Asfalt petrol rafinelerinde ayrıştırma işleminin bir yan ürünüydü. Bir artık olarak pek önemsenmeyen bu maddeye bir kullanım alanı bulmak gerekiyordu ve bulundu, dünyanın her yeri.
Asfalt su geçirmezliği sağlamakta,izolasyonda ve çatı kalafatlama da anahtar bileşenlerden biridir. Ama en iyi bilinen kullanım alanı yol kaplamasıdır.Asfalt yapı olarak yapıştırıcı ham petrolün yan ürünüdür. Kırılıp ufalanmış taşlar yani mıcırlarla ve başka minerallerle karışarak kaplama asfaltı adı altında hazırlanır. Üretimi taş ocağında başlar, yerin 15 metre altında ağır iş makineleri ve patlayıcılar yardımı ile granit parçaları çıkarılır ve toplanır. Asfalt şantiyesi de taş ocağının hemen yanına kurulu olmalıdır. Çelik taş öğütme makineleri çeneleri yardımı ile dev granit taşlarını 20 cm’e kadar parçalarlar.
Taşları kırmaya yarayan makineler 3 çeşittir. Bunlar 20cm 15 cm ve 10cm ve altı olarak 3 çeşittir. Hangi yüzeye ne tür asfalt döşenecekse o tür taşlar petrol ürünü ile karışıma alınır. Genel olarak kum, kaya tozu(makinelerde kaya parçalamaları sonucu oluşur) 5-10 cm’lik mıcır ve 15-20 cm’lik mıcır karışıma girer. Bu malzemelerin yolun döşeneceği yere göre karışım oranları vardır. Taşlar ve kaya tozu karışımın %95’ini oluşturur. Taşlar, kaya tozu ve kum 1 dakikalık bir kurutma işlemine tabi tutulur ve nemden arındırılır.Nem asfalt yapıştırıcı içerisinde tutunmayı azaltmaktadır. Yapıştırıcı petrol ile titizlikle karıştırılan asfalt vakit kaybettirilmeden taşıyıcı kamyonlara yüklenir.
Asfalt yapımı hafif presli bir makine yardımı ile yola istenilen oranda ve şekilde dökülür, ardından ağır pres makineleri düzelteme ve yere oturtma işlemini yapar. Hava durumuna göre asfalt en fazla 1 saat içinde kurur.
Asfalt, yola dökülen taş parçaları, buz, kar, aşırı yağış gibi birçok sebeplerden dolayı kısa sürede hasara uğrayabilir. Ayrıca yola dökülen benzin asfaltın çözünmesine ve ana hali olan kararlı haine geçme isteğine yol açarak kullanılmaz bir hal aldırabilir.
Yazar: Sinan UZA