Hemoroid (Basur) Nedir?
Hemoroid hastalığı halk arasında basur olarak bilinmektedir. Anal kanalın içinde bulunan ve toplardamardan oluşan yumak şeklinde yapılar vardır. Dış yüzeyi mukoza ile kaplı olan bu yapılara hemoroidal yastıkçık adı verilir. Hemoroidal yastıkçıklar şişerek makattan taşmasıyla hemoroid hastalığı oluşur. Bu yastıkçıklar insan vücudunun anatomik yapısının bir parçasıdır. Zamanla hemoroid yastıkçıklarını destekleyen yapılar zayıflar ve hemoroidlerin aşağıya doğru yer değiştirmelerine, şişmelerine, kanamalarına sebep olur.
Hemoroid Neden Olur?
Günlük hayatı oldukça etkileyen, birçok nedene dayalı olarak ortaya çıkan basur hastalığı makat hastalıklarının başında yer almaktadır. Hemoroide neden olan semptomlar arasında ilk olarak kronik kabızlık ve kronik ishal hastalığı gelmektedir. Hemoroidal yastıkçıklar, insan vücudunun anatomisinde bulunan yapılardır. Dışkılama esnasında uzun süreli ıkınmalar sonucunda hemoroidal yastıkçıkların hasar görür. Hasar gören yastıkçıklar kanamaya ve şişmeye neden olur. Kronik kabızlık ve kronik ishal yaşayan insanlarda uzun süreli ıkınmalar ile zaman içinde yastıkçıklar büyüyerek şişmeye başlar. Şişen hemoroid memeleri makattan dışarı doğru taşar. Dışarı doğru taşan hemoroid memeleri hastaların fark edebileceği büyüklükte olur.
Basurun oluşumunda aşırı kilo, düzensiz beslenme, hareketsiz yaşam, dışkılama esnasında çok uzun süre hareketsiz kalmak, ağır sporla ilgilenme, ağır kaldırmak, yetersiz lif alımı ve anal ilişkide bulunmak da hemoroide neden olan unsurlardır. Aile bireylerinden birine daha önce hemoroid tanısı konulması, bireylerde hemoroide neden olan unsurlar arasında gösterilebilir.
Hemoroid Belirtileri Nelerdir?
Hemoroid hastalığı iki grupta incelenir ve belirtilerine göre değişiklik gösterebilir. Bu belirtiler ise şöyledir;
İç Hemoroid Nedir?
Makatın iç kısmında oluşan, dış yüzeyi bağırsak iç örtüsü olan mukoza ile kaplı hemoroidlere denir. Rektumun son bölümünde olan anal kanalın iç kısmında bulunur ve hemoroid pakeleri dıştan görülmeyebilir.
1. derece hemoroidlerin boyu çok küçük oldukları için dışarıdan görülmezler fakat zaman zaman kendilerini kanama ile gösterebilir. Hemoroid teşhisi rektoskopi sırasında doktor tarafından belirlenir.
2. derece hemoroidlerde ıkınma esnasında hasta kanama ve hemoroid memesi hissedebilir. Hemoroid memeleri bazen dışarı çıkabilir ve kendi kendine içeri girer. Bu hemoroidlere anal muayene esnasında ve ıkınma yardımıyla tanı konulur.
3. derece hemoroidlerde kanama ve kaşıntıyla birlikte makatta akıntı veya ıslaklık da görülür. Bu hemoroid memeleri büyüyerek dışarı doğru çıkar ve genellikle kendiliğinde içeriye girmez, hasta kendisi itebilir ya da doktor yardımıyla içeriye gönderebilir.
4. derece hemoroidlerde ise kanama, kaşıntı, akıntı ve ıslaklıkla birlikte basınçla oluşan şiddetli bir ağrı görülür. Bu hemoroidlerin en belirgin tanısı her zaman makat dışında duran içeriye itilemeyen hemoroid memeleridir.
Dış Hemoroid Nedir?
Bu hemoroid türünde basur anal bölgede oluşur. Üzeri deri ile kaplı olan makat çevresindeki şişliklerdir. Anüs çıkışında meydana gelen bu hemoroid çeşidinde yastıkçıkları gözle görülebilir ve dokunulduğunda elle hissedilebilir bir boyuttadır. Damar içerisinde zorlanmayla kan pıhtıları oluşabilir ve şiddetli ağrılı şişliklere neden olabilir. Kişi bu basur belirtileri doğrultusunda dış hemoroidden şüphelenebilir.
Hemoroid Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Hemoroid tedavisinde cerrahi ve cerrahi dışı, diyet tedavilerinden medikal tedavilere birçok yöntemler kullanılmaktadır. Hemoroid zaman zaman kendini akut ataklar ile gösterebilir. Bu dönemde hasta daha şiddetli ağrı ve şişlik hissedebilir. Atağın şiddeti geçtiğinde hasta hemoroidin kendiliğinden geçtiğini düşünebilir. Bu dönemde en kısa sürede doktora görünmelisiniz. Erken teşhis konulduğunda cerrahi müdahale gerektirmeden medikal tedavi ile hastalığınızı çok hızlı bir şekilde atlatabilirsiniz.
Kronik kabızlık ve kronik ishal hastalığının yarattığı semptomlar, hemoroid oluşumuna ciddi oranda etkilemektedir. Bağırsaklarınızın düzeni ve rahatlaması için doktorunuz sizden beslenme alışkanlığınızı, yaşam şeklinizi değiştirmenizi isteyebilir. Bağırsak sindirimi için olumlu sonuçlar doğuran lifli ve posalı besinler önerilebilir. Aslında bu tedavi yöntemi hemoroidin her aşaması için geçerlidir. Hemoroid ameliyatı öncesi de uygulanabilir. Bu değişimleri yaşamınıza uygulamadığınız takdirde hemoroid şikayetleriniz yeniden ortaya çıkabilir.
Uzun süreli hareketsizlik de hemoroid riskini artırabilir. Bu nedenle kişiler, düzenli egzersizlerle, ağırlık kaldırmadan ve kendisini çok yormadan spor yaparak, hemoroidi yaşamından uzak tutabilir. Ayrıca halk arasında oturma banyoları olarak bilinen ılık suyla yapılan banyolarda sizi rahatlatabilir.
Hemoroid tedavisi için çeşitli ödem çözücü, ağrı kesici, fitil, kremler ve tabletler de doktor tarafından tanı konulduktan sonra tedavi için önerilebilir. Hemoroid ilerledi ise cerrahi operasyonlar ya da operasyon dışı (lazer, elastik bant ligasyonu, HAL (Hemoroid Arter Ligasyonu), fotokoagülasyon, skleroterapi, bipolar ve monopolar elektrokoagülasyon, kriyoterapidir) müdahaleler gerekebilir.
Hemoroid Ameliyatı Sonrasında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Hemoroid hastalığını perianal bölgenin en sık rastlanılan hastalıklardan birisidir. Hemoroid tedavi seçenekleri evrelerine göre geniş bir yelpaze içerisindedir. Bu nedenle çeşitli cerrahi tekniklerin olması, hasta bakımı ve takibinde dikkat edilmesi gereken noktalarında farklı olması gerekmektedir. Bu aşamada temel amaçlar oluşabilecek yan etkilerin önlenmesi veya oluşmuşsa da erken fark edilmesi, hasta konforunun arttırılması ve yara yeri iyileşmesinin problemsiz olarak sonuçlanmasıdır.
Cerrahi müdahale sonrasında kanama, enfeksiyon gibi belirtilerin görülmesi doğaldır. Enfeksiyon oluşmaması için ameliyatlı bölgeyi sık sık gazlı bezle temizlemek gerekir. Uzun süreli ağrı olması da normal karşılanabilir bunun için ağrı kesiciler önerilir. Hemoroid iyileştikten sonra yeniden oluşabilen bir hastalık olduğu için tedavi sonrası dikkat edilmesi gereken hususlar vardır. Bunların başlıca yolu yaşamınızı sağlıklı bir şekilde değiştirmeniz önemlidir. Kabızlığa karşı bağırsak sistemini korumak, sindirim sisteminize iyi bakmak gerekir. Bunun için meyve, sebze, kuruyemiş, baklagiller ve lifli, posalı besinler tüketilmesi önerilir. Aşırı kilo alımına karşı da tedbir alıp fazla kilolar verilmeli ve ağır kaldırmadan spor yapılmalıdır. Uzun süre ıkınır ve oturur pozisyonda bulunmamalı. Günde en az 2 litre su içmek kabızlığı önler ve bağırsakları hareketlendirir
Hemoroid rahatsızlığından korunmanın bir diğer yolu ise tuvalet ihtiyacınızı ertelemeden gidermeniz gerekir. Beklemek sağlığınızı olumsuz yönde etkiler. Aynı zamanda tuvalette uzun süre oturur pozisyonda durmak ve ıkınmak hemoroid riskini arttırmaktadır. Hemoroid olmamak için bu süreyi en aza indirmek oldukça önemlidir.