Tilapia balığı lezzetli ve ucuz bir protein kaynağıdır. Dünyada en çok tüketilen ikinci balık olup ilk olarak Afrika ve Orta Doğu’da ortaya çıkmış, bilim adamları tarafından sayısız sağlık yararını keşfedildikten sonra küresel popülerlik kazanmaya başlamıştır. Ayrıca, hızlı büyür, süslü ve zor kültür koşulları gerektirmez. Ancak, yağ asidi oranı ve ağır metal zehirlenmesi ile ilgili endişeler ortaya çıkması tüketenlerin dikkatli olması konusunda endişeler yaratmıştır. Fakat Bu tehlikeler hakkında çoğu kişinin bilgisi yoktur. Aşağıda tilapia balığı ile ilgili bilgiler bulunmaktadır:
Tilapia Balığı Hakkında Bilgi
Tilapia çiklit ailesine aittir. Sıcak sularda göletler, nehirler, göller ve sığ akarsularda yetişen, hafif bir tada sahip tatlı su balığıdır. Sunbath balığına benzer ve yan çizgileri ile uzun sırt yüzgeci vardır. Dört ticari tilapia türü vardır: Mozambik tilapia, Mavi tilapia, Kırmızı tilapia ve Nil tilapia’dır. Nil tilapyasının tarihi eski Mısır kültürüne kadar uzanmaktadır. İlginç bir şekilde, tilapia balığı yeniden doğuşun sembolü olarak kabul edilmiştir. Günümüzde çiftliklerde yetiştirilmekte ve artan pazar taleplerini karşılamak için hibrit balıklar üretilmektedir. Ve genellikle insanlara zararlı etkileri olabilecek büyüme hormonları enjekte edilmektedir.
![Tilapia Balığının Riskleri ve Sağlığa Faydaları]()
Tilapia Balığının Beslenme Değerleri
Tilapia balığı protein yüklenir, düşük kalorilidir, iyi bir vitamin ve mineral kaynağıdır. Beslenme değerleri aşağıdaki gibidir:
• Kaloriler-36
• Protein-7.3 g
• Toplam Yağ-0.7g
• Çoklu Doymamış Yağ-0.11g
• Karbonhidrat-0 gram
• Kalsiyum-3.9mg
• Magnezyum-9.5mg
• Potasyum-106mg
• Selenyum-15.2mg
• E Vitamini-0.2mg
• Niasin-1.3mg
• Folat-1.7mcg
• B12 Vitamini-0.5 mcg
• Pantotenik asit-0.2 mg
Tilapia Balığının Sağlık Faydaları
• Kemik sağlığı için faydalıdır: Tilapia balığı kemik sağlığı için iyidir. Kemik gelişimi ve bakımı için gerekli olan kalsiyum ve fosfor gibi mineraller içerir. Son zamanlarda yapılan birkaç çalışma, tilapia balık kollajen tip 1’in rejeneratif tıpta oldukça faydalı olduğunu göstermiştir. Laboratuvarda kemik hücresi yenilenmesine yardımcı olma konusunda umut verici sonuçlar verdiğini ve diş alanında iskele biyomateryali olarak kullanılabileceğini göstermiştir.
• Kanser gibi hastalıkları önler: Diğer bazı balık türleri gibi, tilapia da kansere karşı savaşan ve kalple ilgili hastalıkları tedavi eden selenyum ve antioksidanlar içerir. Selenyum serbest radikal aktivitesini azaltır ve kişiyi oksidatif strese daha az eğilimli kılar. Sağlıklı hücrelerin kanserli hücrelere mutasyonunu engeller. Ayrıca, bilim adamları tarafından yapılan açıklamaya göre antimikrobiyal bir peptidin (kısa amino asit zinciri), hepsidin 1-5’in, anti-enflamatuar yapıya sahip olduğundan kanser için yeni alternatif bir tedavi şekli olarak kullanılabilir.
• Beyin sağlığı için faydalıdır: Tilapi balığı tüketenlerın beyin fonksiyonunu, bol miktarda omega-3 içerdiğinden nörolojik fonksiyonu artıran ve nöroprotektif özelliklere sahip olduğu için artırabilir. Tilapia ayrıca beyni Alzheimer, Parkinson ve epilepsi gibi çeşitli hastalıklardan koruduğu kanıtlanan selenyum ile doludur. Beyindeki oksijen akışını arttırır, bu da vücuttaki sıvıların dengelenmesine yardımcı olur. Sadece besinleri sisteme biriktirmekle kalmaz, aynı zamanda zihinsel netliği de arttırır.
• Kalp sağlığını korur: Tilapia’nın bir başka sağlık yararı da kalbe sağlığını korumasıdır. Ama tüm bu faydaları sağlayan; kimyasallarla beslenen ve genellikle dengesiz bir omega-3 ve omega-6 yağ asidi oranına sahip olan kültür balığı tikapia değil doğada bulunan tilapia balığıdır. Yabani tilapianın kültürlü bitkilere göre daha fazla omega-3 yağ asidi vardır. Yakın tarihli bir çalışmaya göre, omega-3’ler yüksek tansiyonu düşürmeye ve kalp krizi, felç ve aterosklerozu önlemeye yardımcı olabilir.
• Yaşlanma etkilerini azaltır: Tilapia, cilde iyi gelen antioksidanlar ve E vitamini içerir. Cildin esnekliğini sağar ve cilde parlaklık verir. Her iki vitamin de güçlü antioksidanlardır, yani zararlı serbest radikalleri temizlemeye yardımcı olurlar, böylece iltihabı ve stresi azaltır. Ayrıca cildi güneş ışığı hasarından korur (zararlı UV ışınlarından kaynaklanan cilt hasarı). Sonuç olarak bu balığı tüketenlerin cildi, kemikleri, organları ve hücreleri aktif ve genç kalır.
• Kilo vermeye yardımcı olur: Tilapia, uygun diyet ve egzersiz ile birlikte, yüksek protein ve düşük kalorili içeriği nedeniyle kilo verme çabalarını artırmaya yardımcı olabilir. Protein açısından çok yüksektir ve kalori bakımından çok düşüktür. Kalori alımını azaltmak ve vücudun düzgün çalışması için ihtiyaç duyduğu besinleri sağlamanın harika bir yolu olabilir. Aynı zamanda tekrar forma girmeye çalışanlar için bir diyet seçeneği olabilir.
• Tiroid hastalığı tedavisinde faydalıdır: Tilapia, tiroid bezinin düzenlenmesinde önemli rol oynayan ve hormonal fonksiyonları da geliştiren selenyum içerir. Tiroid bezinin düzenli çalışması, metabolizmanın güçlendirilmesini sağlar ve kilo alımını veya arızalı bir tiroid ile ilgili diğer hastalıkları önler.
• Yaraları iyileştirir: Bilim adamları Nil tilapisinden gelen deniz kollajen peptidinin laboratuvar hayvanlarında çizik yara ve etli yaraların kapanmasında önemli ilerleme gösterdiğini bulmuşlardır.
Tilapia Balığı Tüketmek Riskli midir?
Vahşi doğada yakalanan tilapia ise riskli ve zararlı değildir. Fakat eğer balık yetiştirme çiftliklerinden temin ediliyorsa birçok risk vardır. Tüketecek kişiler bunların farkında olmalı ve tilapia alırken veya sipariş verirken bilinçli bir karar verilmelidir. Dikkat edilmesi gerekenler risk faktörleri şunlardır:
Arsenik zehirlenmesi riski: Bilim adamları, Tayvan’da, arsenik barındırdığı tespit edilen çiftlikte tilapia balıklarını değerlendirmişlerdir. Arsenik kansere neden olan bir metalojendir ve arsenikle kronik maruz kalma kanser riskini arttırır.
Civa zehirlenmesi riski: Genel olarak tilapia veya balıkla ilgili cıva zehirlenmesi duyulan bir durumdur. Bilim adamları hem tatlı su hem de kültür balıkçılığının tilapia’nın cıvaları biyolojik olarak biriktirebileceğini bulmuşlardır. Bununla birlikte, tatlı su tilapisi, çiftçilikteki tilapinin neden olduğu cıva zehirlenmesi ile karşılaştırıldığında yaklaşık% 5 daha az ölüm riski taşır. 
İltihabı artırabilir: Tilapia ayrıca protein içeriği ve sayısız sağlık yararları nedeniyle suda yaşayan tavuk olarak da bilinir. Ancak, çiftçi tilapisi vücutta iltihaplanmanın artmasına neden olabilir. Bu da artrit, kilo alımı ve kalp hastalığına yol açabilir.
Dengesiz Omega-3 ve Omega-6 Oranı
Omega-3 ve omega-6 yağ asitlerinin ideal oranı 1: 1’dir. Ancak, çiftçi tilapisinde, oran 2: 1 veya 4: 1’dir; bu, hipertansiyon ve kalp hastalıkları dahil olmak üzere birçok hastalığa neden olabilir.
Kanser riski: Çiftlik balıkları en sonunda insan sistemine giren ağır metallere maruz kalır. Çok fazla tüketmek, DNA ve kanserde mutasyona neden olabilir. Dahası, tüm çiftlik balıkları sağlıklı ve hijyenik kültür koşullarında yetişmez, bu nedenle birçok başka hastalığa yol açabilir.
PCB ve böcek ilacı: Araştırmacılar, çiftliklerde yetiştirilen tilapinin, poliklorlu bifeniller (PCB’ler), organoklorin (OC), organofosfor (OP’ler), heksaklorobenzen (HCB) ve trifluralin pestisitler gibi birçok kirletici içerdiğini bulmuşlardır.
Tilapia, yağsız protein, sağlıklı yağlar ve antioksidanların harika bir kaynağıdır. Ama nereden temin ettiğine dikkat edilmelidir. Yerel balık satıcısından veya güvenilir bir balık bırakma şirketinden satın alınmalıdır. Hamile kişiler, tilapiyi tüketmeden önce doktoruna danışmalıdır.
Kaynakça:
aquabestseafood.com
organicfacts.net
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu