En büyük tutkuları iştir ve statü onlar için çok önemlidir. Hedefe kilitlenirler ve verimlilik odaklıdırlar. Ancak hislere çok önem vermemeleri, sabırsız ve hoşgörüsüz olmaları ile birlikte bencillikleri geliştirmeleri gereken vasıflarıdır. Bu tipe uygun olabilecek ünlüler: Tom Cruise, Sharon Stone, Hülya Avşar, Fatih Terim, Yılmaz Erdoğan, Mahsun Kırmızıgül .
Tip 4- Romantik: Romantikler sevilmek için özel ve farklı olmaları gerektiğini düşünürler. Çok yaratıcı bir kişiliğe sahip olduklarından genellikle sanatçıların çoğu bu grubun içindedir. Empati kurabilirler, kendilerine güvenirler, idealisttirler ve hislerini çok yoğun bir şekilde yaşarlar. Huysuzlukları, dengesizlikleri ve bazı durumlarda aşırı kendilerine güvenmeleri en büyük negatiflikleridir. Bu tipe uygun olabilecek ünlüler: Van Gogh, Johnny Depp, Can Dündar, Uğur Yücel, İlhan İrem.
Tip 5- Araştırmacı/ Gözlemci: Gözlemciler size çok az şey verip çok fazla şey isteyen, dünyadan kendilerini korumak zorunda olduklarını düşünürler. Araştırma ve gözlem yapmayı çok severler. Bunları yapabilmek için sürekli kendilerine zaman ayırırlar ve bu nedenle hem kendi kendilerine yettiklerini düşünür hem de diğer insanlara çok zaman ayırmayı sevmezler. Analitik düşünce yapısına sahiptirler ve bu sayede sebep sonuç ilişkisini iyi korurlar. Fazla şahsi olmaları, kendilerini insanlardan soyutlamaları ve bazı zamanlarda dış dünyadan kopmaları geliştirmeleri gereken yönleridir. Bu tipe uygun olabilecek ünlüler: Buddha, Hıncal Uluç, Cem Yılmaz, Mehmet Ali Birand.
Tip 6- Sadık: Sadıklar dış dünyayı çok tehlikeli bulurlar ve ondan hem kendisini hem de çevresini korunması gerektiğini düşünürler. Arkadaş canlısıdırlar ancak onlarla arkadaşlık kurabilmek o kadar kolay değildir çünkü ilk başta tanımadıkları herkese şüphe ile yaklaşırlar. Çok sorgulayıcıdırlar ve olası tehlikeleri önceden belirleyip sürekli tetikte olmak isterler. Aşırı şüpheci olmaları, çevrelerine suçlayıcı şekilde yaklaşmaları ve çok kuşkulu olmaları en önemli dezavantajları arasındadır. Bu tipe uygun olabilecek ünlüler: Adolf Hitler, George W. Bush.
Tip 7- Maceracı: Maceracılar iyi bir yaşam sürmek için sürekli aktif olup hayattan zevk almaya çalışırlar. Etraflarındaki olumsuz şeylere fazla odaklanmayıp daha çok olumlu şeyleri görür ve düşünürler. Geleceğe umutla bakıp çevresine pozitif enerji yayarlar. Enerji doludurlar ve sürekli kendilerine yapacak bir şey ararlar. Ancak acıyla yüzleşmek istememeleri, bir iş bitmeden öbürüne atlamak istemeleri, uzun süre bir konuya odaklanamamaları, olumsuzlukları görmezden gelmeleri geliştirmeleri gereken yanlarıdır. Bu tipe uygun olabilecek ünlüler: Jim Carrey, Jack Nicholson, Sergen Yalçın.
Tip 8- Meydan Okuyan: Meydan okuyanlar çetin dünya şartlarına karşı güçlü olup dimdik ayakta durmaları gerektiğine inanırlar. İnisiyatif almaktan hiç çekinmezler. Adaletli olmaya çalışırlar ve kararlıdırlar. İnsanlar üzerinde etki bırakmayı severler. Bu özellikleri ile liderlik yönleri çok güçlüdür denilebilir. Ancak açık sözlü oldukları için sözlerini her ortamda kaçınmadan söylerler ve bu nedenle dış dünya onları saldırgan bulabilir. Zaman zaman da ölçüsüz davranıp itici olabilirler. Bu tipe uygun olabilecek ünlüler: Stalin, Fidel Castro, Gandhi, Recep Tayyip Erdoğan, İbrahim Tatlıses.
Tip 9- Barışçı: Barışçılar değer verilen ve sevile bir insan olmaları için barış içinde yaşamaları ve insanlarla geçinmeleri gerektiğine inanırlar. Kimseyle herhangi bir sorun yaşamak istemezler çünkü huzur onlar için en önemli şeydir. Bir karara varmadan önce olayı olumlu ve olumsuz yönleriyle etraflıca düşünmek isterler ve bu nedenle karar verme süreçleri biraz uzundur. Bir karara vardıktan sonra da aynı yargılamayı tekrar yapmak istemezler bu nedenle kararlarını kolay kolay değiştirmezler. Her şeyi akışına bırakmaları, inatçı olmaları, aşırı denebilecek nitelikte kararsızlıkları ve çatışmalardan kaçınmaları dezavantajlı yönleridir. Bu tipe uygun olabilecek ünlüler: Abraham Lincoln ,Ronald Reagan, Türkan Şoray, Zerrin Özer.
Kaynakça:
http://www.9types.com/writeup/enneagram.html
http://www.ennea.com/types/enn1.htm
http://www.enneagram.com.tr
Yazar:Nihat Keleş