Apigenin, sebze ve meyvelerin bir çoğunda bulunan bulunan doğal bir bileşiktir. İnsanlarda tam etkileri neredeyse anlaşılamamasına rağmen, apigenin sinirleri yatıştırmaya, antioksidan etkiler sağlamaya ve hatta kanserle savaşmaya yardımcı olabileceğine dair bazı ön kanıtlar vardır. Bu yazıda apigenin ve faydaları üzerine bilgiler bulunmaktadır.
Apigenin Nedir?
Apigenin, bitkilerde doğal olarak bulunan bir antioksidan bileşiktir. Maydanoz, soğan, portakal, çay, papatya, buğday filizi ve bazı baharatlar gibi meyve ve sebzelerde bulunur . Biyolojik etkilerinin dışında, tipik olarak giysilerin boyanmasında kullanılan sarı bir kristaldir. Bu maddeyi test eden az sayıda insan çalışması varken, hayvanlar üzerindeki etkileri kapsamlı bir şekilde incelenmiştir. Bununla birlikte, apigenin üzerine yapılan ön araştırmalarda potansiyel anti-enflamatuar, antioksidan ve antikanser özellikleri gözlemlenmiştir.
Apigenin’in Faydaları
Kaygı ve depresyon
Genel anksiyete bozukluğu olan 57 kişi üzerinde yapılan bir klinik çalışmada, % 1,2 apigenin standardize edilmiş bir Alman papatya özütü anksiyete semptomlarını azaltmıştır. Aynı popülasyon üzerinde yapılan bir başka çalışmada, ekstrakt tüm hastalarda depresyonu da iyileştirmiştir. Apigenin farelerde kortizol tedavilerinin neden olduğu depresyonu iyileştirmiştir. Seviyeleri stres hormonu kortizol maruz kalan insan adrenal hücrelerinde düşmüştür. Yüksek dozlarda apigenin, kortizol üreten enzim CYP11 B1’i bloke etmektedir.
Aynı popülasyonda apigenin içeren bir ekstraktı test eden iki klinik çalışma ve bazı hayvan ve hücre temelli araştırmalar, daha fazla klinik araştırma yapılana kadar apigenin anksiyete ve depresyon için kullanımını desteklemek için yetersizdir.
Cilt sağlığı
40 kadın üzerinde yapılan klinik bir çalışmada, apigenin kremi kırışıklık uzunluğunu azaltırken cilt yoğunluğunu ve elastikiyetini arttırmıştır. Hücrelerde UV radyasyonunun neden olduğu hasarı azaltmıştır. Farelerde topikal apigenin, cilt hücresi büyümesini ve yağ molekülleri ve antimikrobiyal proteinlerin üretimini teşvik ederek cilt geçirgenliği bariyer fonksiyonunu geliştirmiştir. Bu, atopik dermatit gibi geçirgenlik bariyeri disfonksiyonu ile karakterize edilen durumlara yardımcı olabileceğini düşündürmektedir.
Sadece bir klinik çalışma ve bazı hayvan ve hücre temelli araştırmalar, bu potansiyel apigenin kullanımını desteklemektedir. Ön sonuçlarını doğrulamak için daha fazla klinik araştırma gereklidir.
Kilo kaybı
16 kişi üzerinde yapılan küçük bir çalışmada, karabiber bazlı bir içecek iştahı azalttı, ancak kan şekeri ve tiroid hormonu seviyeleri üzerinde hiçbir etkisi olmadı. Kimyasal bir analiz, aktif bileşikleri arasında birkaç apigenin türevini ortaya çıkarmıştır. Yüksek yağlı bir diyetle beslenen obez farelerde, bir apigenin takviyesi, yağ asitlerini, toplam kolesterolü ve diğer obezite göstergelerini düşürmüştür.
Yüksek NAD+seviyesine sahip farelerin obeziteye karşı daha iyi korunması, düşük NAD+ seviyesine sahip farelerin obez olma olasılığı daha yüksektir. Apigenin, obez farelerde NAD+ seviyelerini artırmış ve glikoz ve yağ regülasyonundan faydalanmıştır. Apigenin içeren bir içeceği test eden küçük bir deneme ve farelerde yapılan 2 çalışma, apigenin’in kilo kaybına yardımcı olduğunu iddia etmek için yeterli kanıt olarak kabul edilemez. Bu bileşiği tek başına test eden daha büyük, daha sağlam klinik araştırmalara ihtiyaç vardır.
Enflamasyon ve ağrı
Aurasız migrenden mustarip olan 72 kişi üzerinde yapılan klinik bir çalışmada, 0.233 mg/g apigenin içeren bir papatya yağı jeli ağrıyı ve diğer migren semptomlarını (ışık ve seslerin neden olduğu bulantı ve rahatsızlık) azaltmıştır. Enfeksiyona (sepsis) karşı şiddetli reaksiyon yaşayan sıçanlar, apigenin ile tedavi edildiğinde inflamatuar yanıtları azaltmışlardır. Ölümcül bir bakteriyel lipopolisakkarit dozu verilen farelerde, apigenin hücre ölümünü azaltmış ve etkilenen bölgelerdeki enflamatuar bağışıklık yanıtını kontrol etmiştir. Apigenin, pro-enflamatuar yolları bloke ederek farelerde IBD ve akciğer iltihabını ve skarlaşmayı önlemiştir.
Apigenin, kalp hücrelerinde enfeksiyöz kalp iltihabına (endokardit) neden olan hücresel süreçleri bloke etmiştir. Apigenin iltihabı azaltabileceği mekanizmalar şunları içerir:
• Akciğerlerde azalmış NF- activityB aktivitesi
• JAK 2 ve STAT3’ün ekspresyonunda ve sinyalinde azalma
• Pro-enflamatuar habercilerin (nitrik oksit ve PGE2 ) ve sitokinlerin ( TNF, IFN, IL-2 , Th1 sitokinleri) azalmış salımı
• Anti-inflamatuar sitokinlerin artan salımı (Th2 sitokinleri , IL-4 ve IL-10)
• Bastırılmış interlökin-1 üretimi ve NLRP3 inflamatom aktivasyonu
Hayvan ve hücre temelli araştırma umut verici olsa da, sadece bir klinik çalışma apigenin (papatya jelinin bir bileşeni olarak) ağrı ve inflamasyon yönetimindeki rolünü değerlendirmiştir. Bu ön bulguları doğrulamak için sadece apigenin testi yapılan daha fazla klinik çalışmaya ihtiyaç vardır.
Kanserin önlenmesi
Kolon tümörlerinin veya poliplerin cerrahi olarak çıkarıldığı 87 kişi üzerinde yapılan bir klinik çalışmada, 20 mg apigenin ve 20 mg epigallokateşin gallat ile bir flavonoid karışımı, kolorektal tümörlerin daha düşük gelişimi ile ilişkili bulunmuştur. Bununla birlikte, 70.000’den fazla üzerinde yapılan 2 çalışma, apigenin ve diğer flavonoidlerin alımını kanser insidansı ile ilişkilendirememiştir. Apigenin muhtemelen, tümör gelişmesini bloke etmiştir. Hücre temelli çalışmalarda apigenin, GLUT-1, FAK ve ERK gibi tümörlerle ilişkili enzimlerin üretimini bloke etmiştir.
Ayrıca aşağıdaki kanser hücresi tiplerinin büyümesini, istilasını ve göçünü öldürmüş ve azaltmıştır.
• Karaciğer
• Brest
• Kolorektal
• Rahim
• Cilt
Apigenin, test tüplerinde androjen üreten enzimleri inhibe ederek prostat kanserini tedavi etmek için potansiyel kullanımını önermektedir. Birlikte ele alındığında, apigenin kanserin önlenmesine yardımcı olduğu sonucuna varmak için kanıtlar yetersizdir. İnsan çalışmaları esas olarak olumsuz sonuçlara sahiptir ve antikanser aktivitesi gösterenler çoğunlukla hücrelerde yapılmıştır.
Çamaşır suyu gibi düpedüz toksik kimyasallar da dahil olmak üzere birçok maddenin hücrelerde antikanser etkileri vardır. Bu onların tıbbi değeri olduğu anlamına gelmez. Kanser hücrelerinde araştırması yapılan bir çok doğal ve sentetik madde, etkinlik veya güvenlik veya sebebiyle başka klinik veya hayvan çalışmalarını geçemez.
Beyin Fonksiyonu
Apigenin ile tedavi edilen fareler, beyin hücresi-doğum BDNF yolunun hafızasını, öğrenmesini ve aktivitesini arttırmıştır. İnmeden iyileşen fare ve sıçanlarda, apigenin glukopiranosid (bir apigenin alt tipi) nörolojik sonuçları iyileştirmiş ve beyin hücresi ölümünü azaltmıştır.
Kan şekeri seviyelerinin azaltılması
Apigenin, diyabetik sıçanlarda insülin seviyelerini ve insülin direncini düşürerek kan şekerinin düşmesine neden olmuştur. Apigenin ayrıca kan yağlarını düşürdü, kan damarı ve karaciğer fonksiyonlarını iyileştirmiştir. Apigenin (Saturin) içeren bir bitkisel ekstrakt ayrıca sıçanlarda kan şekeri seviyelerini düşürmüş ve hiçbir olumsuz etkiye neden olmamıştır.
Kemik iyileşmesi
Apigenin köpeklerde kemik dokusunun iyileşmesini hızlandırmıştır.
Kalbi koruma
Yüksek tansiyon nedeniyle genişlemiş bir kalbe sahip sıçanlarda, apigenin kan basıncını, kalp ağırlığını, kalp ağırlık endeksini ve serbest yağ asidi seviyelerini düşürmüştür.
Uyku
Apigenin farelerde toplam uyku süresini ve uyku hızını arttırmıştır.
Yan Etkiler ve Toksisite
İyi tasarlanmış klinik çalışmaların olmaması nedeniyle apigenin güvenlik profilinin nispeten bilinmediğini unutmayın. Bu yan etkiler net değildir, olası ilaç veya takviye etkileşimlerine ve sağlık koşullarına bağlı olarak başka yan etkileri hakkında doktora danışılması önerilir. Klinik çalışmalarda yan etkiler nadir ve hafifti. Sindirim rahatsızlığı (oral papatya özütü) ve cilt reaksiyonlarını (topikal papatya jeli) içermektedir. Denemeler saf apigenin kullanmadığı için, bu etkilere başka herhangi bir papatya bileşimi neden olmuş olabilir.
Önemlisi, apigenin östrojenik aktiviteye sahiptir. Östrojene duyarlı kanser öyküsü olan veya hormon replasman tedavisi alan kadınlar, özellikle apigenin ile temkinli olmalı ve bu flavonoid ile takviye edilmeden önce doktora danışılmalıdır. İnsanlarda hiçbir toksisite çalışması yapılmamasına rağmen,
zararsız olduğu düşülmektedir.
Kaynakça:
ncbi.nlm.nih.gov
stanfordchem.com
examine.com
neurohacker.com
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu