Bilgiustam
Bilgiyi ustasından öğrenin

Akdeniz’in Özellikleri Nelerdir?

0 4.287

5219_akd1Türkiye, 3 tarafı denizlerle kaplı bir yarımada konumundadır. Öyle ki, bünyesinde 4 adet deniz barındırmaktadır. Akdeniz de Türkiye’nin güneyinde yer alan bir denizdir.

Bu denizin dört bir tarafı kıtalarla kuşatılmıştır. Bu nedenle, bu deniz kıtalararası bir deniz olma özelliğindedir. Bu deniz, Atlas Okyanusuna açılmaktadır. Denizin Atlas Okyanusuna açıldığı nokta ise, Cebelitarık boğazıdır. Akdeniz, sırasıyla Çanakkale ve İstanbul boğazları sayesinde, yine kendisi gibi içdeniz olan Karadenizle de bağlanmaktadır. Yine bu deniz, Süveyş Kanalı aracılığıyla Hint Okyanusuna da bağlanmaktadır. Akdeniz, Avrupa ve de Afrika kıtaları arasında tam 4000 km boyunca uzanmaktadır. Akdenizin çevresinde bulunan yamaçlar şekil olarak dik ve de girintili çıkıntılı bir şekle sahiptir. Genellikle, Akdeniz çevrelerinde körfezler yer alırken bu durum Afrika kıyıları için geçerli değildir. Afrika kıyılarında körfezler ve de büyük yarımadalar bulunmamaktadır. Afrika kıyılarından, Akdenize dünyanın en uzun nehri olma özelliğindeki Nil nehri dökülmektedir. Fakat Nil nehrinin çok az bir kısmı Akdenize ulaşmaktadır. Bunun nedeni ise, nehrin sularıyla Mısırda bulunan toprakların sulanmasıdır. Akdenizin kuzey bölgelerinde ise daha çok büyük adalar bulunmaktadır. Yine bu denizin kuzey kesimlerinde iki adet deniz daha bulunmaktadır. Bu denizlerin adı Ege Denizi ve Adriya Denizidir. Kuzeyde İtalya yarımadası ve Sicilya adası bulunur. Bunlar, Akdenizi iki havzaya ayırmaktadır. Bu iki havza ya da çanak arasındaki geçiş ise, Messina Boğazı tarafından sağlanmaktadır.

5219_akd2Dünya üzerinde yer alan deniz ve de okyanusların meydana gelme tarihleri, birbirlerinden farklıdır. Akdeniz de, diğer deniz ve okyanuslara oranla daha yeni meydana gelmiştir. Bu nedenle de, denizin tabanı sürekli sarsıntılar geçirerek çökmektedir. Böylece taban yerine oturmaktadır. Fakat Akdenizde sarsıntıların yaşanmasının tek sebebi, denizin yakın bir tarihte meydana gelmesi değildir. Denizin çevresinde bulunan yanardağlar olan Stromboli ve Etnanın harekete geçmesi, denizin tabanında ve kuzey kısımlarda depremlerin meydana gelmesine neden olmaktadır. Bu denizin en derin noktası, 5.121 metredir. Bu derin kısım ise, Yunanistanın güney tarafından ölçülmüştür.

Akdenize kıyısı olan ülkelere “Akdeniz ülkeleri” adı verilmektedir. Bu ülkelerin belli başlı bazı özellikleri mevcuttur. Bu ülkelerde yaz ayları sıcak ve de kurak geçmektedir. Kış ayları ise yağışlı ve ılık geçer. Akdeniz suları, yaz aylarında kavurucu sıcak nedeniyle buharlaşmaktadır. Deniz, buharlaşmayla kaybettiği suların çok az bir miktarını geri alabilmektedir. Bu geri alma işlemi ise, akarsular ve de yağışlar yoluyla sağlanmaktadır. Kaybedilen suyun çok az bir miktarı denize geri döndüğü için, Akdeniz sularındaki tuzluluk oranı oldukça fazladır. Ve bu oran gittikçe de artmaktadır. Tuzlu olan su, özelliği dolayısıyla denizin dibine çökmektedir. Dibe çöken bu su, Atlas Okyanusuna geçemez. Çünkü Cebelitarık Boğazının eşiği su yüzeyinin 305 metre altındadır. Dibe çöken tuzlu su ise, 350 metrenin daha da altındadır. Kaybettiği suyu, akarsularla ve yağmurlarla geri alamayan Akdeniz, kaybedilen suyu Cebelitarık Boğazından gelen akıntılarla karşılar. Böylece, denizdeki su miktarı dengelenmiş olur.

Cebelitarık dışında, Karadenizden gelen akıntılar da Akdenize ulaşır ve bu denizi su bakımından besler. Eğer Akdenizi besleyen akıntılar olmasaydı, deniz giderek küçülecek ve zamanla ortadan kaybolacaktı. Cebelitarık Boğazı, yani Atlas Okyanusundan akıntılarla gelen sular sayesinde, Akdenizin suları 80 ile 100 yıl arasında tümüyle değişmektedir.

Yazar:Erdoğan Gül

Bunları da beğenebilirsin
Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku