Görme sorunları, okul çağındaki çocuklar arasında yaygındır. Yapılan bir çalışma, okul çağındaki dört çocuktan birinin tedavi edilmediği takdirde okuldaki öğrenme yeteneğini, yaşadığını göstermektedir. Okul çağındaki çocuklar, iyi görüş gerektiren eğlence faaliyetlerinde çok fazla zaman geçirir ve dışarıda oynamak veya bir takım sporuna katılmak söz konusu olduğunda bu problem onlar için can sıkıcı bir durum olabilir.
Çocuklarda Görme Problemlerinin Uyarı İşaretleri
Gözdeki ışığın kırılma hatası olarak bilinen miyop, okul çağındaki çocuklar arasında en sık görülen görme problemleri nedenidir. Bu şikâyeti erken dönemde tespit etmek için ebeveyn ve öğretmenlerin, çocuğun görüşünün görüşü ile ilgili bu problemi fark etmeleri gerekir. Çünkü bulanık görme, çocuğun okulda öğrenme yeteneğini engelliyor olabilir. Fakat düzenli göz muayeneleri yapılarak bu ve diğer görme problemlerini tespit edip düzeltir. İşte çocukta gözlemlenebilecek gözdeki problemlerin belirtilerin bazıları aşağıda belirtilmiştir.
• Sürekli TV’ye çok yakın oturmak veya kitabı çok yakın tutmak
• Okurken ya da okuduğunu parmağıyla takip ederek yerini kaybetmemeye çalışmak
• Daha iyi görmek için gözlerini kısmak veya başını eğmek
• Sık gözlerini kırpmak
• Işığa veya aşırı yırtılmaya karşı hassasiyet
• Okumak, TV izlemek veya daha iyi görmek için bir gözü kapatmak
• Okuma veya ev ödevi gibi yakın görüş gerektiren aktivitelerden, spora veya diğer rekreasyonel etkinliklere katılmak kaçınmak
• Baş ağrısı veya yorgun gözlerden şikâyet etmek
• Gözleri acıdığı için bilgisayar kullanmaktan kaçınmak
• Normalden daha düşük notlar almak
Çocuğunuzun bu belirtileri göstermesi durumunda bir göz doktoruyla bir randevu alınmalıdır. Doktor ziyareti çocuğunuzun miyopi, hipermetrop olduğunu ortaya vey astigmat olduğunu tespit edebilir. Bu yaygın kırılma hataları, çocukların gözlükleriyle veya kontak lenslerle kolayca düzeltilebilir.
Öğrenme Güçlüğü ve Görme
Öğrenme güçlüğü okul çağındaki çocuklar için başka bir endişe kaynağıdır ve bazı tahminlere göre, öğrenme bozuklukları 10 okul çocuğundan en az 1 tanesini etkilemektedir. Çocuk okurken veya yazarken sık sık harfleri tersine çeviriyorsa, kötü el yazısı ile yazıyorsa, okumayı sevmiyorsa veya tüm bunları yaparken zorlanıyorsa göz problemi yaşıyor olabilir. Ayrıca matematik çalışması yaparken, sol gözünü sürekli ovuşturuyorsa ya da sözlü olarak ifade edemiyorsa aynı problem söz konusu olabilir. Bu problemi yaşayan çocuklar sosyal durumlarda sürekli olarak uygunsuz davrandığı da diğer belirtileri arasındadır. Multidisipliner bir yaklaşım, öğrenme problemlerinin nedenini bulmak için genellikle en iyi yoldur ve çocuğun öğretmeniyle konuşmak ilk adım olmalıdır. Ancak, ne yapılacağı konusunda öneri almak için uzman bir çocuk doktordan yardım almak yapılacak en akıllıca davranıştır.
Çocuk Göz Muayeneleri Hangi Sıklıkla Yapılmalıdır?
Okul çağındaki çocuklar, görsel problemleri olmasa bile her iki yılda bir göz muayenesine ihtiyaç duyarlar. Ancak çocuğun gözlük veya kontakt lens kullanması gerekiyorsa, her 12 ayda bir muayeneye gitmelidir. Sık yapılan göz muayeneleri önemlidir çünkü okul yıllarında çocuğun gözlük reçetesi sıklıkla değişebilir.
Çocuk doktoru veya okul hemşiresi tarafından gerçekleştirilen görüş taramasının kapsamlı bir göz muayenesi olmadığını unutmamalıdır. Bu taramalar görsel bir problem olasılığını tespit etmek için tasarlanmıştır, ancak bir göz doktorunun kliniğinde yapılan kapsamlı bir göz muayenesinde yerini almazlar. Çocuk sınıf içinde ve dışında üstün olması için gereken görsel becerilere sahip olduğundan emin olmanın en iyi yolu, çocuk gözü rahatsızlıkları konusunda uzmanlaşmış bir göz doktoruyla rutin kapsamlı göz muayeneleri yapmaktır.
Çocuk Miyobu Nedenleri
Uzağı görememe olarak tanımlanan bu göz şikayeti, göz rahatsızlıkları arasında özellikle çocukluk boyunca sıklıkla görülen bir durumdur ve bu durum ebeveynleri endişelendirir. Fakat miyop yoğun görülmesine rağmen kontakt lenslerle veya gözlükle kolayca tedavi edilebilir ve kalıtsal değildir. Ayrıca, yakın görüşlülük tipik olarak bir çocuğun akademik performansını etkileyen bir durum değildir.
Çocuklarda Miyopa Neden Olan Nedir?
Miyop olunmasında kalıtım bir faktör gibi görünse bile tek faktör bu değildir. Bazı araştırmacılar çok kitap okuyan kişilerde diğerlerine göre daha yakından görülme olasılığı daha mı yüksek gibi olduğunu düşünmektedir ancak bu konuda kanıtlar kesin değildir. Başka bir deyişle, eğer her iki ebeveyn de yakından görülebilirse, çocuklarının da yakından görülebilmesi olasılığı daha yüksektir. Ancak, yalnızca geçmiş nesille bakılarak diğer faktörler göz ardı edilmemesi gerekir. Birçok araştırmacı, miyopiyi kontrol edebilen ve çocuklarda yakın görüşlülüğün ilerlemesini durdurabilecek veya yavaşlatabilecek kontakt lensler veya gözlükler geliştirip geliştiremeyeceklerini görmek için yeni lens tasarımlarını araştırılmaktadır.
Miyop Kontrolü ve Dışarıda Oyun Oynama
Yapılan araştırmalara göre miyop kontrolünün sağlanması için çocukların dışarıya çıkarak oyun oynamalarının faydalı olduğu belirtilmiştir. Bu basit görünebilir, ancak belki de çocuğun miyopi riskini azaltmasını söyleyen en iyi nedenlerden biridir. Son zamanlarda yapılan bir dizi çalışma, açık havada daha fazla zaman geçirmenin çocuklarda yakın görüşlülüğün ilerlemesini önlemeye veya azaltmaya yardımcı olabileceğini bulmuştur. Araştırmalar göz önüne alındığında, çocukları dışarıda daha fazla zaman geçirmeye, akıllı telefonu ve diğer elektronik cihazları mümkün olduğu kadar az kullanmaya teşvik etmek harika bir fikir olarak görülmektedir. Bunu yapmak, yalnızca gözle görülebilir olma riskini azaltabilir ya da mevcut miyopi seviyelerinin ilerlemesini yavaşlatabilir.
Çocuklarda Miyopunu Kontrol Etmek, Azaltmak ve Önlemek
Çocukta miyop şikâyeti varsa bunun ilerlemesini yavaşlatarak daha yüksek numaralı gözlük takmasının önüne geçmek mümkündür. Yapıla bilinecek en kolay uygulama çocuğun dışarıya çıkarak oyun oynamaya teşvik edilmesidir. Araştırmalar çok fazla zaman harcayan, mesajlaşan ya da diğer el tipi elektronik cihazları kullanan çocukların yakın görme riskinin daha yüksek olduğunu ortaya koymuştur. Araştırmalar ayrıca açık havada daha fazla zaman geçirmenin çocukluk çağı miyop riskini azalttığını göstermektedir.
Miyop ilerlemesini yavaşlatmanın 3 yolu vardır:
Miyop ile ilgili yapılacak tedaviler, gözün yapısındaki değişiklikleri indükleyebilir ve yakın görüşlülüğün gelişimi ve ilerlemesi ile ilişkili stres ve yorgunluğu azaltmak için gözün yeteneklerini odaklayabilir. Çünkü, miyopinin ilerlemesini yavaşlatmak, çocuğun erken katarakt gibi daha sonraki yaşamlarda ciddi göz problemleriyle ilişkili olan yüksek düzeylerde yakın görüşlülük geliştirmekten alıkoyabilir. Şu anda, üç tip tedavi miyopi kontrol etmek için umut vericidir:
• Atropin göz damlası
• Ortokeratoloji (ortho-k)
• Çok odaklı kontakt lensler ve gözlükler
Atropin Göz Damlası
Atropin göz damlaları, kısa süreli etkili sonuçlarla uzun yıllardır miyopi kontrolünde kullanılmıştır, ancak bu göz damlacıklarının kullanımı da bazı dezavantajlara sahiptir. Atropin göz damlası çalışmalarının sonuçları miyop ilerlemesini en azından tedavinin ilk yılında kontrol altına almak için etkileyicidir. 1989-2010 yılları arasında yayınlanan dört kısa süreli çalışma, atropinin yakın görüşlü çocuklarda miyop ilerlemesini yüzde 81 oranında azalttığı bulunmuştur. Bununla birlikte, ek araştırmalar, atropinden gelen miyop kontrol etkisinin tedavinin ilk yılından sonra devam etmediğini ve atropinin kısa süreli kullanımının uzun vadede yakın görüşlülüğü önemli ölçüde kontrol edemeyeceğini göstermiştir.
Bununla birlikte, pek çok göz doktoru, çocuklar için atropinin reçete edilmesinde isteksizdir, çünkü ilacın sürekli kullanımının uzun vadeli etkileri bilinmemektedir. Atropin tedavisinin diğer dezavantajları arasında rahatsızlık, ışığa duyarlılık, yakın görme bulanıklığı ve yakın odaklanma kabiliyeti etkilendiğinden, net bir şekilde okuması için bifokal veya ilerici gözlük camlarına ihtiyaç duyan çocuğun ek masrafları yer almaktadır.
Ortokeratoloji
Ortokeratoloji, görme sorunlarını geçici olarak düzeltmek için uyku esnasında takılan özel olarak tasarlanmış gaz geçirgen kontakt lenslerin kullanılmasıdır, böylece uyanık saatlerde gözlük ve kontakt lenslere ihtiyaç duyulmaz. Bazı göz doktorları çocuklarda miyop ilerlemesini kontrol etmek için “ortho-k” lensleri kullanmaktadırlar. Kanıtlar, birkaç yıl ortoeratolojiye maruz kalmış yakın görüşlü çocukların, yetişkinlerde, miyopi ilerlemesi için yoğun yıllar boyunca gözlük veya düzenli kontakt lens takan çocuklarla karşılaştırıldığında, yetişkin olduğunda daha az miyopla ile sonuçlanabileceğini göstermektedir.
Çok Odaklı Kontakt Lensler ve Gözlükler
Çok odaklı kontakt, presbiyopiyi, yakın görüşlülüğü veya uzak görüşlülüğü düzeltmek için farklı lens bölgelerinde farklı güçlere sahip özel lenslerdir. Ancak araştırmacılar ve göz doktorları, geleneksel veya modifiye edilmiş çok odaklı yumuşak kontakt lenslerin de miyopi kontrolü için etkili araçlar olduğunu buluyorlar. Multifokal gözlükler çocuklarda miyopi kontrolü açısından da test edilmiştir, ancak sonuçlar multifokal kontaklarla üretilenlere göre daha az etkileyici olmuştur.
Erken Miyop Tespiti Nasıl Yapılır?
Miyopiyi kontrol etmenin en iyi yolu, yakın görüşlülüğü erken tespit etmektir. Çocuk görme sorunlarından şikâyet etmese bile, rutin göz muayeneleri planlanması önemlidir. Erken çocukluk çağı göz muayeneleri, özellikle ebeveynlerin fark etmediği, çocuğun büyük kardeşlerinde miyop veya başka görme problemleri varsa önemlidir.
Kaynakça:
kidshealth.org
childrenshospital.org
seetolearn.com
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu