En başta Freud’un görüşlerini destekleyip daha sonra görüş ayrılığına düşen Alfred Adler, doğum sırasının önemini vurgulayan ilk psikologdur. Bunun yanı sıra doğum sırasının kişilik gelişimi üzerinde etkisi olduğunu söylemektedir.
İlk çocuk, ortanca çocuk ve en küçük çocuk olmak üzere kardeşleri gruplamıştır.
İlk çocuk; ilk çocuk olmaları sebebi ile aşırı ilgi görürler ve ikinci çocuğun gelmesi ile tahttan indirilirler. İlk çocuklar daha otoriter, değişime ve yeni yaşantılara kapalı çocuklardır. Hayatlarının pek fazla değişmesini istemeyen kişilerdir. Duygularını çok göstermezler. İlk çocuklar sorumluluk sahibi ve birazda diktatördürler. Düzen, sistem, plan ve programları vardır. Muhafaza eden değişime kapalı kişiliğe sahiptirler.
Ortanca (ikinci) çocuklar; Bu çocuklar şımarma lüksüne sahip değildirler. Bu çocuklar farkı kapatmak için abla ve abilerine yetişme çabası içindedirler. Bu yüzden güçlü bir üstünlük çabası gösterirler. Bu yüzden de gayet başarılı kişiler olurlar. Bunun yanı sıra silik ve sürekli ilgi arayışında olan çocuklardır. İlgi arayışı için değişik aktivitelere sık sık başvururlar örneğin; yalan söylemek gibi. Bu çocuklar devrimci yani yenilikçidir. Yeniliğe açık kişiliğe sahiplerdir, aileyi değiştirmeye çalışırlar. Ailenin görüşü, yaşantısı bu ortanca çocukta değişmezse bir daha hiç değişmez. Ailenin tutumunu ve davranışını değiştirenler hep ortanca (ikinci) çocuklardır. Çünkü aile ilk çocuktaki işleyen kurallarını ikinci çocuğa işletemezler. Sebebi ise, ikinci çocuklarla yenilik açısından çatışma yaşarlar ve çatışmanın çocuğa zarar vermemesi için aile geri adım atıp çocuğun yeniliğini kabul ederler. Ortanca çocukların hayal güçleri birinci çocuğa göre daha geniştir. Abla veya abilerini geçmek için hırs yaparlar, o yüzden daha başarılıdırlar.
En küçük çocuk; İlk çocuklar gibi en küçük çocuklarda ailenin üyeleri tarafından şımartılır. Evde bir tartışma olduğunda küçük çocuklar bundan kolaylıkla sıyrılabilir. Bu çocuklar, başkasının yardımı olmadan kendi kararlarını veremezler. Ama engellerle karşı karşıya oldukları için (etrafındaki herkes ondan büyük ve üstün olduğu için), engelleri diğer kardeşlerden daha kısa sürede aşarlar. Bu çocuklarda yine abi ve ablalarına yetişmek için üstünlük çabası gösterir ve başarılı olurlar. En hızlı koşucular, en iyi yüzücüler, en iyi müzisyenler en küçük çocuklardır.
Tek çocuklar; Bu çocuklar anneye aşırı düşkündürler bu yüzden babayı rakip olarak görürler. Çoğunlukla baba, çocukla anne kadar ilgilenmediğinden anneye daha bağlıdır ve herkesten ilgi ve koruma bekler. Tek çocuklar çoğunlukla ben merkezcidir.
Adler, iki kardeş arası ideal yaş 3 olmalı görüşündedir.
Kaynakça:
ders notları
Yazar:Nur ALP