Bilgiustam
Bilgiyi ustasından öğrenin

Saçla Oynama Alışkanlığı: Nedenleri, Zararları ve Engelleme Yolları

0 21.763

Saçını parmağının etrafına sarmak ve bir daire şeklinde çekmek genellikle saç döndürme olarak bilinir ve oldukça yaygın bir alışkanlıktır. Saçınızı döndürmek, kıpır kıpır olarak tanımlanan bir grup davranışın parçasıdır. Özellikle çocuklar, kaygıyı yatıştırmak, yatmadan önce gevşemek veya sadece can sıkıntısıyla başa çıkmak için kendi kendine yatıştırmanın bir yolu olarak saçlarını bükebilirler.
Saçı döndürme alışkanlığı sinir bozucu bir alışkanlık olabilirken çoğunlukla endişe edilmesine gerek olmayan bir alışkanlıktır. Ancak bazı durumlarda bazen altta yatan bir sağlık sorununun işaretinin olabileceği de göz ardı edilmemelidir. Saça sürekli olarak bu hareketi yapmak saça zarar vererek düğümlere, uçların bölünmesine ve saç kırılmasına neden olabilir. Bu yazıda sürekli saçla oynamanın ne olduğu, zararları ve nedenleri üzerine bilgiler bulunmaktadır.

Saçı Parmağa Dolamanın Bir Zararı Var mıdır?

Saç döndürmenin bazı yan etkileri olabilir. Bunlar şunları içerebilir:
• Saç kırılması ve zayıf tellere neden olur
• Karışık ve düğümlü saçlara neden olur
• Saç dökülmesine ve kellik gibi yamalar oluşmasına neden olur
• Saçların bölünmesine neden olur.
Saç döndürme, sinirsel bir alışkanlıktan veya çocukluktaki dikkat dağınıklığından tekrarlayan bir davranışa dönüşebilir. Saç döndürme alışkanlıklarının trikotilomaniye yol açabileceğine dair bir inanç da vardır . Bu, ezici bir şekilde kişinin kendi saçını çekme dürtüsüne neden olan bir zihinsel sağlık durumudur.

Yetişkinlerde Saç Döndürme Nedenleri

Saç döndürme alışkanlığına sahip bir yetişkinde, bu alışkanlığın çocukluktan gelmesi mümkündür. Aynı zamanda başka bir durumun belirtisi de olabilir. Bu nedenler şu şekilde sıralanabilir;
Vücut odaklı tekrarlayan davranış
Saçla Oynama Alışkanlığı: Nedenleri, Zararları ve Engelleme YollarıBu alışkanlığı olan kişi de belki de küçük bir çocukken saç döndürme alışkanlığına başlamış ve bu yaşına kadar devam etmiş olabilir. Yapılan araştırmalarda bu tür bir davranışla sabırsızlık, can sıkıntısı, hayal kırıklığı ve tatminsizlik arasında bir bağlantı olduğunu öne sürülmektedir. Saç döndürme, can sıkıntısını hafifletebilir ve ayrıca yorgun hissettiğinde kişinin rahatlamasına yardımcı olabilir.
Mesela bir toplantı sırasında uyanık kalmak için mücadele eden biri veya en sevdiği şovu pijamalarıyla izleyen biri yayının başlamasını beklerken saçınızı döndürme eğiliminde olabilir. Ve daha sonra bu eylem bir alışkanlığa dönebilir, yani her canı sıkıldığında veya sabırsızlandığında aynı hareketi tekrarlayabilir. Saç hasar görmediği müddetçe veya dökülmediği müddetçe aslında pek endişelenmeye gerek yoktur.
Anksiyete belirtisi
Saçlarla oynama alışkanlığı çocuklukta veya ergenlikte başlamış ve endişeli olduğunda yapılan bir harekete dönüşmüş olabilir. Kişi kendini gergin hissettiğinde veya rahatsız edici, endişeli düşüncelerle başa çıkarken saçını döndürürse, bu alışkanlık bir anksiyete bozukluğunun belirtisi olabilir.
Obsesif kompulsif bozukluk (OKB) belirtisi
Saç döndürme, obsesif kompulsif bozukluğun (OKB) bir işareti olabilir. Eğer kişinin başka OKB semptomları varsa, saç döndürme alışkanlığı bu durumun bir parçası olabilir. OKB’nin diğer semptomları şunları içerir:
• Tekrar tekrar ortaya çıkan üzücü düşünceler veya dürtüler
• Stres ve kaygıyı geçici olarak azaltan tekrarlayan eylemler veya ritüeller
• Günde bir saatten fazla süren ve günlük yaşamı engelleyen semptomlar
Ancak saçların parmağa dolanması alışkanlığı ve saçlarla oynanması OKB teşhisi için yeterli değildir.

Yeni Yürümeye BaşlayanlardaSaçla Oynama Alışkanlığının Nedenleri

Çocuklarda saç döndürülmesi veya saçla sürekli oynanması alışkanlığı, yürümeye başlanıldığı dönemlerde oluşan stres ve yorgunluktan kaynaklı bir tepki olarak meydana gelebilir. Çocukken karmaşık duyguları ifade etmek veya çevreyi kontrol etmek zor olduğu için, bazen beden kontrolü ele alır ve bunun yerine fiziksel bir başa çıkma mekanizması oluşturur. Ve bu yaşlardan gelen alışkanlık eğer farkına varılmazsa, kişiyi veya çevresindekileri rahatsız etmezse yetişkinlik döneminde de aynen devam edebilir.

Saçların Parmağa Dolanması Otizmin Bir Belirtisi Olabilir mi?

Saçla Oynama Alışkanlığı: Nedenleri, Zararları ve Engelleme YollarıSaç döndürme, kişinin kendi kendini duraklatması veya uyarma tepkisi olarak tanımlanmaktadır. Diğer stimming (tekrarlayan hareketler) örnekleri şunları içerir:
• Tırnaklarını yeme
• Parmakları kütletme
• Ayağını sallama
Stimming her zaman otizmle ilgili değildir, ancak bazı bayılma davranışları otizm teşhisi ile ilişkili olabilir. Otizme bağlı tekrarlayan davranışlar genellikle şunları içerir:
• Sallanma
• Ellerini çırpmak veya parmakları sallamak veya şıklatma
• Zıplama veya dönme
Saç döndürme alışkanlığı eğer bir çocuğa otizm tanısı konuldu ise değerlendirilmesi gereken yıkıcı özellikte bir davranış olarak ortaya çıkabilir. Ancak tek başına saç döndürmek, çocuğun otizm açısından değerlendirilmesi gerektiğini düşündürmek için yeterli değildir.
Yeni Yürüyenlerde Saçları Döndürme Alışkanlığı Nasıl Unutturulur?
Eğer çocuğun bu saçıyla oynaması çocuğun sağlığını etkiliyorsa, davranışı unutturmak için kullanılabilecek bazı yöntemler vardır.
Yatmadan önce eldiven takmak
Yeni yürümeye başlayan veya daha küçük çocuklarda bu alışkanlık varsa, yatmadan önce eldivenler takılması, onların kendi kendilerine yatıştırmalarını sağlar. Böylelikle bu alışkanlıklarını yavaş yavaş unuturlar ve yapmazlar.
Saç stili değişikliği
Çocuğun saçı parmağını dolayacak kadar uzunsa ve zarar görüyorsa, saçı, kısa bir saç kesimi yaparak sorunu çözmeye çalışılabilir. Kısa saçlarını parmağına dolayarak bükemeyeceği için ilk zamanlar sinirlenebilir, ancak saçları uzayana kadar genellikle bu alışkanlığını unutur.
Fidget cihazları
Bir stres çarkı çocuğun saçlarını zarar vermeden, aradığı oyalama ve rahatlamayı sağlayabilir. Bunun yanında illa stres çarkı olmasına gerek yoktur, onun oynayabileceği meşgul olabileceği oyunlarda aynı görevi görebilir.

Yetişkinler Saç Döndürme Alışkanlığını Nasıl Yener?

Saçla Oynama Alışkanlığı: Nedenleri, Zararları ve Engelleme YollarıSaçını parmağına dolayarak oynamak gibi alışkanlığı olan kişilerin saçları bundan zarar görüyorsa veya kişi çevresindekiler baktığı veya uyardığı için rahatsızlık duyuyorsa, bu alışkanlığını bırakmak isteyebilir. Bu alışkanlığını bırakmak veya tedavi etmek seçilen tedavi, bu eylemin yapma nedenine bağlı olarak değişebilir. Bir yetişkinin saçlarını döndürmeyi bırakmasının bazı yolları şu şekildedir;
• Tığ veya şişle bir şey örerek meşgul olmak
• Saçını döndürmek yerine fırçalamak
• Çekme arzusunu azaltmak için saçına bakmak, modellendirmek
• Farkındalık veya meditasyon gibi alternatif stres giderme tekniklerini öğrenmek
• Bilişsel davranışçı terapinin (CBT) yardımcı olup olmayacağını öğrenmek için bir psikologla konuşmak
• Bu alışkanlığını bırakabilmek kendine küçük hedefler oluşturmak(saçını bir seferde 2 saat döndürmemek gibi) ve bunu yerine getirdiği için kendini ödüllendirmek
• Uyurken bu hareketi yapmaktan kaçınmak için bere takmak veya kapüşonlu ile uyumak
• Anti-anksiyete ilaçları kullanmak
• Kafein ve şeker alımını azaltmak
Eğer bu saç kıvırma veya döndürme hareketi kişinin saç ve kendi sağlığına zarar verici düzeyde ise ve kendisi aşamıyorsa bir uzmandan yardım alması gerekebilir. İnsanlar saçlarını birçok farklı nedenden parmağına dolayarak oynayabilirler. Bazen bu alışkanlık çocuklukta gelişir ve basitçe ortadan kalkmaz. Bazen de bu altta yatan bir sağlık sorununun belirtisi olabilir. Saçınızı döndürmek kişinin günlük hayatını etkiliyorsa, tedavi olması gerekir.

Kaynakça:
https://www.refinery29.com/en-us/hair-twirling-touching-habit
https://www.wikihow.com/Overcome-a-Hair-Playing-Addiction
https://www.healthline.com/health/hair-twirling

Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu

Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku