Adını ilk olarak Almanya Hannover Fuarı’nda duyduğumuz Endüstri 4.0 aslında 4. Sanayi Devrimi anlamına gelmektedir. Alman hükümetinin geleneksel sanayiyi ileri teknoloji ile donatması projesidir. 1712 yılında buhar makinesinin icadı ile başlayan (mekanik üretim tesislerinin uygulanması) 1. Sanayi Devrimi zaman içerisinde teknolojik gelişmeler ile birlikte 4. Sanayi Devrimine kadar ilerledi. Peki, bugüne kadar sanayide nasıl gelişim oldu?
İlk olarak buhar gücünün üretim süreçlerine dâhil olması ile 18. Yüzyılda ilk sanayi devrimi başladı. Elektrik ve iş bölümüne dayalı seri üretime geçilmesi ile birlikte ikinci sanayi devrimi başladı. 1840 yılında Telgraf ve 1880 yılında Telefonun icadı ve 1920 Taylorizm ( Bilimsel yönetim) ikinci sanayi devriminin gelişmesini sağladı. 3. Sanayi devrimi ile birlikte üretimde dijitalleşme başladı ve programlanabilir makineler üretimde kullanıldı. Üretim süreçlerinin otomasyonu sağlandı. Bu dönemde 1971 yılında ilk mikro bilgisayarın (Altair 8800) kullanılması önemli bir aşamadır. Ve artık dördüncü sanayi devrimi yani Endüstri 4.0 hayatımıza girdi. Otonom makineler ve sanal ortamlar diye adlandıracağımız bu sanayi devrimi bilişim teknolojileriyle endüstriyi bir araya getirmeyi hedefliyor.
Endüstri 4.0 değer zinciri organizasyonların ile teknolojilerin bütünüdür. Nesnelerin interneti, hizmetlerin interneti ve siber- fiziksel sistemler olarak üç yapıdan oluşmaktadır. 4. Sanayi devrimi ile birlikte akıllı fabrikalar kapsamında siber fiziksel sistemler aracılığıyla fiziksel işlemleri incelemek, fiziksel dünyanın sanal kopyasını oluşturmak ve bu sayede merkezi olmayan kararların verilmesini sağlamak hedeflenmektedir. Nesnelerin interneti ile siber-fiziksel sistemler birbirleriyle ve insanlarla gerçek zamanlı olarak iletişime geçip işbirliği ile çalışma, hizmetlerin interneti ile de değer zincirlerinin kullanıcılar tarafından değerlendirilmesi olanağı sağlanmaktadır.
Endüstri 4.0’ın Prensipleri Nelerdir?
Endüstri 4.0 altı prensipten oluşmaktadır. Siber fiziksel sistemlerin kabiliyeti ile nesnelerin interneti ve hizmetlerin interneti üzerinden insanların ve akıllı fabrikaların birbiriyle iletişim kurmasını içeren karşılıklı çalışabilirlik, sensör verilerinin sanal tesis ve simülasyon modellerinin bağlanmasından oluşan sanallaştırma, akıllı fabrikaların kendi kararlarını verebilmesini sağlayan özerk yönetim, verileri hızlıca toplama ve hızlıca analiz etme yeteneğinden oluşan gerçek-zamanlı yeteneği, insanlar ve akıllı fabrika servisleri sunulmasını içeren hizmet oryantasyonu ve akıllı fabrikalara esnek adaptasyon sisteminin oluşturulması sonucu modülerlik prensibidir.
Endüstri 4,0 ile birlikte sistemlerin incelenmesi sağlanacak ve böylece arıza teşhisi kolaylaşacak. Daha yüksek verimlilik sağlanacak. Üretimde esneklik arttırılacak. Maliyetler düşecek. Sistemin çevre dostu ve kaynak tasarrufu davranışlarıyla sürdürülebilir olması sağlanacak ve belki de en önemlisi yeni hizmet ve iş modellerinin geliştirilmesi kolaylaşacak.
Endüstri 4.0’ ın önümüzdeki 20 yıl içerisinde entegrasyonunu tamamlayarak uygulanabilir hale gelmesi düşünülüyor. Üretimde sadece robotların kullanılması yani insanlardan neredeyse bağımsız olacak üretim yapan akıllı fabrikalar ve böylelikle karanlık fabrikaların kullanılmasının yaygınlaşması amaçlanmaktadır. Karanlık fabrika, ısıya, ışığa ve havaya gereksinim duymayan robotlar tarafından üretimin yapılacağı fabrikalar anlamına gelmektedir. 7/24 devam eden üretim, yüksek düzeyde enerji verimliliği ve üretim miktarı aynı zamanda düşük maliyet ile karanlık fabrikaların oluşması amaçlanmaktadır.
Günümüzde böyle bir şekilde üretimin yapıldığı yerler var mı? Almanya’nın Kaiserrslautern kentinde küçük bir akıllı fabrika bulunmaktadır. Bu fabrikada ürünler ile imalat makinelerinin birbirleriyle haberleşebildiklerini göstermek için sabun şişelerinden faydalanılıyor. Boş sabun şişeleri üzerinden RFID (radyo frekansı ile tanımlama) etiketleri bulunmaktadır. Bu etiketler sayesinde makineler şişelerin rengini tanıyor ve üretimin başından itibaren dijital ortamda saklanması sağlanıyor.
Kaynakça:
https://www.endustri40.com/endustri-tarihine-kisa-bir-yolculuk/
mmo yayınları
Yazar: Meltem Yıldırım