Çikolata kisti, yani endometriozis; pek çok kadının yaşadığı ve günümüzde oldukça sık rastlanan, şiddetli ağrı ve kısırlığa neden olan bir problemdir. Çikolata kisti, rahmin içinde oluşması gereken tabakanın rahim dışında oluşumuyla bilinen bir hastalık çeşididir. Çikolata kistlerinin birçok farklı çeşitleri vardır, ilaçla ve cerrahi yöntem kullanılarak tedavi edilebilir. Bazı farlı tür çikolata kistlerinde cerrahi yöntem etkili olmayacağından hasta tüp bebek yöntemleriyle gebe kalmaya yönlendirilir. Çikolata kisti karın bölgesine yerleştiğinde hasta şiddetli adet sancıları ve kanamalarla karşı karşıya kalabilir. Ağrılar normal adet sancılarından ayırt edilecek kadar yüksek derecedir. Fakat bu kistler rahim içinde konumlandıklarında yumurtalık bu durumdan oldukça kötü etkilenerek farklı sorunlar yaşanabilir.
Çikolata kistleri içlerinde kimyasal madde ve kan dolu keseciklerdir, bu kan kesecikleri yumurtalıkların döllenmesine engel olacak şekilde rahim içine yerleşmiş olabilir ya da döllenmiş yumurtayı taşıyan tüplerin tıkayacak konumda yerleştiğinde hasta kısırlık kalabilir. Çikolata kisti araştırmaları sonuncunda ortaya çıkan veriler, bu hastalığın sonradan olamayacağını, genetik nedenlerle ortaya çıkabileceğini ortaya koymuştur. Ülkemizde çikolata kisti görülme oranı oldukça yüksektir, çikolata kisti tespit edilen hastaların % 40’ında kısırlık olabiliyor. Birçok yan etkiye sahip olan çikolata kisti idrar yolları ve bağırsakları da tıkayabilir. Cinsel ilişki sırasında kadının yaşadığı ağrılılar çikolata kistinden kaynaklanabilir.
Çikolata kisti kısırlığa neden olabilir, çünkü rahme yerleşen yumurtayı ve tüplerin aktif faaliyetini, yani döllenmeyi engelleyen ya da döllenen yumurtanın tüpler aracılığında taşınmasına engel olan yapılar oldukları için kısırlığa neden olurlar. Fakat uygulan tedavi yöntemleriyle bu sorundan kurtulan hastalar vardır. Genelde çikolata kistine uygulanan tedavi laporoskopi yöntemiyle hastanın kistlerinin alınıp bölgenin tamamen temizleme işlemidir. Genelde hastalar 1 yıl içinde gebe kalabilir. Fakat bu kistler büyümüşse bu, tedaviye cevap veremeyen vakalardır ve bu hastalara tüp bebek tavsiye edilir.
İlerlemiş çikolata kisti vakalarında cerrahi işlem çok etkili bir tedavi şekli olmayacaktır. İlerlemiş vakalarda tüp bebek içinde geç kalmamak gerekir kistler yumurtalığı ve tüpleri tıkayabilir.
Yazar: Enes Eker