Soya sütünün giderek artan popülaritesi karşısında soya sütü mü inek sütü mü tartışması başlamıştır. Tarafsız bir seçim yapmak için, ayrıntılı olarak her ikisini de incelemek ve karşılaştırmak gerekir. Soya sütü, soya fasulyesinden elde edilen bir içecektir ve bu anlamda düşündüğümüzde gerçekten süt değildir. Soya sütünün besin değerleri inek sütüne yakın olduğu için ve onun yerine kullanılabileceği için süt olarak adlandırılmaktadır. İlk başlarda doğuda kullanıldığı görünüyor olsa da, şu anda soya sütünün tüm dünyada popülaritesi artıyor. Laktoz intoleransı ya da süt alerjisi olanlar için soya sütü bir çözüm yolu olabilir. Ancak soya sütünün artan popülaritesi hangisinin daha iyi olduğu tartışmasını da beraberinde getirmiştir.
Soya sütü ve inek sütü arasındaki temel fark, soya sütünün bitkisel bir kaynaktan inek sütünün hayvansal bir kaynaktan geliyor olmasıdır. Soya sütünün, süt endüstrisi tarafından yanlışlıkla ortaya çıkarıldığı bir çok kişinin inandığı bir tahmin olup, soya sütünün süt endüstrisini tehdit etmesi de bu düşünceyi desteklemektedir. Ancak bilinçli bireyler olarak gerçekleri değerlendirmek ve bilinçli kararlar almak kolaydır. İşte karar vermenize yardımcı olacak bazı bilgiler aşağıda verilmiştir.
İnek Sütü:
İnek sütü, proteinleri oluşturmak için gerekli olan bir çok amino asit ve besin değerleri ile doludur. Bir fincan inek sütündeki besin değerlerine detaylı bir göz atalım. Bir fincan normal inek sütü 8 gram protein ve 12 gram karbonhidrat içerir. Bu miktar bir yetişkinin günlük kalsiyum ihtiyacının %30 unu, vitamin B12 ve riboflavin gereksinimlerinin yaklaşık yarısını karşılar. İnek sütü D vitaminiyle güçlendirilmiştir bu da A vitamini ve kalsiyumun emilimini arttırır.
İnek sütü önemli miktarda yağ da içerir. Ancak bu durum yarım yağlı ve yağsız sütler kullanılarak da çözülebilir. Pek çok insan için sindirim sorunlarına neden olduğu bilinen laktoz bir karbonhidrattır. Laktoz intoleransı olan kişilerde bu süt karbonhidratını parçalayacak laktaz enziminde eksiklik vardır.
Soya Sütü:
Çok sık kullanılan bir soya ürünü olan soya sütü, soya fasulyesinin ıslatılması, öğütülmesi ve süzülmesi ile elde edilir. Soya sütünün en iyi yanı laktoz intoleransı olan kişilere bir alternatif sunuyor olmasıdır. Vejetaryenler ve veganlar gibi inek sütünden kaçınanlar için mükemmel bir bitkisel alternatiftir. Besin değerine gelince bir bardak soya sütü yaklaşık 7 gram protein, 4 gram karbonhidrat, 4.5 gram yağ ve 0 kolesterol içerir. Az miktarda B vitamini içerir ancak B12 vitamininin iyi bir kaynağı değildir ve yeterli kalsiyumu yeterince karşılayamaz. Bu eksiklikler ile başa çıkmak için üreticiler soya sütünün katkı maddeleri içeren versiyonlarını üretmişlerdir. Bunlar arasında kalsiyum, E, B12 ve D vitaminleri de vardır.
Soya sütünün bir başka faydalı yönü ise insanlardaki kalp hastalığı riskini azaltmaya yardımcı olmasıdır. Soya LDL kolesterolün düşürülmesine yardımcı olan izoflavon denilen bitki kimyasalları içerir. Tavsiye edilen miktar günlük soya proteini miktarı 25 gramdır. Ortalama olarak bir fincan soya sütü yaklaşık 7-10 gram protein içerir. Meme kanseri olan kadınların soya proteinini dikkatli kullanmaları gerekmektedir. Yapılan bazı çalışmalar aşırı soya tüketiminin bu hastalara zarar verdiğini göstermiştir.
Bebekler İçin Soya ve İnek Sütü:
İnek sütünü tolere edemeyen bebeklerin ebeveynleri için seçim kolaydır. Peki, bebeğiniz her ikisini de eşit derecede iyi tolere edebiliyorsa, hangisi daha iyi bir seçim olurdu? Amerikan Pediatri Akademisi’ne göre inek sütü hala anne sütüne en yakın şeydir. Onlara göre soya sütü bebeklere sadece eğer inek sütünü tolere edemiyorlarsa ya da aileleri vegan beslenmelerini istiyorsa verilmelidir.
İnek sütünü ve soya sütünü inceledik, kişisel tercihlerinize ve sağlık hedeflerinize bağlı olarak hangisini tercih edeceğiniz size kalmıştır. Eğer soya sütünü tercih edecekseniz aşırıya kaçmamaya ve satın almadan önce alacağınız markanın besin değerlerini incelediğinize emin olun.
Yazar:Tülay Arsoy