Yemek pişirmekten, uzay gemisi yapmaya kadar her türlü alanda yaşamsal önem arz eden, ısı ya da enerji türlerini üretmek için kullanılan maddelere yakıt denir. Yanma sonucu sıcaklık üreten yakıtların ana maddesi organik karbondur ve oksijen ile reaksiyona girerek ısı elde edilir.
Dünya enerjisinin önemli bir bölümü fosil yakıtlardan elde edilmektedir. Fosil yakıtlar milyonlarca yıl önce yaşamış hayvan ve bitki kalıntılarıdır ve bunlar doğal gazlar, kömür ve petroldür. Ancak fosil yakıtlar eninde sonunda mutlaka tükenecektir. Yapılan araştırmalara göre kömürün 250 yıl, petrolün ise en fazla 60 yıl daha dayanabileceği varsayılmaktadır. Bu nedenle, bu yakıtların yerini alabilecek yeni yakıt türlerinin geliştirilmesi acil bil gereksinimdir.
Dünya enerjisinin yüzde 14’ünü teşkil ettiği düşünülen ve yaklaşık 2 milyar insanın kullandığı odun, yemek pişirmek ve ısınmak amacıyla kullanılan en yaygın yakıt türlerinden birisidir. Ancak, yeni dikilen ağaçların büyüme hızından, daha fazla biçimde kesim yapıldığından bu durum ciddi odun yokluğu yaratmaktadır.
Yüzde 4’lük bir enerji de fosil ve odun yakıtların dışındaki kaynaklardan elde edilir ki bunların en önemlisi nükleer yakıtlardır. Bu nedenle nükleer enerji kullanımı en çok artacak güç kaynakları olarak görülmektedir. Ancak kurulacak nükleer santrallerin çok pahalı olmasının yanında, çıkabilecek kazalar sonucunda insanlık için çok büyük tehlikeler meydana getireceği iyi hesaplanmalıdır. Buna en iyi örnek olarak da 1986 yılında Sovyetler Birliği’nde yaşanan Çernobil reaktöründeki yangını gösterebiliriz.
Yeni yakıtlar üzerinde çalışmalar yapan bilim adamları ve kuruluşlar, özellikle çöplerden yakıt sağlamaya başlamışlardır. Frankfurt, Paris, Amsterdam, Londra gibi bazı kentler, çöpleri yakarak üreten santrallere sahiptirler.
Alkol değerli bir konsantre yakıttır. Şeker kamışı, darı ve manyok gibi bitkiler şeker açısından çok zengin olan bitkilerdendir. Şekeri ayırıp toplamak ve alkole dönüştürmek mümkündür. Özellikle Brezilya, bu bitkilerin yetiştirilmesine ağırlık vermekte, otomobillerinde benzin yerine alkol kullanmaktadır.
Yakıt pilleri de elektrik üretmek için kullanılmaya başlanan yeni bir yöntemdir. Kimyasal enerji hidrojene, oksijeni de elektrik enerjisine dönüştüren yakıt pilleri çok pahalı ve oldukça büyüktürler. New York’da yapılan yakıt pili santrali sayesinde üretilen elektrik kente verilmektedir. Hatta bazı yakıt pilleri ABD’nin geliştirdiği uzay laboratuvarlarında ve uzay mekiğinde de kullanılmaktadır.
Kaynakça:
wikipedia.org/wiki/Yak%C4%B1t
odevustam.com/yakit-nedir-cesitleri-nelerdir/
Yazar:Ayfer Yeşilova