Radial sinir kollarda bulunmaktadır ve trisepsin hareketini, el bileğinin ve parmaklarının hareketini ve elin bir kısmındaki hissi kontrol etmeye yardımcı olmaktadır. Radial sinir hasarı el, parmaklarda ağrı, güçsüzlük ve fonksiyon kaybına sebep olmaktadır. Yani üst koldaki sinire verilen hasarı ifade etmektedir. Bunun için ortak terim radial sinir felcidir. Bu sinir triceps kasını kontrol eder, ayrıca, el bileği ve parmakların uzamasına yardımcı olur ve elin bir kısmında his sağlamaktadır. Bu sinir üst koldaki kemiğe yakın olduğundan, özellikle kol kırılırsa yaralanmalara sebep olmaktadır. 3 çeşit sinir hasarlar vardır ve derecelere ayrılmıştır. Bunlar aşağıdaki gibidir:
• Neurapraxia, birinci derece yaralanmadır ve en az ciddi olarak sınıflandırılmaktadır.
• Aksonotmesis ikinci, üçüncü veya dördüncü derece yaralanma anlamına gelmektedir.
• Nevrotiz, beşinci derece yaralanmadır ve sinir hasarının en ciddi şeklidir.
Ayrıca radail sinire zarar verilmesi radial sinir felcine yol açmaktadır.
Belirtileri
Radial sinir hasarı ve ortaya çıkan felci belirtiler göstermektedir ve bu belirtiler aşağıdaki gibidir:
• Ağrı
• Bilek, el veya parmaklarda zayıflık
• Bilek, el veya parmaklarda fonksiyon kaybı
Nedenleri
Radial sinir hasarının en yaygın nedeni, dirsekten omuza uzanan kemik olan kırık bir humerustur. Kişi de kol ameliyatı sırasında veya silah atışından radial sinir hasarı da olabilmektedir. Radial sinir hasarının diğer nedenleri aşağıdaki gibidir:
• Trafik kazası veya spor kazası sırasında meydana gelenler gibi doğrudan darbe alma
• Bıçak veya cam gibi keskin nesnelerden kaynaklanan yaralanmalar
• Örneğin koltuk değneklerinin yanlış kullanılması nedeniyle sürekli basınç
• Ezilme yaralanmaları
• Kolda uyuma
Teşhisi
Radial sinir hasarını teşhis etmek için, doktor fiziksel değerlendirme yapmaktadır. Her eklemi üst kolda hareket ettirerek ve kişiden herhangi bir gerilme, karıncalanma veya ağrı hissinin olup olmadığını sorar. Bazı durumlarda, doktor yaralanma yerini ve şiddetini belirlemek için başka testler uygulamaktadır. Bu testler aşağıdaki gibidir:
Elektrodiagnostik test: Sinir hasarı, vücuttaki elektrik sinyallerinin iletimini yavaşlatabilir aynı zamanda durdurabilir. Sinirdeki bu sinyallerin hızını ve derecesini ölçmek tanıya yardımcı olmaktadır. Ayrıca doktorun kullanabileceği elektromiyografi ve sinir iletim çalışması olmak üzere iki tür test bulunmaktadır
Görüntüleme testleri: Röntgen, ultrason ve MRI gibi tıbbi görüntüleme teknikleri, sinir hasarının ciddiyetinin yerini belirlemeye ve değerlendirmeye yardımcı olmaktadır.
Tedavi
Tedavi seçenekleri hasarın nedenine ve ciddiyetine bağlı olarak değişmektedir. Küçük nöropraksik yaralanma genellikle, en fazla birkaç saat veya hafta içinde geri dönen his ve fonksiyon ile kendiliğinden düzelmektedir. Bu, kolda uyumak gibi küçük hasarlardan dolayı meydan gelmektedir. Orta şiddette yaralanmalar için, doktor istirahati ve mümkünse kolu kullanmamayı önermektedir. Eğer kişi acı çekiyorsa veya sorun şişmekten kaynaklanıyorsa, ibuprofen gibi reçetesiz satılan steroid olmayan anti-enflamatuar ilaçlar yardımcı olmaktadır. Kırık koldan sonra radyal sinir felci çok yaygındır. Hastaların yüzde 95’i ameliyat olmadan tam iyileşme göstermektedir. Doktor, hasta iyileşirken uzuvun sabit kalması için askı takılmasını önermektedir. Eğer ağrı şiddetliyse, dinlenme ve orta derecede tedavi ile sorun daha iyi olmazsa, kişinin ameliyat olması gerekmektedir. Doktorun önerebileceği bazı prosedürler vardır ve bunlar aşağıdaki gibidir:
Sinir Tamiri
Bu operasyon siniri onarmaktadır ve bazı durumlarda, sinirler birlikte dikilmektedir. Sinir hasarı çok şiddetli ise, sinir grefti veya transfer kullanılmaktadır. Bu prosedürler hasarlı siniri onarmak için vücudun diğer bölgelerinden sinirlerin kullanılmasını içermektedir.
Tendon Transferi
Bu işlem, kişi de çalışmayan tendonun vücudun herhangi yerinden çalışan tendon ile değiştirilmesini içermektedir ve sinir hasarı için yaygın bir tedavi yöntemidir. Kişinin genel veya lokal anesteziye ihtiyacı olmaktadır. Ameliyattan sonra, kişi tendon iyileşirken genellikle 1 ya da 2 ay boyunca atel ya da alçı kullanmalıdır. Ayrıca iyileşmelerine yardımcı olmak için fizik tedaviye ihtiyaçları vardır. Operasyonun başarılı olup olmadığını bilmek 1 yıla kadar sürmektedir.
Fonksiyonel Kas Transferi
Hasar, sinirini yeniden oluşturamayacak kadar derinse, bunun yerine fonksiyonel kas transferi yapılmaktadır. Bu, çalışmayan kasın vücuttaki herhangi bir yerinden bir donör kas ile değiştirilmesi için nispeten yeni bir prosedürdür. Radial sinir yaralanmaları radial sinir felcine yol açabilir ve bu da kolda, el bileğinde, ellerde ve parmaklarda ağrı ve işlev kaybına neden olmaktadır. Radial sinir hasarının en yaygın nedeni kırık koldur. Doktorlar genellikle dinlenme gibi konservatif yöntemler önermektedir, ancak kişi de ameliyat gerektirmektedir.
Kaynakça:
sciencedaily.com
pmj.bmj.com
hopkinsmedicine.org
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu
hocam radial sinir hasarinda hangi tip ortez kullanımı uygundur