Yaygın Adı: Deniz lalesi
Takım: Actinaria
Sınıf: Antozoalar
Şube: Knıdlıler
Tür sayısı: Yaklaşık 1,000
Fiziksel Özellikleri: Genelde altı kat simetrili yalnız polipler, çoğu kez çok renkli.
Alışkanlıkları: Genellikle beli bir noktada sabit, yavaş hareket ederler, sürünebilir; atlayabilir, oyuk açabilir, yüzebilir; yalnız.
Yaşam Çizgisi: Minyatür polipe dönüşen ve yerleşen planula larvayla sonuçlanan birleşme Çoğu tür eşeysiz üreyebilir. (çift tarafiı fızyon ya da dokunun küçük bir parçasının üremesiyle)
Beslenme Tarzı: Çeşitli omurgasızlar genelde sokan dokunaçlı-kıskaçlı balıklar. Birçok tür simbiyotik yosundan gereken besini alır.
Yaşam Alanı: Denizler; sahil bölgelerinden derin okyanuslara.
Yeryüzünde Dağılımı: Bütün okyanuslar ve dünyadaki birleşik denizler.
Deniz laleleri, gerçek hayvanlardan ziyade egzotik deniz yaratıklarına benzer. Fakat bu zarif görünüşlü yaratıklar avlanır, hareket eder ve iletişim kurar. Hayvan olduklarına şüphe yok.
ANEMON KELİMESİ “rüzgâr çiçeği” demek. Fakat deniz laleleri bitki değil hayvan, ilginç bir biçimde hareketliler ve avlanmak, avlarını öldürmek “hızlı yüzen balıklar dâhil” ve hem diğer anemonlardan hem de diğer hayvanlardan korunmak için özgürce hareket edebilir.
“Çiçek” Hayvanlar
Deniz laleleri, mercanlar yani Anthozoalar ya da çiçek hayvanlar gibi knidlilerin aynı sınıfından. Fakat mercanlardan farklı olarak denizlaleleri koloniler halinde yaşamaz. Her birey bağımsız yaşar ve oldukça küçüktürler.
Anemon poliplerinin birçok dokunacı bulunur. Toplamda altı kat vücut simetrisini yansıtan altı katlı dokunaçları mevcut. Anemonların destek sert iskeletleri bulunmaz. Vücut şekillerini korumak için su baskısına veya kaslarına bel bağlarlar. Temel vücut boşluğu suyla dolu. Gerektiğinde ağzının iki tarafında bulunan sifon adındaki boşluğa girer ve çıkar. Temel boşluk mezenterler adında dikey doku bölümlerince birbirine bağlı altı odacığa bölünmüştür.
Anemonlar, erişkin yaşamlarının çoğunu sıkıca bir deniz yatağına bağlı olarak ya da bazal diskle ayrılmış başka bir obje üzerinde sürdürür. Fakat bazen etrafta dolaşabilirler. Kimisi dik kalır ve bazal disklerindeki kasların kontra aksiyonuyla dalga şeklinde titreyerek bu doğrultuda sürünür. Diğerleri bazal disklerini bırakır, yapışkan dokunaçlarını zemine yapıştırır ve kendilerini ileri iter. Hatta bazı türler kısa mesafeleri yüzebilirler.
Bütün knidliler gibi anemonlar da Cnidocyteler diye adlandırılan sokan hücrelere sahip. Bu hücreler, avlarını yakalayıp zehri kanlarını zikreden ince kamçılı iğnelere sahip. Anemonlar değişik tarzda zehirler üretir. Kasları kontrol eden sinir hücrelerine yerleşen nörotiksinler ve dokuları parçalayan sitolizin adındaki proteinler. Ptychocystler ve Spirocystler adında tehlikeli iki türü daha var. Ptychocystler, hayvanın vücudunun etrafında onu oyuk açmaktan ya da saldırıdan koruyan bir düğüm örer. Spirocystler ise, anemonun avına yapışmasını ya da kayaya sıkıca tutunmasını sağlayan uzun yapışkan bir iplik üretir.
Beslenme Aygıtı
Anemonların çoğu, dokunaçlarının uzanabileceği bölgedeki uygun boyutlardaki hemen her şeyi yer. Yapışkanlı mukus tabakasına yapışmış, daha sonra binlerce ince kılın çarpımıyla dokunaçların uçlarına taşınan bir hücreliler ya da yosun gibi mikroskobik organizmaları yakalamada uzmanlaşmış bazı türler de bulunur. Dokunaçlar ağza doğru bükülür. Büyük anemonlar dokunaçlarını kıstırmak, çarpmak gibi ölümcül eylemler için kullanır.
Kaynakça:
BBC Vahşi Yaşam
Yazar:Tuncay Bayraktar