Lomber manyetik rezonans görüntüleme, bir vücudun iç kısmının ayrıntılı durumunu görüntülemek için radyo dalgaları ve manyetik bir alan kullanan invaziv olmayan bir tanı aracıdır. Doktorlar, hastanın alt omurgasını, bel bölgesini ve çevresindeki dokuları incelemek için Lomber MRG taramasını diğer ismiyle bel fıtığı MR’ını kullanırlar. Bu tarama çok güvenlidir çünkü hücreleri öldürebilecek veya zarar verebilecek iyonlaştırıcı radyasyon kullanmaz ve hasta manyetik alanı veya radyo dalgalarını hissetmez.
Lomber MRG’ler Niçin Kullanılır?
Bireylerin hastanelere, kliniklere veya diğer sağlık tesislerine poliklinik ziyaretlerinin en yaygın beşinci nedeni bel ağrısıdır. Tıp uzmanları lomber MRG’leri çeşitli nedenlerle gerçekleştirir. Birey belinde ağrı yaşıyorsa, doktor ağrının kaynağını teşhis etmeye yardımcı olmak için bel MRG taraması önerir. Ayrıca, ameliyat olmak üzere olan hasta için lomber MRI da ister. Bu durumda, cerrahi ekip ameliyatı planlamak için lomber MRG sonuçlarını kullanılır. Bir lomber MRG doktorların kullanabileceği güçlü bir tanı aracıdır. Bu tanılar arasında şunları sıralayabiliriz:
•Omurga hizasını kontrol etmek
•Omur veya omuriliğin anormalliklerini tespit etmek
•Omurilik veya sinirlerin iltihaplanmasını değerlendirebilmek
•Omurilik veya etrafındaki tümörleri kontrol etmek
•Bir yaralanmadan sonra omurgadaki hasarı izlemek
•Bir ameliyattan sonra omurgayı izlemek
•Sırt ağrısının farklı nedenlerini araştırmak
Hastalar aşağıdaki belirtilerden herhangi birine sahipse, doktor lomber MRG taraması isteyebilir:
•Ateşin yanında ortaya çıkan ani bel ağrısı
•Alt omurgada yaralanma veya travma
•Şiddetli ve kalıcı bel ağrısı
•Çoklu skleroz
•Lomber disk herniasyonu gösteren bacak ağrısı
•Bağırsak veya mesane inkontinansı
Lomber MRG Taramasına Nasıl Hazırlanılır?
Hasta birey, MRG taramasına girmeden önce, doktor başka bir şey belirtmedikçe genellikle yemek yiyebilir, içebilir ve ilaçlarını normal olarak alabilir. Bununla birlikte bireyin bazı durumlarda doktorlarını bilgilendirmesi önemlidir.Bu durumlar şunlardır:
•Kalp pili, kalça veya diz gibi metal implantlara sahip olma
•Hamile olma
•Taramanın kontrast boya kullanımını gerektirmesi durumunda önemli olan alerjik reaksiyon öyküsü olup olmadığı
Metal nesneler MRG taramasının güvenliğini ve etkinliğini etkiler. Bu yüzden tarama başlamadan önce, MRG teknisyeni, kişiden giydiği metal eşyaları çıkarmasını ister ve bu eşyalar arasında şunları sıralayabiliriz:
•Takı
•Saatler
•Vücut pirsingleri
•Takma dişler
Bel MRG’si için kişinin giysilerini çıkarması ve hastane elbisesi giymesi gerekir. Teknisyen ayrıca kişiden tıbbi bir anket doldurmasını ve onay formunu imzalamasını ister. Bir MRG, penceresiz bir odanın içinde uzun süre yatmayı içerdiğinden, klostrofobi yaşayan insanlar prosedürü rahatsız edici veya hatta korkutucu bulabilirler. Bu durumda, doktor kişinin tarama sırasında rahatlamasına yardımcı olmak için kaygı önleyici ya da yatıştırıcı ilaç verir.
MRG Taraması Nasıl Yapılır?
Bir lomber MRG oldukça kısa bir prosedürdür ve kişi genellikle tarama sonrası eve gitmekte özgürdür. Bir MRG teknisyenine göre, bir bel fıtığı MR taramasının tarama aşaması yaklaşık 20 ila 35 dakika sürer. MRG büyük bir makinadır ve teknisyen, bireyin makinenin açılışına kayan bir masaya uzanmasını ister. Teknisyen MRG’yi, X-ışınları ve radyasyon işlemlerinde uzman olan bir radyoloğun gözetimi altında gerçekleştirir. Bu teknisyenler muayene yaptıkları kişiyle mikrofon aracılığıyla sözlü teması sürdürürler. Makine çok yüksek sesli olduğundan, teknisyen genellikle kişiye kulak tıkacı veya kulaklık takar. MRG teknisyenleri bazen, MRG taramasının ürettiği görüntülerin kalitesini artırmak için bir kontrast boya türü olan gadolinyum kullanırlar. Kontrast boyayı intravenöz bir hat yoluyla kişinin elindeki veya kolundaki bir vene enjekte ederler. MRG makinesi vücutta proton denilen parçacıkları hizalayan ve uyaran, hizalama dışına döndüren güçlü bir manyetik alan kullanır.
Teknisyen manyetik alanı durdurduğunda, protonlar normal şekilde dönmeye başlar. Bunu yaparken, MRG makinesinin algıladığı enerjiyi verir. MRG makinesi bu bilgiyi kaydeder ve bağlı olduğu bilgisayar, vücut bölgesinin ayrıntılı bir görüntüsünü oluşturmak için verileri işler. Yüksek kaliteli görüntüler üretmek için, kişi tüm tarama işlemi boyunca tamamen hareketsiz kalmalıdır.
Lomber MRG’nin Riskleri Nelerdir?
Doktorlar MRG taramasının çok güvenli bir prosedür olduğunu düşünmelerine rağmen, akılda tutulması gereken birkaç güvenlik kaygısı bulunmaktadır. Makinenin içindeki güçlü manyetik alan, mücevher gibi metal nesneleri çeker. Bu nesneler tarayıcıya çok yakınsa, manyetik alan onların hızla hareket etmesine neden olur. Bu da, tarayıcıya zarar verir ya da taramaya giren kişiye zarar verir. Bu nedenle tarama başlamadan önce metal cisimlerin çıkarılması çok önemlidir. Kalp pili veya cerrahi olarak yerleştirilmiş pimler gibi metal implantları olan hastalar için de riskler vardır. Yine de, MRG makinesi güçlü bir manyetik alan yayar, çünkü vücut içindeki metal implantların hareket etmesine neden olur. Bununla birlikte, metal bir implanta sahip olmak, hastanın MRG taramasını yapmasını her zaman engellemez. Doktorlar riski bireysel olarak değerlendirirler ve karar verirler.
Manyetik alanın kuvveti nedeniyle, MRG cihazı tekrarlayan bir çekme veya çarpma sesi yaratabilir. Bu, hastanın uygun kulak koruması kullanmaması durumunda işitmesini olumsuz yönde etkiler. MRG taramalarının yan etkileri nadirdir, ancak bazı yan etkileri olabilir. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz:
•Termal yaralanmalar, yani ikinci derece yanıklar
•Metal nesnelerin hareket kazanmasıyla meydana gelen yaralanmalar
•Düşme
•Kulakta geçici işitme kaybı veya kulak çınlaması
Nadir durumlarda, hastalar aşağıdakileri içerebilen kontrast boyadan yan etkiler yaşayabilir:
•Enjeksiyon bölgesinde ağrı
•Mide bulantısı
•Baş ağrısı
•Gözlerde tahriş ya da kaşıntı
•İnişli çıkışlı ve yoğun kaşıntılı kırmızı döküntüler
Tarama Yaptıran Kişi Sonuçları Ne zaman Alır?
MRG, taramasından sonra genellikle hasta eve gitmek için serbesttir. Hastanın işlem sırasında rahatlamasına yardımcı olacak bir sakinleştirici verildiyse, taramadan sonra birine ihtiyaç duyabilir. Muayeneden sonra radyolog sonuçları yorumlar ve hastanın doktoruna verilmesi için bir rapor hazırlar. Doktor daha sonra bulguları şahsen veya telefonla bireyle paylaşacaktır. Ayrıca MRG sonuçlarını kişinin tıbbi dosyasına ekleyecektir. Hastalar MRG sonuçlarını tarama yapıldıktan sonraki bir hafta içinde bekleyebilirler fakat bu yoğunluğa göre değişebilmektedir. Bir lomber MRG, doktorların bel ağrısını teşhis etmeye, ameliyatı planlamaya veya multipl skleroz gibi ilerleyici tıbbi durumları izlemeye yardımcı olmak için kullandıkları invazif olmayan bir prosedürdür. Tarama işleminin kendisi yaklaşık 20 ile 35 dakika sürer. İşlem tamamen ağrısızdır ve çok az yan etki veya risk vardır. Lomber MRGler ayaktan hasta prosedürleridir, bu nedenle kişi muayene sonrası hastaneden veya klinikten ayrılmak için genellikle serbesttir.
Kaynakça:
advancedimagingofmt.com
aafp.org
nibib.nih.gov
mdedge.com
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu