Mizah, yaşam savaşı sırasında ortaya çıkan bir takım komik ya da eğlenceli durumların dışa vurulduğu bir sanat türüdür.
Herhangi bir komik resim, anlamlı bir karikatür, güldüren ya da eğlendirirken düşündüren yazı veya konuşma, mizahın elemanlarıdır. Ancak mizahın tek amacı güldürü ya da eğlence değildir. Bazen, fikirlerin ifade edildiği en serbest platformun da mizah platformları olduğu açıktır.
Mizah yapan kişinin, kıvrak zekalı, sosyal düşünebilen, yetenekli ve zeki bir birey olduğu kabul edilen bir gerçektir. Sosyal ya da siyasal yaşamdaki anlık gelişen durumları, büyük bir meziyet ile çalışmalarının ayrıntılarına gömebilen, bunun yanında da hitap ettiği kesimi gülümsetirken düşündüren kişi, başarılı bir mizahçıdır. Mizah yapan sanatçıların, haftalık, aylık ya da yıllık zaman dilimleri içinde eserlerini yayınladıkları mizah dergileri, Türkiyede büyük bir hayran kitlesine sahiptir. Genellikle kültürlü kesimin sahiplendiği mizah dergilerinde, siyasi karikatürler, eleştirel çizimler gibi pek çok şeyi, güldürürken sorgulatabilen yazılar bulunmaktadır. İçerik olarak görselliğe de dayanması, özellikle görsel algısı güçlü olan toplumları kolay etkileyebilen bir durumu yansıtır. Çünkü mizah tüketicileri, çizilen karikatürdeki çizimin estetiğine, esprinin kıvraklığına, çizilen olayın canlandırmasına bakarken, bir yandan da gülmek için algılarının açık olması sebebiyle, bir fikri savunan karikatürdeki mesajı direkt olarak alır.
Türkiye gibi siyasal yaşamı sürekli olarak sürprizlere ve fırtınalara açık bir ülkede, birbirinin aynısı olmaya başlayan haber bültenlerinden ziyade, günlük hayatı mizah dergilerinden takip eden vatandaşların sayısının oldukça fazla olması, sosyolojik anlamda bu konunun incelenmesi gerekliliğini gözler önüne sermektedir. Bazen, sadece 1 kare karikatür ile, 300 sayfalık bir kitapta anlatılmak istenen fikir kolaylıkla açıklanabilir. Tek bir çizim, o anda milyonlarca ifadeyi kendi başına karşılayabilmektedir. Bu nedenle de, mizah dergilerinin sürekli takipçileri, siyasi ya da sosyo kültürel yaşamı bu dergilerden takip ederek hem keyif alır, hem de aydınlanır. Osmanlı Devleti zamanından bu yana eleştirel ya da taşlama niteliğinde olan mizahçılar, günümüzde de bu özelliklerini sürdürmektedirler. Geçmişteki güldürü amaçlı mecmualar, günümüzün karikatür dergileri haline gelmişlerdir. Belki de kimi mizah kuruluşları, ülkenin en bağımsız kuruluşları arasında yer almakta denilebilir. Çünkü, mizahçının biat etmeme kültürünün olması, hemen hemen her olaya güldürü amacı olsun ya da olmasın, eleştirel gözle bakabilmesi, toplumun korkarak izlediği olayları mizahçının farklı bir perspektiften görmesi, mizah sanatçılarını farklı bir noktaya taşımaktadır.
Türkiyede, özellikle son yıllarda satılan karikatür dergileri, birçok gazetenin tirajını dahi geçmektedir. Karikatüristler ve mizah yazarları, bu güçlerini, bitmek bilmeyen enerjileri ile günlük hayatın yansımasını başarı ile yapabilmelerinden almaktadırlar. Okuyucuları hem bilinçlendiren, hem de güldüren bu dergiler, kimi zaman siyasi kişilerle davalık bile olsa, topluma yaptıkları etki ve üstlendikleri görev bakımından her zaman görevlerini başarı ile yerlerine getirmişlerdir.
Kaynakça:
http://tr.wikipedia.org/wiki/Mizah<br />
http://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrkiye’de_yay%C4%B1mlanm%C4%B1%C5%9F_mizah_dergileri
Yazar:Baran Akçok