Retina Toplar Damar Tıkanıklığı

Retina Toplardamar Tıkanıklığına Daha Yakından Bir Bakış

Retina Toplardamar Tıkanıklığı nedir?

Gözün retinasındaki bir toplardamar tıkandığında buna retina toplardamar tıkanıklığı denir. Gözün arkasında ışığa duyarlı hücrelerin sıralandığı tabakaya retina denir. Bu tabakada ışık, sinyallere dönüştürülür ve görme siniri vasıtasıyla görüntü olarak algılandığı beyine gönderilir.

Tıkanan bir toplardamar retinanın kan damarlarını zedeler. Tıkanan kan damarlarının beslediği bölgede kanama ve sıvı sızıntısı oluşur.

İki farklı tipte retina toplardamar tıkanıklığı vardır:

Santral (merkezi) retina toplardamar tıkanıklığı (SRVO): gözün ana toplardamarının (görme sinirinde konumlanmıştır) tıkanması

Damar Tıkanıklığı

Retina toplardamar dal tıkanıklığı (BRVO): ana toplardamara bağlı daha küçük dallardan birinin tıkanması

Retina Toplar Damar Tıkanıklığı

Retina toplardamar tıkanıklığı için kimler risk altındadır?

Aşağıdakilerde dâhil bazı hastalıklar retina toplardamar tıkanıklığı için risk taşır:

Şeker hastalığı
Glokom
Yüksek kan basıncı
Yaşa bağlı damar hastalığı
Kan bozuklukları
Eğer bir gözde retina toplardamar dal tıkanıklığı varsa, diğer gözde de gelecekte bir dal veya santral retina toplardamar tıkanıklığı oluşma riski artmıştır (yaklaşık %10).

Retina toplardamar tıkanıklığının neden olduğu şikayetler ve komplikasyonlar nelerdir?

Makula ödemi. Eğer makula denen, retinanın merkezi kısmına sıvı ve kan sızarsa makula şişer (buna makula ödemi denir). Retinanın ince detay görme kısmından sorumlu olan bölgeye makula denir. Küçük yazıları okuma, iğne geçirme ve sokaktaki tabelaları okuma gibi işleri makula gerçekleştirir. Makula ödemi bulanık görme, azalan görme veya her ikisine birden neden olur.

Anormal kan damarı oluşması (neovaskülarizasyon): Retina toplardamar tıkanıklığı retina üzerinde anormal damarların büyümeye başlamasına neden olabilir. Bu yeni damarlar çok kırılgandır ve vitreusa (gözün merkezini dolduran jel benzeri madde) kanayabilir veya sıvı sızdırabilir. Görme alanınızda uçuşma denen küçük noktalar veya bulutlar görülebilir. Daha ileri neovaskülarizasyon durumlarında, anormal kan damarları retinanın yerinden kalkmasına neden olabilir.

Gözde ağrı. Şiddetli SRVO’da, tıkalı bir toplardamar iris (gözün renkli kısmı) ve gözün önündeki boşaltım kanalları üzerinde anormal kan damarlarının büyümesine neden olup ağrılı bir göz içi basıncı yükselmesine (neovasküler glokom) neden olabilir.

Retina toplardamar tıkanıklığı nedeniyle oluşan komplikasyonlar tedavi edilmezse geri dönüşümsüz körlük oluşabilir.

Retina toplardamar tıkanıklığı nasıl tespit edilir?

Göz doktorunuz oftalmoskop denen bir aletle retinanızı muayene ederek retina toplardamar tıkanıklığı tansını koyabilir. Daha sonra gözdeki kan damarlarını daha detaylı incelemek için gözden seri fotoğraflar alınan fundus floresein anjiografi çekilebilir.

Retina toplardamar tıkanıklığı nasıl tedavi edilir?

Retina toplardamar tıkanıklığı için bilinen bir tedavi yoktur, ancak bazı vakalarda makula ödemini azaltmak ve görmeyi sabit tutmak veya arttırmak için göz içine enjeksiyon veya laser cerrahisi uygulanabilir. Şiddetli SRVO’da glokom veya kanamaya neden olabilecek anormal kan damarı büyümesine önlemek veya tedavi etmek için laser cerrahisi uygulanabilir. Bazı durumlarda cerrahi gerekebilir.

Retina toplardamar tıkanıklığına neden olabilecek sağlık durumlarını (şeker hastalığı, glokom veya yüksek kan basıncı) uygun biçimde yöneterek bu rahatsızlığın oluşumuna engel olabilirsiniz.

 

Yazar: Enes Eker