Apandis kavramı, insan vücudunda bulunan bir organın adı olmakla birlikte, bu organ ile oluşan bazı olumsuz durumlar insan sağlığı açısından tehlikeli durumlar oluşturabilmektedir. Apandisit kavramı da, apandisle ilgili durumlar arasında yer almaktadır. Apandisin ne olduğuna bakıldığında ise karşımıza, kör bağırsağın alt tarafında yer alan ve kalınlığı 0,5-1,5 cm aralığında olan, uzunluğu ise 2 ile 20 cm arasında değişen çıkıntıya “apandis” adı verilir.
İnsan anatomisinde bulunan apandisin iltihaplanması sonucu meydana gelen duruma ise, tıp terminolojisinde “apandisit” adı verilmektedir. Çocuk büyüdükçe görmeye başlar. 10-17 yaş arası en çoktur. Daha sonra ise azalma gösterir. Ergenlik döneminden evvel erkek ve kız çocuklarda aynı oranda görüldüğü halde, bundan sonra 25 yaşına kadar bu durumun görülmesi erkeklerde kadınlara göre daha yaygındır. (erkek/kadın oranı 3/2). 25 yaşından sonraki dönemde ise erkeklerdeki sık görülme azalır ve de giderek sıklık oranı eşitlenmeye başlar.
Apandisit iltihaplanmasının çeşitli belirtileri bulunmaktadır. Bu belirtiler incelendiği takdirde karşımıza ilk olarak, hastalığın başlangıcında ağrı göbek çevresinde, karnın üst tarafında ya da tüm karın bölgesinde yaygın olabilir. Bu ağrının oluşma nedeni, appendisin cidarlarının gerilmesidir. Ağrı orta şiddette ve sürekli bir şekilde kendini gösterir. Akut apandisit başladıktan 6-8 saat ya da daha çok bir zaman geçtikten sonra ağrı, karnın sağ alt bölgesine yerleşmektedir. Bu ağrı, apandisitin ilk belirtilerinden birisidir. Apandisitin bir diğer erken belirtisi ise, iştahsızlıktır. Apandisit sorunu yaşayan hastalara sorulduğunda, hastalar belirtilerin başlamasından önceki öğünde ve hatta daha önceki öğünlerde de iştah sorunu yaşadıklarını ve de bunun neticesinde yemek yiyemediklerini anlatırlar. Bazen hasta, iştahının yerinde olduğunu da söyleyebilir. Bu tür durumlarda apandisit olma olasılığı azalır.
Apandisitin üçüncü sıradaki erken belirtisi incelendiğinde ise karşımıza, bazı hastaların devamlı dışkılama ihtiyacı duyması çıkmaktadır. Fakat burada önemli olan nokta, hastanın bunu yapsa bile rahatlayamaması durumudur. Bazı hastalar bu olayı kabızlık olarak nitelemekte ve rahatsızlığın kabızlıktan ileri geldiğini zannetmektedirler. Böyle bir durum yaşandığında, dışkı bağırsak taşı, meyve çekirdekleri, bağırsak kurtları, yutulmuş yabancı cisimler apandis kanalını tıkarlar. Bu tıkanma sonucunda, bu kanal içerisinde salgı, dışkı ve de mukus birikmesi meydana gelir. Bu nedenden dolayı da, mikroplar daha kolay yerleşir ve ürerler. Burada kolayca üreyen mikroplar ise, apandis duvarına yerleşecek zamanı beklemektedirler.
Bu ilk belirtilerin ardından, bulantı ve kusmalar başlar. Akut apandisit durumunda yaşanan belirtilerin meydana çıkış sırası da, önem taşımaktadır. Öncelikle; iştahsızlık ve yalancı kabızlık, ardından ağrı ve de bulantı meydana gelmiş olur. Kusmalar eğer ağrıdan önce başlarsa, apandisit teşhisi şüpheye düşmektedir. İshal olma durumu da teşhisi şüpheye düşüren durumlar arasında yer almaktadır. Yüksek ama düzensiz bir ateşin varlığı, apandisit durumlarında sıkça görülen rahatsızlıklar arasında yer almaktadır. Had apandisit iltihabı, oldukça tehlikeli bir hastalıktır. Bazı durumlarda bu hastalık ölüme dahi neden olabilmektedir. Bu nedende dolayı, apandisit belirtilerinin görüldüğü durumlarda kesinlikle doktora başvurulmalıdır.
Yazar:Erdoğan Gül