Diyare Nedir?
İshal yani tıbbi ismi olan diyare günlük dışkılama miktarının 1/3 lt’den ve 3 defadan fazla olması durumudur. Dışkılama sıklığı artar ve dışkı kıvamı yumuşar. İshalde bakteriler, parazitler ve virüsler sebep olabilir. İshalle beraber karın ağrısı, bulantı ve kusma da görülür.
Akut Diyare: İki haftadan daha az süren diyarelerdir. Ani olarak başlarlar, barsaklar hareketlidir ve genellikle besin veya toksin zehirlenmeleri gibi bakterilerin oluşturduğu hastalıktır.
Kronik Diyare: İki haftadan daha uzun sürer ve genellikle hastane yatış tedavisi gerektirirler. Diyarelerin temel sebebi sıvı ve elektrolit emilim bozukluğudur.
Diyarenin Nedenleri?: İshale neden olan 3 temel hastalık yapıcı neden vardır. Ama ishalin en sık sebebinin enfeksiyon hastalıkları olduğunu belirtmemiz doğru olacaktır.
*Barsak salınımı nedeniyle oluşan sekresyon ilk sebep olarak ortaya çıkar.
*İkinci sebep ise barsak içinde emilimi zor organik maddelerin bulunması, anormal barsak hareketliliği ve bazı barsak hastalıkları sonucu ortaya çıkan diyare durumudur.
*Üçüncü neden ise eksudatif diyare diye bilinen irritable barsak sendromu ile karakterize rektum ve kolondaki iltihabi hastalıklardır.
İshallerde ciddi sıvı kayıpları olabilir ve yerine konmadığı taktirde
ölümcül olabilir.
Diyarede tetkik: İshalde etkenin ne olduğu da önemli olduğundan gaita mikroskopisi ile inceleme yapılarak teşhis konulur. Bir diğer tetkik yöntemi de gaita kültürüdür. Bu yöntemde bakterilerin üremesi için uygun bir ortam hazırlanır. Bu yöntemlere ek daha hızlı ve güvenilir sonuçlar için gastrofinder adıverilen bir test de mevcuttur.
İshalde Tedavi Nasıldır?: Eğer yüksek ateş yoksa ishal diyeti uygulamak önemlidir. Yağlı besinlerden uzak durup kaybettiğimiz su ve tuzu yerine koymak bu diyetin temelinde vardır. Yetişkinlerin tedavisinde bu ishal diyeti yapmak yeterlidir. Ama ateş varsa ve uzun devam eden bir ishalse enfeksiyon olasılığı düşünülerek hastane ve hekim kontrolü gereklidir. Hastanede gerekli tetkikler yapılır ve neden ortaya konularak ona göre antibiyotik tedavilerine başlanılır. Barsak cidarını sertleştiren ve dışkı kıvamını arttıran ilaçlarda tedavide kullanılabilir.
İshalde Beslenme: Su ve tuz kaybı mutlaka yerine konmalıdır. Gerekirse bazı özel toz içeceklerde bu durumda alınabilir. Gazlı ve yağlı besinlerden kaçınmak da doğru hareket olacaktır. Bunun dışında besin kayıplarıda yerine konacak şekilde kalorili yiyeceklerle beslenmek önemlidir. Özellikle posalı denilen besinlerin alımı desteklenmelidir.
Yazar:Enes Eker