Yaygın adı: Batrak
Alt Şube (Subphylum): Cephalochordata
Takım: Amphioxiformes
Türlerin Sayısı: iki cins içinde yaklaşık 25 türü bulunmaktadır. Bu cinsler Branchiostoma ve Epigonichthys’dir.
Boyutları: 10 cm ye kadardır.
Fiziksel Özellikleri: Basit, balıklara benzer tanınabilir bir başı olmayan, omurgalı fakat Branchiostoma türlerinde başlıklarının içinde dokunaçları vardır. Omurgalılardakine benzer, içi boş sırt sinir kordonları vardır. Fakat omurgaların yerini sırt iplikleri (notocord) almıştır. Parçalar halinde belirgin kas bloklarına sahiptir. Solungaçları iyi gelişmiştir.
Yaşam Çizgisi: Erkek ve dişiler ayrıdır. Yumurtalarıyla spermler döllenmenin meydana geldiği açık su içine bırakılır. Serbest yüzen planktonik tornaria larvalardırlar.
Beslenme Tarzı: Deniz suyunun içinden, filtreleme yöntemiyle süzülen yiyecek parçacıklarıyla beslenirler.
Yaşam alanı: Sahil sığ sularında yaşamaktadırlar.
Yeryüzünde Dağılımı: Ilıman ve Tropikal bölgelerdeki denizlerde dağılım gösterirler.
Çok ince gövdeli batrakların vücutlarının iki ucu sivridir. Bu iki uçlu profil, bu ilginç yaratıkları, başka bir isim daha verilmesine yol açmıştır. Zıt uçlu anlamına gelen amphioxus.
Uzunlukları 10 cm kadar olabilen mızrak, zıpkın, kargı yada minyatür bıçaklar biçiminde oluşmuş cephalochordates veya batraklar, iki cins içinde yaklaşık sadece 25 tür olarak temsil edilirler. Cephalochordates terimi, hayvanın sırtı boyunca baş bölgesine kadar uzanan hücrelerden oluşan bir çubuk, sırt ipliğinin şeklini gösterir.
Balıklara Benzer Özellikler
Batrakların, balık olmamalarına rağmen, balıklara benzeyen birkaç özellikleri vardır. Onların gövdeleri, küçük yılanların vücutlarına benzer ve yüzgeçleri vardır.
Kafasının tam arkasından kuyruğa doğru bir sırt yüzgeci uzanır ve gövdesinin alt kısmından atriyopordan kuyruk kökünün tam başlangıcındaki anüse doğru bir ventral yüzgeç uzanır. Atriyopor, deniz fıskiyelerinde, atriyal veya su boşaltma sifonuyla ilgilidir.
Yılan balığı gibi hareketli batrakların balıklara benzemelerine yol açar. Ayrıntılı yapıları çok farklı olmasına rağmen, görünüşte balıkların kas bloklarına benzeyen parçalı kas blokları veya miyomerler tarafından hareketlerine güç sağlar. Her nedense, balıkların aksine batrakların kafatasları, (alternatif alt şube adı Acrania, kafatası kemiksiz anlamına gelir) ve çeneleri yoktur. Geçit veya dalız olarak bilinen boşluk, ağız veya dışarıdan emilen suyun girdiği yere yiyecek dolu suyun sevk edilmesi için kullanılan dokunaç halkalarıyla çevrili ağızları da yoktur.
Su, oradan boğaza geçer ve çok sayıdaki (180 veya daha fazla) solungaç filtreleri tarafından yiyecek parçaları süzülür. Yiyecek parçacıkları, endostil adı verilen bir yapı tarafından salgılanan salgıyla karıştırılarak sindirim için ince bağırsaklara geçilir. Yarıklardan geçen su gövdenin dışına çıkmaz.
Omurgalılarla Bağlar
Batrakların hem deniz fıskiyeleri hem de ilkel omurgalı hayvanlarla akrabalıkları vardır. Böylece, onlar omurgalılar ve omurgasız hayvanlar arasındaki bağlantının temsilcileridir.
Sırt kemikli hayvanlar arasında pek çok benzerlikler vardır fakat batraklar, bofa balıkları ve balık asalakları bazı çenesiz balıklarla üç beş özelliklerini paylaşırlar. Bazı larva bofa balıkları, suyu filtreleyerek süzme yöntemiyle yiyecek elde ederler. Onların basit yüzgeçleri, eller ve ayaklar gibi üyelerin benzeri göğüs ve pelvik yüzgeçlerine sahip olmaları da, en ilkel omurgalı yaratıkların özellikleridir.
Astronomik Sayılar
Batraklar, yaşam döngülerinin serbest yüzme ile başkalaşım geçirerek yetişkin batrak balığı olma evrelerini tamamladıktan sonra hayatlarının geri kalan kısmını ya küçük tünellerde geçirirler ya da denizin dibine yakın yerlerde kısa sürelerle çok hızlı bir şekilde dolaşırlar.
Kaynakça:
BBC – John Dawes
Yazar: Tuncay Bayraktar