Halı Böceklerinden Kurtulmanın Yolları

Halı böceklerinde özellikle larvaları ve bu hayvanların derilerini görmek, istilasının olduğunu gösteren bir işaret olmaktadır. Halı böceklerinin nerede yaşayabileceğini veya yumurta bıraktığını bulmak önemlidir. Bu yüzden yedikleri türden kumaşların olduğu tüm öğelere bakılmalı, özellikle kumaştaki kıvrımlara ve kırışıklıklara dikkat edilmelidir. Dikkat edilmesi ve önlenme alınması gereken bazı prosedürler bulunmaktadır ve bunlar aşağıdaki gibidir:
• Yıkanmış, kuru temizlenmiş veya istila edilmiş herhangi bir maddeden kurtulmalıdır. Bu eşyaları yıkamak için sıcak su kullanılmalıdır. Ayrıca, yaklaşık 2 hafta boyunca kumaşı dondurarak halı böceklerinden ve yumurtalarından kurtulmak mümkündür.
• Bir şey temizleyemiyorsa, iç mekânda kullanım için güvenli olan böcek ilacı püskürtülmelidir ve talimatlar izlediğinden emin olunmalıdır. Ayrıca yataklara veya giysilere asla böcek ilacı püskürtülmemelidir.
• Zeminler, halılar ve ısıtma delikleri, özellikle kenarları boyunca süpürülmelidir.
Ayrıca ciddi bir istila varsa, profesyonel fümigasyona ihtiyaç olmaktadır.

Halı Böcekleri Kurtulma Yöntemleri

Halı böcekleri, halılarda, kıyafetlerde ve diğer kumaşlarda yaşayan kalıcı zararlılardır. Halı böceklerinden kurtulmak zor olmaktadır, ancak bazı yöntemlerle bunlardan kurtulmak mümkündür. Larva, böcek derileri ve fekal peletler dâhil olmak üzere bir istila belirtisi görüldüğünde, doğru araç ve uygulamalarla hızlı bir şekilde harekete geçmek, evdeki halı böceklerini ortadan kaldırmaya ve geri gelmelerini önlemeye yardımcı olmaktadır. Uygulanabilecek bazı yöntemler vardır ve bunlar aşağıdaki gibidir:
1) Temizlik yapmak: İlk olarak istila kaynağı belirlenmelidir. Hem yetişkin halı böcekleri hem de larvalar evi istila edebilirler, ancak larvalar yün, deri ve ipek gibi organik malzemeler yiyerek en fazla hasara neden olmaktadırlar. Temizlikte nereye odaklanılacağını bilmek için, önce en çok hasar ve böcek belirtisine sahip alan olan birincil kaynak aranmalıdır. Bodrum gibi karanlık ve tenha alanlarda, halı ve kilim altı gibi belirtiler olup olmadığını kontrol edilmelidir. Halı böceklerinin olduğuna dair belirtiler aşağıdaki gibidir:
• Larvalardan kahverengi, kıllı, kabuk benzeri deriler
• Yaklaşık bir tuz tanesi büyüklüğünde kahverengi dışkı peletleri
• Oval şekilli yetişkin böcekler bir dizi renkte olmaktadır ve bir iğnenin başından sadece daha büyüktür. Uçmaktadırlar ve tipik olarak dışarıda yaşayabilmektedirler, ancak karanlık, tenha alanlarda kapalı alanlarda yumurta bırakmaktadırlar.
• Bazı çeşitler parlak ve pürüzsüz olsa da, yetişkinlerden biraz daha uzun larvalar, genellikle kahverengi, kırmızı, beyaz veya çizgili olmaktadır ve tüylü yapıya sahiptirler.

2) Larva ve böceklerden kurtulmak için evin süpürmek: Tam bir vakumlama, halı böceklerini ve larvalarını halılardan çıkarmanın en iyi ve en hızlı yoludur. Kaynağa ve en istila edilen bölgelere odaklanılmalıdır, ancak tüm böceklerin temizlendiğinden emin olunmak için tüm ev elektrikli süpürgeyle süpürülmelidir ve süpürge bittikten hemen sonra torba süpürge torbası atılmalıdır.
• Bir hafta boyunca ev günde en az bir kez süpürmeye devam edilmelidir. Enfestasyonun ne kadar kötü olduğuna bağlı olarak, ilk birkaç gün boyunca günde birkaç kez süpürge yapılması gerekmektedir.
• Çamaşır makinesine konulamayacak döşemeli mobilyalar veya kumaş kaplı alanlar da süpürülmelidir.
• Halıların üzerindeki etiketleri nasıl temizlenmeleri gerektiğini kontrol edilmelidir ve gerekirse bir buharlı temizleyiciyle temizliği yapılmalıdır.

3) İstilaya uğramış kumaş veya giysileri temizlemek: Bazı giysi veya kumaş parçaları kötü bir şekilde yenmişse, bunları açık havada bulunan çöp kutusuna atılmalıdır. Ayrıca istila edilmiş giysileri tutmak istilayı durdurmayı zorlaştırmaktadır. Malzemede halı böcekleri veya larvalar görülmese bile kıyafetler atılmalıdır.
4) Etkilenmemiş gibi görünseler bile tüm kıyafetleri yıkamak: Tüm giysiler, havlular, battaniyeler, çarşaflar ve diğer kumaşlar çamaşır makinesinde ve sıcak bir döngüde yıkanmalıdır. Halı böcekleri, larvalar ve yumurtalar çok dayanıklıdır ve sıcak, sabunlu su onları öldürmenin en iyi yoludur. Ayrıca yıkanamayan giyim eşyaları kuru temizlemeye verilmelidir.
5) Özel böcek ilaçları kullanmak: Temizlenemeyen veya yıkanamayan alanlara böcek ilacı püskürtülmelidir. Etiketteki halı böceklerini listeleyen böcek ilacı ürünü kullanılmalıdır. Başka bir şekilde temizlenemeyen kumaşlara uygulamak için talimatlara dikkatlice bakılmalıdır. Evin her tarafına püskürtmekten kaçınılmalıdır böcek ilacı sadece leke tedavisi olarak kullanılmalıdır. Spreyleri, halı, kilim kenarları ve altı, tiftik duvarları, kumaşların depolandığı raflar ve çatlaklar gibi tiftik toplayan yerlerle sınırlanmalıdır. Ayrıca giysi veya yataklara püskürtülmemelidir. Böcek ilacı uygularken eldiven ve koruyucu giysi giymek önemlidir. Bununla birlikte böcek ilacı havada dağılırken alan terk edilmelidir ve daha sonra eller iyice yıkanmalıdır.
6) Ulaşılması daha zor alanlara toz borik asit kullanmak: Kişi tavan araları veya duvar boşlukları gibi enfekte olmuş bölgelere girmekte zorlanıldığında bu alanlara eşit olarak borik asit serpilmelidir. Ayrıca 1 çorba kaşığı (4,2 g) borik asidi 2 bardak (473 mL) sıcak su ile karıştırarak bir sprey içine borik asit de elde edilebilir. Bu karışım toz eriyene kadar karıştırılmalıdır, daha sonra ulaşılması zor yarıkların üzerine sprey şişesi kullanın püskürtülmelidir. Borik asit beyazlatma etkisine sahiptir, bu nedenle koyu malzemeler üzerinde kullanmaktan kaçınılmalıdır.
7) En inatçı istilalar için hormon bazlı tutkal tuzakları kullanmak: Enfestasyon ciddi ise, böcekleri çekmek, yakalamak ve daha fazla problemi önlemek için eve yapışkan tuzaklar yerleştirilmelidir. Pencereler, kapılar veya yarıklar gibi giriş noktalarının etrafına ve böceklerin özellikle kötü olduğu kapalı alanlara tuzaklar koyulmalıdır. Hormon veya feromon bazlı tuzaklar sahip olunan halı böceği türlerine özgüdür. Böcekleri yakalamak için hormon olmadan yapışkan tuzakları, özellikle pencerelerden uçanlar da kullanılabilir. Tuzaklar haftada 1-2 kez kontrol edilmelidir. Tuzakları haşere kontrolü veya böcek ilacı tedarik mağazalarından veya çevrimiçi olarak satın alınabilmektedir.

Enfestasyonu Önleme

1) Tüm dış mekân kaynaklarını veya yuvaları bulup kaldırmak: Hiçbir halı böceğinin geri dönmeyeceğinden emin olmak için, pencere ve kapılarda delik olup olmadığını kontrol edilmelidir ve mümkün olduğunca bu alanlar kapalı tutulmalıdır. Halı böceklerinin saklanabileceği eski örümcek ağları, kuş yuvaları, kemirgen veya arı kovanları atılmalıdır. Ayrıca içeri getirilen çiçek, bitkileri halı böcekleri veya larva belirtileri açısından da incelenmelidir. Bunlardan herhangi biri görülürse, bitkiler içeri alınmamalıdır. Özellikle inatçı veya tekrarlayan istila için, evin alt dış kısmına ve giriş noktalarına yakın sıvı böcek ilacı püskürtülmelidir. Böcek öldürücü, diğer zararlı olmayan böcekleri etkileyebilmektedir, bu yüzden dışarıda sadece son çare olarak uygulanmalıdır. Halı böceği eğilimli alanları sık sık temizlenmelidir. Halıları süpürmek ve çamaşırları ve diğer kumaşları en az 2 haftada bir sık sık yıkamak, halı böceği istilasını önlemenin en iyi yoludur. Dökülmeler ve lekeler hemen temizlenmelidir, kumaşlardaki yiyecek ve ter lekeleri halı böcekleri için cazip haline gelmektedir. Halı böcekleri bunlardan beslenmeyi sevdiği için saç, tüy ve tozlar minimumda tuttuğundan emin olunmalıdır.
2) Kullanılmayan kumaş ve giysileri plastik poşetlerde saklamak: Sezon dışı giysiler, kumaşlar ve nişastaları kapalı plastik torbalarda veya kaplarda saklanmalıdır. Bunlar güneşte havalandırılmalıdır ve yılda en az bir kez istila olup olmadığını kontrol etmek için fırçalanmalıdır. Ekstra koruma için depolanmış kumaşları böcek ilacı ile dolu reçine şeritleri ile kaplanmalıdır. Ayrıca güve topları, pullar veya kristaller de kullanılabilmektedir. Şayet bir istila bulunursa, tekrar saklamadan önce çamaşırlar yıkanmalı veya kurutulmalıdır.
3) Organik malzemeler yerine sentetik malzemeler seçmek: Halı böcekleri sadece organik ürünler yediklerinden dolayı sentetik malzemeler seçmek istila olma şansını azaltmaktadır. Bu özellikle halı, kilim ve mobilya için faydalıdır. Halı ve halılarda tipik olarak kullanılan sentetik malzemeler arasında naylon, polyester, triexta ve olefin bulunmaktadır. Mobilya için sentetik seçenekler arasında akrilik, asetat, naylon ve polyester bulunmaktadır.
Halı böcekleri evlerde sıkıntı olabilmektedir. Giysiler, halılar ve mobilyalarla yemek yiyebilirler. Ayrıca bazen alerjik reaksiyona neden olabilmektedirler. Ancak, ısırmazlar ve aksi takdirde kişiler için herhangi bir tehlike oluşturmamaktadır.

Kaynakça:

lancaster.unl.edu
books.google.com
epa.gov
ento.psu.edu
entomology.ca.uky.edu

Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu