Bebeğinizin ilk kontrolü genellikle doğumdan bir hafta sonra yapılacaktır. Bu yazımızda bebeğinizin doktoruna rutin ziyaretlerinizin ilki sırasında beklemeniz gerekenlerden bahsedeceğiz.
Bebeğiniz doğduktan bir hafta sonra iyi bir sağlık kontrolü için, çocuk doktoruna ilk seyahatini yapmalıdır. Yenidoğanların ilk kontrolü hemen doğumhanede gerçekleşse de, çocuk doktoru tarafından yapılacak ilk kontrolü doğumdan bir hafta sonra gerçekleşir. Pek çok anne ve bebek için bu birlikte yapacakları ilk seyahatleri olabilir. Doktora gitmeden önce merak ettiğiniz her şeyi not alın. .Doktorunuza bir şey sormak için tereddüt etmeyin. Aklınızdaki sorular size her ne kadar saçma gibi gelse de, minik bebeğiniz için endişelenmeniz son derece normal ve doktorlar yardım etmek için varlar. Ayrıca, doktorunuzun bebeğiniz hakkında size soracağı bir çok soruyu cevaplamak için de hazırlıklı olun.
Sağlık Kontrolü Sırasında Neler Yapılır:
Doktorunuzun öncelikle bebeğinizin kilosunu ve boyunu ölçerek bunları büyüme grafikleri üzerinde işaretleyecektir böylece doğru şekilde gelişimi tamamlayıp tamamlamadığını izleyecektir. Daha sonra şu şekilde baştan ayağa bir fizik muayene yapılmalıdır;
Baş:
Bebeğin baş çevresi ölçülür ve bebeğin doğru şekilde büyüyüp büyümediğini görmek için, bu değer doğumdaki ile karşılaştırılır. Ayrıca bebeğin kafasının şeklini ve bıngıldıklarını kontrol edecektir. Eğer kafa şeklinde bazı düzlükler fark ederse, bebek uyurken başının konumunu değiştirmenizi tavsiye edebilir. Bu düzlükleri azaltmak için bebegin uyanıkken genellikle yüz üstü durması tavsiye edilir.
Gözler:
Bir oftalmoskopla gözlerde herhangi bir iltihap, gözyaşı kanallarını tıkayan bir şey ve sarılık olup olmadığı kontrol edilir. Bebeğiniz hala bir nesneye odaklanmak için çok küçük olduğundan, doktorunuz bebekte herhangi bir şaşılık fark edip etmediğinizi sorabilir. Bu genellikle normal bir durumdur ve bebek büyüdükçe ve görüşü keskinleştikçe düzelir.
Kulaklar:
Doktor bir otoskop kullanarak, kulakların şeklini ve herhangi bir akıntı iltihap olup olmadığını kontrol edecektir.
Ağız:
Emme refleksi, bebeğin ağzına bir parmak veya emzik koyarak kontrol edilir. Doktor bebeğin yanağına dokunarak başını o yana çevirip çevirmediğine bakarak arama refleksini kontrol edebilir. Ayrıca ağız içinde bebeklerde çok sık görülen ve kolayca tedavi edilebilen bir mantar enfeksiyonu olan pamukçuk belirtisi arayabilir.
Gögüs:
Kalp ve akciğerler göğse bir steteskop yerleştirip, kalp atışlarını dinleyerek kontrol edilir. Solunum güçlüğü gibi herhangi bir solunum sıkıntısı yada anormal kalp atışlarının varlığı araştırılır.
Cilt:
Cilt kontrol edilirken, doğum lekeleri ve döküntü gibi yaygın cilt lezyonları kontrol edilir. Bazı bebekler bir iki hafta içinde geçen sarılık geçirirler. Bu nedenle ciltte bir sararma olup olmadığı kontrol edilmelidir. Eğer kafa derisinde iltihap yada pişik fark ederseniz bunlar için tedavi istemelisiniz.
Karın:
Göbek kordonu tamamen kurumuş ve düşmüş ise; göbek deliğinin iyileşmesi ve burada herhangi bir enfeksiyon belirtisi olup olmadığına bakılır. Karnın hafifçe muayenesi büyümüş organlar ya da fıtık için doktora yol gösterici olacaktır.
Bacaklar:
Doktor, kalça çıkığını kontrol etmek için eklemlerin etrafında bebeğin bacaklarını hareket ettirecektir.
Üreme organları:
Erkek bebeklerde, testislerin skrotuma inip inmediği ve hidrosel denilen skrotumda sıvı birikimi olup olmadığına bakılır. Doğumda yapılan bir sünnet durumunda iyileşmenin düzgün gerçekleşip gerçekleşmediği kontrol edilir. Kız çocuklara göre erkek çocuklarda daha sık görülen kasık fıtığı belirtilerine bakılmalıdır. Kız bebeklerde ise herhangi bir akıntı fark edip etmediğiniz sorulabilir.
Yukarıdakilerin haricinde doğumda yapılmadıysa hepatit B aşısı yapılması istenebilir. Bebeğin reflekslerini kontrol edip, yenidoğan bakımıyla ilgili genel tavsiyeler verebilir. Ayrıca topuk kanından beyne çok büyük zarar verebilen fenilketonüri testi yapılır. Ayrıca bebeğe doğumdan beri yapılan aşıları kontrol edilir ve aşı karnesi verilir.
Doktorunuzun Sorabileceği Sorular:
-Bebeğiniz ne sıklıkla uyuyor? Geceleri mi gündüzleri mi daha uykulu?
-Ne sıklıkla ağlıyor? Kucağınıza aldığınızda ağlaması geçiyor mu? Kucağa alınmaktan hoşlanıyor mu?
-Sesinize nasıl tepki veriyor? Başını o tarafa mı çeviriyor? Yüzünüzü yaklaştırdığınızda size odaklanıyor mu?
-Beslenmesi nasıl? Ne sıklıkla besleniyor? Anne sütü mü alıyor mama mı alıyor? Mama alıyorsa hangisi? Eğer emziriyorsanız herhangi bir vitamin ya da ilaç kullanıyor musunuz?
-Bebeğinizin düzenli barsak hareketleri var mı ? Ne kadar sıklıkla bezini değiştirmek gerekiyor? Genellikle bebeğin bağırsak hareketleri ile ilgili grafik tutmanız tavsiye edilir eğer önceden bunu hazırladıysanız doktorunuz onu görmek isteyebilir.
Sizin Doktora Sorabileceğiniz Sorular:
Şimdi sizin endişelerinizi giderme ve merak ettiklerinizi öğrenme zamanınız. Sizi rahatsız eden en ufak bir şeyi sormaktan çekinmeyin. Bebeğinizle birbirinize uyum sağlamanız bir kaç hafta sürebilir; ayrıca doğum sonrası depresyonu yaşıyor olabilirsiniz. Doktorunuzla çekinmeden bu problemleri nasıl aşabileceğinizi konuşabilirsiniz. Çevrenizden gelen çok fazla tavsiye ve bilgi karmaşası olabilir ve bunlar kafa karıştırıcıdır. Bu konularda doğruyu öğrenmek için ve bazı tavsiyeler için doktorunuzdan yardım isteyebilirsiniz. Yeni ebeveyn olan pek çok çiftin sorduğu bazı sorular şunlardır;
-Ne sıklıkla bebeği beslemem gerekir? Aç olup olmadığını tam olarak nasıl anlarım?
-Göbek kordonu düştükten sonra ne yapmalıyım? Karnı nasıl temizleyip, koruyabilirim?
-Bebeğim bazen kontrolsüzce ağlıyor, olası sebepler neler olabilir? Onu sakinleştirmek için ne yapabilirim?
-Bebeğim çok fazla ya da çok az uyuyor, ne yapmalıyım?
-Bebeğin her gün yıkanması gerekli mi?
-Bebeği dışarı çıkarmam doğru mu?
Sağlık Kontrolüne Giderken Götürmeniz Gerekenler:
Doktor bebeği muayene ederken soyacaktır. Bu nedenle yanınızda bir battaniye taşıyın. Eğer bebek mama ile besleniyorsa yanınızda mama ve su götürmeyi ihmal etmeyin. Orada ne kadar bekleyeceğiniz belli olmaz bu nedenle yeterince aldığınızdan emin olun. Ayrıca yedek bez, bebek mendili ve yedek kıyafetler de götürmelisiniz. Doğumda verilen belgeleri de unutmamalısınız. Aklınıza gelen sorular ile ilgili yaptığınız listeyi de yanınıza alırsanız sonradan hiç bir şeyi atlamamış olursunuz.
Unutmayın! Bebeğiniz henüz çok küçük ve hala birbirinize alışmaya çalışıyorsunuz. Bu nedenle doktorun odasında uzun süre zaman geçirmekten çekinmeyin. Ayrıca ayrılmadan önce bir sonraki randevunuzun tarihini belirlemeyi unutmayın. Bebeğiniz ne kadar sağlıklı olursa olsun, rutin kontrollerle gelişimini takip etmek çok önemlidir. Bebeğinizin ilk kontrolü için hazır olmak ve ne ile karşılaşacağınızı bilmek sorunsuz bir ilk kontrol için oldukça önemlidir.
Kaynakça:
http://www.buzzle.com/articles/babys-first-checkup-what-to-expect.html
Yazar:Tülay Arsoy