Bilgiustam
Bilgiyi ustasından öğrenin

Ayak Burkulması ve Gerilmesi Arasındaki Fark Nedir?

0 531

Burkulmalar ve suşlar hem bağ, tendonlar, hem de kaslar dâhil olmak üzere vücuttaki yumuşak dokulara verilen hasarı ifade etmektedir. Bazı semptomları paylaşan ancak farklı vücut kısımlarını etkileyen yaygın yaralanmalardır. Kişiler genellikle evde burkulma ve suşları tedavi edebilmektedir. Burkulma, gerilmiş, yırtılmış veya bükülmüş bağdır. Ligament, kemikleri diğer kemiklere veya kıkırdaklara bağlayan sert bir fibröz doku banttır ve bağlar genellikle eklemlerin etrafında bulunurlar. Yaygın olarak burkulan bölgeler bilekler, ayak bilekleri, başparmaklar ve dizler bulunur. Gerilme, gerilmiş, yırtılmış veya bükülmüş tendon veya kastır. Tendon, kasları kemiklere bağlayan sert bir fibröz doku kordonudur. Yaygın olarak gerilmiş bölgeler arasında bacaklar, dizler, ayaklar ve sırt vardır.

Belirtileri

Burkulma genellikle eklem çevresinde bir anda oluşmaktadır. Kaç tane doku lifinin etkilendiğine bağlı olarak belirtiler hafif veya şiddetli olabilmektedir. Bu belirtiler aşağıdaki gibidir:
• Ağrı
• Şişme
• Morarma
• Eklem çevresinde sınırlı hareket
• Eklem üzerine ağırlık koymama veya normal kullanmama
• Yaralanma anında bir patlama hissi
Gerginlik de aniden ortaya çıkabilmektedir, ancak zamanla gelişebilmektedir. Bazı belirtileri vardır ve bunlar aşağıdaki gibidir:
• Acı veya hassasiyet
• Şişme
• Morarma
• Kas spazmları veya krampları
• Kas Güçsüzlüğü
• Alanda sınırlı hareket

Nedenleri

Ayak Burkulması ve Gerilmesi Arasındaki Fark Nedir?Burkulmaların en sık görülen nedenleri eklemde düşme, bükülme veya travma yaşanmasıdır. Bu tür yaralanmalar, eklemin normal hareket aralığından çıkmasına, bu durumda ligamanın yırtılmasına veya gerilmesine neden olabilmektedir. Burkulmaya neden olabilecek durumlar vardır ve bu durumlar aşağıdaki gibidir:
• Düz olmayan bir yüzeyde yürümek veya koşmak
• Aniden bükülme veya dönme
• Bileğe veya ele düşme ve iniş
• Raket sporları oynamak
• Temas sporlarından kaynaklanan yaralanmalar
Suşların Nedenleri
Suşlar aniden ortaya çıkabilir (akut) veya zamanla yavaşça (kronik) gelişebilmektedir. Akut suşların nedenleri vardır ve bunlar aşağıdaki gibidir:
• Ağır bir nesneyi kaldırmak
• Koşmak, atlamak veya atmak
• Kayma veya düşme
Kronik suşların nedenleri spor yapmak, kürek, tenis veya koşu gibi tekrarlayan hareketleri içeren aktiviteleri içermektedir. Uzun süre tuhaf pozisyonda oturmak veya ayakta durmak da kronik suşlara neden olabilmektedir.

Tedavi

Ayak Burkulması ve Gerilmesi Arasındaki Fark Nedir?Etkilenen bölgedeki şişliği ve basıncı azaltmak, hem burkulma hem de gerginlik için dört aşamalı RICE protokolünü takip etmek önemlidir. RICE protokolü aşağıdaki gibidir:
Dinlenme: Herhangi bir egzersizi veya fiziksel aktiviteyi durdurmak ve etkilenen uzuv üzerine ağırlık koymaktan kaçınmak
Buz: Her 2 ila 3 saatte bir yaralanmaya 20 dakika kadar buz uygulamak. Buz torbası yoksa donmuş sebze torbası kullanılabilir
Sıkıştırma: Şişliğin azalmasına yardımcı olmak için, etkilenen bölgeye bandaj veya antrenör bandı ile sarmak. Bununla birlikte alan uyuşursa veya ağrı artarsa, sargıyı gevşetilmelidir
Yükseklik: Mümkünse yaralı bölgeyi göğüs hizasının üzerinde tutmak
Ayrıca asetaminofen (Tylenol) ve ibuprofen (Motrin IB veya Advil) gibi reçetesiz ilaçlar da ağrı ve şişliğin azalmasına yardımcı olabilmektedir.

Ne Zaman Doktora Müracaat Edilmelidir?

Kişi gerginlik veya burkulmanın yanında bazı semptomlardan herhangi birini yaşarsa doktora görünmelidir. Bu semptomlar aşağıdaki gibidir:
• Zamanla daha da kötüleşen ağrı ve şişlik
• Evde tedavi ile düzelmeyen ağrı ve şişlik
• Ateş veya titreme
• Acı çekmeden yürümek veya ayakta durmakta zorluk
• Eklem veya etkilenen bölgede sınırlı hareket ve esneklik
• Etkilenen bölgede uyuşma veya karıncalanma
• Eklem/ekstremite deformasyonu veya instabilite semptomları

Önleme

Kişiler, burkulma ve gerilme durumlarını önlemeye yardımcı olabilecek şekilde bazı yaşam koşullarını iyileştirebilirler. Bu iyileştirilebilir koşullardan bazıları şunlardır:
Eklem çevresindeki kasların güçlendirmek: Düzenli koşullandırma ve stabilite egzersizleri güçlü iskelet sistemi oluşturabilir ve yaralanmaları önleyebilmektedir
Egzersiz öncesi düzgün ısınmak: Kasları ısıtmak, hareket alanlarını arttırmaktadır, ayrıca travma ve bağ dokusunda yırtılmaların önlenmesine yardımcı olmaktadır.
Uygun ayakkabılar giymek: Uygun desteği olan ayakkabılar ayak bileği ve diz eklemlerini korumaya yardımcı olabilmektedir
Ortam konusunda bilinçli olmak: Kaygan veya pürüzlü yüzeylere veya kazaya neden olabilecek engellere dikkat etmek yaralanmaların önlenmesine yardımcı olabilmektedir.
Mola vermek: Çok uzun süre bir pozisyonda oturmak, ayakta durmak ya da tekrarlayan hareketler yapmak kasları aşırı derecede zorlayabilmektedir. Kişiler kasları serbest bırakmak için düzenli molalar vermelidir
Ayak Burkulması ve Gerilmesi Arasındaki Fark Nedir?Tüm burkulmalar veya suşlar önlenebilir değildir, ancak uygun bakım sonrası kişiler kalıcı hasar veya komplikasyonlara neden olmadıklarından emin olabilmektedirler. Hafif ve orta derece oluşan burkulma ve suşların iyileşme süreci 2 gün ile 1 hafta arasında sürebilmektedir. Bundan sonra, daha fazla yaralanmayı önlemek için etkilenen vücut kısmının iyi bir şekilde desteklenmesi önemlidir. Ağır burkulmalar ve suşların iyileşmesi için daha fazla zamana ihtiyaç vardır. Bazı durumlarda, kişi hareket aralığını yeniden kazanmak için fizyoterapist görmekten fayda görebilmektedir.

Kaynakça:

nhs.uk
medlineplus.gov
sja.org

Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu

Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku