İlçenin Tarihi
Milattan önce 500’lü yıllarda kurulmuş olan Halfeti, Asur’dan bu yana onlarca medeniyetin yaşadığı, çok eski bir yerdir. İlk olarak Yunanlılar, “Urima” demişler, Osmanlı Devleti zamanında ise adı Urumgala olmuş.
1954 yılında ilçe olana dek, Rumkale denmiş Halfetiye. Önce Gaziantep’e bağlı bir ilçeyken daha sonra Şanlıurfa’ya bağlanmış. 2000 yılında, Şanlıurfa, Gaziantep ve Adıyaman illerini de etkileyen Atatürk Barajı’nın yapımı sırasında, büyük bir kısmı Fırat’ın suları altında kalan Halfeti, bugün Eski ve Yeni Halfeti olmak üzere ikiye ayrılmıştır.
İlçenin Kültürel Özellikleri
Kendine özgü mimari dokusu ile Eski Halfeti bugün bir turizm beldesidir. İlçe bugün tarihi ve doğal güzellikleri sayesinde koruma altına alınmıştır. Fırat’ın kıyısında kurulmuş, adeta saklı bir cennettir, Halfeti….
Turkuaz renkli Fırat’ın yanında, güneş renkli evleri ile yüzünü hep güneşe dönmüş bir diyar…
Fıratın altında kalan bölümü Saklı Cennet ve Kayıp Kent olarak anılmaya başlanmış ve yerli, yabancı birçok turisti kendine çekmiştir. Uluslararası koordinasyon komitesi tarafından Sakin Şehir, ünvanı alan Halfeti, yaz ve kış mevsimlerinde de pek çok ziyaretçisini ağırlamaktadır.
Halfeti’de iki kasaba bulunmaktadır, Yukarı Göklü kasabası ve Arğıl kasabası. Bunun yanı sıra 36 köyü bulunan Halfeti’de 34 tane de mezra bulunmaktadır. 40 km uzunluğundaki asfalt bir yol ile Gaziantep ve Şanlıurfa’ya bağlanan Halfeti, 35 km’lik sahil yoluyla da Birecik’e bağlanır. Şanlıurfa’ya uzaklığı 120 km, Gaziantep’e 105 km’dir. Daha çok resmi işleri için Şanlıurfa’ya giden halk, alış veriş ve ticaret için Gaziantep’i tercih etmektedir. Bu yüzden Gaziantep’e giden, gerek merkezden, gerekse köylerden çok sayıda vasıta bulunmaktadır. Yaz ve kış mevsimi olmak üzere, bütün köylerine ulaşım oldukça kolay bir şekilde yapılmaktadır.
Fırat Nehri üzerinde de çok sayıda iskele bulunmaktadır. Bu iskeleler, hem köylerden diğer köylere gitmek için hem de çevre illerden gelen yerli ve yabancı turistleri ve misafirleri, çevrenin tarihi ile tanıştırmak için ulaşım yolu olarak kullanılmaktadır. Tekne Halfeti’de olmazsa olmazlardandır, Halfeti iskelesinden çıkılıp tekne ile kıyı şeridindeki her yere ulaşım, oldukça kolay sağlanmaktadır.
2000 yılında 33.467 çıkan nüfus şuan 35.000 civarındadır. İlçenin Yeni Halfeti kısmında nüfus artışı gözlenirken, Eski Halfeti’de turizme açıldığı için yeni imar izni verilmemektedir. Bu nedenle o bölgede nüfus artışı olmamaktadır. Halfetide kullanılan dil, batı gurubu dillerinin özelliğini taşımaktadır ve Gaziantep ağzı ile çok benzerlik gösterir. Ayrıca halkın %99’u okuryazardır ve bu oran Güneydoğu Anadolu Bölgesi için en yüksek orandır.
Halfeti, tüm tarihi zenginlikleri ve doğa güzellikleri ile görenleri büyüleyen eşsiz yerlerimizden biridir. Eskiden yerleşim yeri olarak kullanılmış Halfeti evleri, restore edilerek turizme hizmet vermektedir. Bu otantik ve doğallığı korunmuş yerler, kalanlar için unutulmaz izler bırakmakta ve gün geçtikçe daha çok ziyaretçiyi kendine çekmektedir.
Yazar:Ensar Türkoğlu