Kriminoloji kelime anlamı itibariyle suç bilimi anlamına gelmektedir. Uğraş olanı suç ve suçlular olan kriminoloji, suç olaylarını ve suçlu kişileri inceleyen bilim dalıdır.
Bu bilim ile ilgili ilk defa incelemelerde bulunan kişi, Enrico Ferri adında bir İtalyan’dır. Suç bilimi, işlenmiş olan suçların hangi nedenle işlendiğini ve suçu işleyen kişinin davranışlarını bilimsel yolla inceleyip çıkarımlarda bulunur. Bu bilimin doğmasına ise bir İngiliz yazar aracı olmuştur. Thomes More adlı İngiliz yazar, sınırı olmayan suçların daha az hukuki ve ahlaki nitelikler taşıdığını fakat sosyolojik kavramının ne olduğunun arayışına varılması düşüncesi, kriminoloji biliminin doğuşuna neden olmuştur. Söylendiği dönemde pek de farkına varılmayan yazarın bu görüşü, 19. Yüzyılda farkına varılmış ve bir bilim dalı olarak ortaya çıkmıştır.
Bu bilim, ortaya çıkış tarihi itibariyle çok yeni bir bilim dalı olarak karşımıza çıkmaktadır. Daha yeni yeni şekillendiği için, bu bilim hakkında teori ve araştırmalar sürekli değişkenlik göstermektedir. Yani kriminoloji bilimi tam anlamıyla kendini oturtamamıştır. Fakat, bilimin inceleme alanı olan suç ve suçlu faktörleri incelenmekte ve toplum yararına çalışılmaktadır.
İşlenmiş olan bir suçta, öncelikle suçlunun psikolojik durumuna bakılmakta ve yaşadığı ortamlar incelenmektedir. Bu tür araştırmaların dışında, suçlunun beden yapısı da son zamanlarda incelenen olgulardan birisi olmuş durumdadır. Bu türdeki olguların incelenmesindeki asıl amaç ise, suçun çözümlenmesidir, bununla beraber neden yapıldığının bulunması ve de suçun engellenmek istenmesidir. Bu bilim, araştırdıkları itibariyle ceza hukukuna oldukça büyük katkılar sağlamakla birlikte suçun engellenmesi konusunda fikir sunmaktadır.
18. yüzyıldan itibaren hep düşünülen suçu önleme arzusu, suçların toplu bir halde engellenmesi düşüncesinin yerine geçmiştir. Suç bilimi sayesinde suçluya verilen cezaların amacı, sadece ceza düşüncesinden çıkarak ıslah düşüncesine doğru yönelmiştir. Araştırdıkları itibariyle tıp, psikiyatri, psikoloji ve sosyoloji bilimleri suç bilimiyle ilişki halindedir. Bir nevi toplumu da araştıran kriminolojiye bilim insanları tarafından Toplum doktorluğu ismi verilmiştir. Fakat burada sosyolojiyle, kriminolojinin ayrımını yapmak önemlidir. Sosyoloji toplumu incelerken, kriminoloji genel anlamda; işlenen suçun özelliklerini, suç biçimleri, suçlu kişinin topluma geri kazandırılması, suçun ve suçluluğun neden olduğu ve işlenmiş olan suçun sosyal düzene etkilerini araştırma konusu olarak kendisine seçmiştir.
Suç bilimi kendi içerisinde ikiye ayrılmaktadır:
*Teorik Kriminoloji: Suç biliminin bir alt dalı olan teorik kriminoloji, suç psikolojisi, antropolojisi, sosyolojisi, psikiyatrisi ve penoloji dallarında çalışmaktadır.
*Uygulayıcı Kriminoloji: Bu alt dal ise, suç profilaksisi, suç siyaseti ve bilimsel polis dallarında topluma hizmet etmektedir.
Kriminoloji bilimi, son yıllarda çok büyük aşamalar kaydetmiş durumdadır. Suç ve suçlu üzerine yapılan detaylı araştırmalar, suç kavramını azaltmaya yönelik durumlara katkılarda bulunmaktadır.
Yazar:Erdoğan GÜl