Bilgiustam
Bilgiyi ustasından öğrenin

Clostridium Difficile Enfeksiyonu Hakkında Bilinmesi Gerekenler

0 626

Bağırsak bakteri seviyeleri dengesizleştiğinde, bu bakteri çoğalmaktadır ve ciddi sağlık sorunlarına neden olmaktadır. Diğer enfeksiyonları tedavi etmek için antibiyotik ilaçların kullanımı C. difficile riskini artırmaktadır. Bu nedenle, enfeksiyon genellikle hastanede kalan veya uzun süreli bakım tesisleri kullanan yaşlı yetişkinleri etkilemektedir. Bu bakteri hızla yayılmaktadır ve önemli bir sağlık sorunudur. 2015 yılında Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) C. difficile’nin yarım milyon enfeksiyona neden olduğunu ve bir yılda 15.000 ölümle sonuçlandığını tespit etmiştir. Bu makale de C. difficile’nin nasıl tanınacağını ve tedavi edileceği hakkında bilgiler yer almaktadır.

C. Difficile Nedir?

C. difficile enfeksiyonu esas olarak yaşlı erişkinlerde görülmektedir ve doğal olarak bağırsakta oluşmaktadır. Bakteri normal seviyelerde bulunduğunda, doktorlar C. difficile’nin bir enfeksiyon olduğunu düşünmemektedir. Bu bakteri başka türlü sağlıklı kişiler için genellikle sorun teşkil etmemektedir. Bununla birlikte, bazı antibiyotikler bağırsaktaki bakteri dengesini değiştirerek C. difficile’nin çoğalmasına izin vermektedir ve bu aşamada bir enfeksiyon haline gelmektedir. Enfeksiyon ishale neden olurken daha ciddi hastalık riskini artırmaktadır.
Enfeksiyon vakalarının çoğu, antibiyotik tedavisi ile bağlantılarından dolayı sağlık ortamlarında ortaya çıkmaktadır. Hastane de kalan önemli sayıda kişinin diğer enfeksiyonları tedavi etmek için antibiyotik alması gerekmektedir. C. difficile’nin etkilerine daha duyarlı ve şiddetli semptomlar yaşama olasılığı daha yüksek olan kişiler yaşlı yetişkinlerdir. Bununla birlikte, bu enfeksiyonu olan çoğu kişi uzun süreli sonuç almadan tamamen iyileşmektedir. Yine de, bazı kişiler tehlikeli komplikasyonlar yaşamaktadırlar ve bunların bazıları ölümcül dahi olmaktadır. Ayrıca bu enfeksiyon tedaviden sonra geri dönebilmektedir, her 5 kişiden 1’i ilk enfeksiyonu yendikten sonra bile başka bir C. difficile enfeksiyonu almaktadır.

Belirtileri

Clostridium Difficile Enfeksiyonu Hakkında Bilinmesi GerekenlerC. difficile enfeksiyonu sonucunda bazı belirtiler ortaya çıkmaktadır ve bu belirtiler aşağıdaki gibidir:
• Sulu ishal
• Sık bağırsak hareketleri
• Ateş
• Mide de ağrı veya hassasiyet
• Mide bulantısı
• İştah azalması
Kalın bağırsağın veya kolitin astarının iltihaplanması bu semptomlara neden olmaktadır. Komplikasyonlar nadir olmakla birlikte, ayrıca başka problemlere de yol açmaktadır. Bu problemler aşağıdaki gibidir:
• Peritonit veya karın zarının enfeksiyonu
• Septisemi veya kan zehirlenmesi
• Kolonun delinmesi
Ayrıca daha belirgin semptomlarıda bulunmaktadır. Bu semptomlar aşağıdaki gibidir:
• Zayıflama
• Yüksek vücut ısısı
• İştah kaybı
• Şiddetli karın krampları ve ağrı
• Mide bulantısı
• Dışkı da irin veya kan
• Tuvalete günde 10 kez veya daha fazla kullanma
• Kilo kaybı
Hayatı tehdit eden bir durum yaşama riski, yaşlılar ve ciddi sağlık sorunları olan kişiler arasında daha yüksektir. Semptomların çoğu antibiyotik ilaç kullanan kişilerde gelişmektedir. Antibiyotik tedavisinin bitiminden 6 hafta sonra semptomların ortaya çıkması olağandışı bir durum değildir.

Risk Faktörleri

Huzurevinde yaşamak C. difficile riskini artırmaktadır. C. difficile enfeksiyonlarının çoğu hastanelerde veya diğer sağlık kuruluşlarında görülmektedir. Bu ortamlarda, birçok kişi antibiyotik kullanmaktadır veya zayıf bir bağışıklık sistemine sahiptir. Bununla birlikte bu enfeksiyonundan daha yüksek hastalanma riski olanlar bulunmaktadır ve bunlar aşağıdaki gibidir:
• Uzun süre antibiyotik kullanmak
• Çok çeşitli bakterileri hedefleyen birden fazla antibiyotik kullanmak
• Son zamanlarda antibiyotik kullanmak veya hastanede zaman geçirmek, özellikle de bu uzun bir süre
• 65 yaş ve üstü olmak
• Uzun süreli bir bakım tesisinde veya huzurevinde yaşamak
• Otoimmün bir durumu tedavi etmek için immünosüpresan ilaç kullananlar gibi bağışıklık aktivitesinin azalması
• Son zamanlarda karın veya gastrointestinal cerrahi geçirmek
• Kolon rahatsızlığı
• Daha önce C. difficile enfeksiyonu geçirmek

Nedenleri

C. difficile anaerobiktir, yani yaşamak ve üremek için oksijene ihtiyaç duymamaktadır. Aynı zaman da toprak, su ve dışkıda bulunmaktadır ve bazı kişiler bakterileri bağırsaklarında doğal olarak taşımaktadır. Bununla birlikte hastaneler, bakım evleri ve uzun süreli sağlık tesisleri gibi sağlık ortamları çoğunlukla C. difficile’ye ev sahipliği yapmaktadır. Bu ortamlarda kalan veya yaşayan kişilerin önemli bir bölümü yüksek düzeyde bakteri taşımaktadır. Bakteri dışkıdan yiyeceğe, daha sonra yüzeylere ve diğer nesnelere yayılmaktadır. Kişiler ellerini düzenli veya düzgün bir şekilde yıkamazsa yayılma oranı artmaktadır. Bakteri, zorlu ortamlara dayanabilen ve aylarca hayatta kalabilen sporlar üretmektedir. Bağırsaklar milyonlarca farklı bakteri türü içermektedir ve birçoğu kişileri enfeksiyondan korumaktadır. Kişi farklı bir enfeksiyonu tedavi etmek için antibiyotik alırsa, yararlı bakterilerin bazılarını yok edebilmektedir, C. difficile’nin daha hızlı çoğalmasına ve bağırsağa hükmetmesine izin vermektedir.
C. difficile enfeksiyonuna katkıda bulunabilecek antibiyotik türleri arasında florokinolonlar, sefalosporinler, klindamisin ve penisilin bulunmaktadır. Bununla birlikte, herhangi bir antibiyotik, bağırsaktaki koruyucu bakteri miktarını azaltırsa C. difficile riskini artırmaktadır. Bu enfeksiyon aşamasına ulaştığında, hücreleri yok eden ve kolon da iltihaplanmaya neden olan toksinler üretmektedir. Ayrıca bu bakteri bağırsakta doğal olarak ortaya çıktığında, bakteriler toksin üretmeye başlamadığı sürece kişiler normalde enfeksiyonu başkalarına geçirmemektedir.

Teşhisi

Clostridium Difficile Enfeksiyonu Hakkında Bilinmesi GerekenlerTıp uzmanı C. difficile’den şüphelenirse, kişiye bazı testler uygulamaktadır. Bu uygulanan testler aşağıdaki gibidir:
Esnek sigmoidoskopi: Bu prosedür sırasında, doktor enfeksiyon belirtileri aramak için alt kolonun içine küçük bir kamera ile esnek bir tüp yerleştirmeyi içermektedir.
Dışkı testi: Bu C. difficile’nin toksin üretip üretmediğini belirlemektedir ve bunlar bir dışkı muayenesinde gösterilmektedir.
Görüntüleme taramaları: Doktor C. difficile komplikasyonunun varlığından şüphelenirse, BT taraması uygulamaktadır.

Tedavi

Probiyotik takviyeleri bağırsak bakterilerinin dengelenmesine yardımcı olmaktadır ve C. difficile enfeksiyonunu tedavi etmektedir. C. difficile enfeksiyonu için standart tedavi antibiyotiktir. Doktor vankomisin (Vancocin) veya fidaksomisin (Dificid) önermektedir. Eski tipler mevcut değilse bunun yerine metronidazol (Flagyl) reçete edilmektedir. Kişi de semptomlar ortaya çıktığında antibiyotik kullanıyorsa, doktor bu kürü durdurmayı ve yeni bir tip reçete edebilmektedir. Bununla birlikte antibiyotiklerle tedavi, vücuttaki yararlı bakterilere saldırarak C. difficile enfeksiyonunu daha da kötüleştirebilmektedir. Enfeksiyonu tedavi etmek için bazı tedavileri düşünebilir ve bu tedaviler aşağıdaki gibidir:
Probiyotikler: Bazı bakteri ve maya türleri bağırsakta sağlıklı bir dengeyi sağlamaya yardımcı olmaktadır. Doğal bir maya olan Saccharomyces boulardii (S. boulardii), kişi antibiyotiklerle birlikte aldığında tekrarlayan C. difficile enfeksiyonlarını azaltama olasılığı bulunmaktadır.
Cerrahi: Semptomlar şiddetli ise organ yetmezliği veya karın duvarının astarında perforasyon varsa, kolonun etkilenen kısmını cerrahi olarak çıkarması gerekmektedir.
Fekal mikrobiyota transplantasyonu (FMT): Tıp uzmanları günümüz de tekrarlayan C. Difficile enfeksiyonu vakalarında fekal transplantasyonlar kullanmaktadırlar. Bu yöntem sağlık uzmanı tarafında, bakterileri sağlıklı kişinin kolonundan C. difficile olan kişinin kolonuna aktarmayı içermektedir.

Tekrarlayan C. Difficile Enfeksiyonlarının Tedavisi

Tekrarlayan C. difficile enfeksiyonları, tedavi ilk enfeksiyonu tamamen ortadan kaldırmadığı veya farklı bir bakteri suşu gelişmeye başladığı için ortaya çıkmaktadır. Tekrarlayan bakteriler için tedavi seçenekleri bulunmaktadır ve bu tedaviler aşağıdaki gibidir:
• Antibiyotikler
• Kişinin antibiyotiklerle birlikte alması gereken S. boulardii gibi probiyotikler
• Fekal mikrobiyota nakli
Ayrıca ilk tedavi başarılı olmazsa, kişilerin yaklaşık % 40-60’ında nüks görülmektedir.

Önleme

Clostridium Difficile Enfeksiyonu Hakkında Bilinmesi GerekenlerC. difficile bakterileri kolayca yayılabilmektedir. Bununla birlikte, hastaneler ve diğer sağlık kuruluşları sıkı enfeksiyon kontrol yönergelerini izleyerek yayılma riskini azaltabilmektedirler. Sağlık tesislerini ziyaret edenlerin uygulaması gereken bazı prosedürler vardır ve bunlar aşağıdaki gibidir:
• Yatakta oturmaktan kaçınmak
• El yıkama talimatlarını izlemek
• Diğer tüm ziyaret yönergelerine uymak
Bir hastanın odasına girmeden önce ve ayrıldıktan sonra, ziyaretçiler ve tıbbi personel ellerini el dezenfektanı veya sabun ve su ile iyice yıkamalıdır. Hatta hastaneden ayrılırken eller ikinci kez yıkanmalıdır. Bununla birlikte yiyecekleri hazırlamadan, yemekten ve içmeden önce elleri sabun ve suyla yıkamak özellikle önemlidir. 2019 araştırmasına göre, ilk enfeksiyon iyileştikten sonra, nüks riskinde önemli bir artış bulunmaktadır. İlk rekürrensi olan kişilerin yaklaşık % 40’ında ikinci bir rekürrens olmaktadır. Ayrıca, iki veya daha fazla rekürrensi olan bireylerin % 45-65’inde rekürrens olmaya devam etmektedir. Kişi C. difficile enfeksiyonu geçirmişse ve bunun için tedavi almışsa, tekrarlayan semptomları mümkün olan en kısa sürede ele almak için doktorlarıyla sürekli bir konuşma yapmaları önemlidir. Ayrıca, yukarıda listelenen önleme ipuçlarını takip etmek, tekrarlama riskini azaltmada çok önemlidir.

Kaynakça:
cdc.gov
academic.oup.com
nih.gov
fda.gov
nejm.org

Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu

Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku