Dudaklardaki Koyu Lekelerin Nedenleri ve Tedavisi

Dudaklardaki koyu lekelenmelerin fark edilmesi, endişe veya meraka yol açabilir; ancak genellikle endişelenecek bir durum olmayabilir. Çok çeşitli faktörler bunlara neden olabilir. Evde uygulanabilecek tedaviler bu lekeleri azaltabilir, ancak bazı durumlarda doktora gidilmesi gerekebilir. Dudaklarda koyu lekelerin bilinen 13 nedeni vardır. Ayrıca önleme, çözüm yolları, ne zaman profesyonel teşhis ve tedavi talep edileceği konusunda bilinçlenmek gerekebilir.

Dudaklarda Koyu Lekelerin Nedenleri

Dudaklardaki koyu lekelerin birçok nedeni olabilir. Aşağıda belirtilen nedenlerin birçoğu, evde basitçe yapılacak yöntemlerle kontrol altına alınması mümkündür.
1.Vitamin Eksikliği: B-12 gibi vitaminler cilde eşit bir ton kazandırmaya yardımcı olur. Bu vitaminler vücutta eksikse, ciltte renk değişikliği olabilir. Dudaklarda koyu lekeler veya dengesiz bir cilt tonu vitamin eksikliğini gösterebilir. Eksiklikler ciddiyetine bağlı olarak beslenme düzenine vitamin açısından zengin besinler eklemeyi veya multivitamin takviyesi almayı önerebilecek bir doktor tarafından teşhis edilmelidir. Şiddetli durumlarda, doktor vitamin enjeksiyonlarını önerebilir.
2.Dehidrasyon Durumu: Vücudun su kaybı olan dehidrasyonun vücut üzerinde birçok zararlı etkisi olabilir. Yüz söz konusu olduğunda beslenme düzenindeki su eksikliği çatlamış, tahriş olmuş cilde ve kurumuş dudaklara yol açabilir. Dudaklar sertleşebilir, deri tabakaları sıyrılarak küçük çatlaklara diğer renk değişikliklerine neden olabilir. Bol su içmek ve gün boyunca sıvı zengini yiyecekler tüketmek genellikle küçük dehidrasyonları önler veya tedavi eder.
3.Çok Fazla Demir Alımı: Aşırı demir alımı cildin renginin solmasına neden olabilir. Bir insan vücudunda çok fazla demir olabilir. Çok fazla demir takviyesi veya çok sayıda demir açısından zengin kan transfüzyonu alıyor olabilir veya kişi hemokromatozis denilen kalıtsal bir duruma sahip olabilir. Bu, vücudun gıdadan çok fazla demir emmesine neden olur ve bu da cilt renginde değişikliklere neden olabilir. Bir insanda aşırı demir varsa doktor zaman içinde düzeyleri dikkatle izler ve düzenler. Doktor düzenli olarak kan bağışlamalarını önerebilir. Reçeteli ilaçlar ayrıca fazla demirin vücuttan atılmasına yardımcı olabilir.
4.Kullanılan İlaçların Etkisi: Kimyasal ilaçlar ayrıca cilt renginin değişmesine ve dudaklarda koyu lekelenmelerin oluşmasına neden olabilir. Bu ilaçların çoğu aşağıdaki kategorilere ayrılır:
• Kanser tedavisi sırasında kullanılan sitotoksik ilaçlar
• Antipsikotik ilaçlar
• Kinin sülfat gibi antimalarial ilaçlar
• Antikonvülzanlar
• Antiaritmik ilaçlar
Bu ilaçlardan herhangi birini alan kişinin şayet dudaklarında koyu lekelenmeler oluşursa doktora başvurmalıdır. Doktor ilaçta değişiklik veya farklı bir tedavi seçeneği önerebilir.
5.Hiperpigmentasyon Sorunu: Hiperpigmentasyon veya melazma, yaygın ve zararsız bir cilt sorunudur. Melazma; cildin renginin solması, kahverengi veya grimsi görünmesi ile oluşur. Bunlar dudaklar dâhil her yerde ortaya çıkabilir. Hormonlar hiperpigmentasyonda rol oynayabilir ve hamile kadınlar sıklıkla etkilenir. Cildi güneşten korumak, genellikle hiperpigmentasyon alanlarının daha belirgin hale gelmesini önler. Yamalar zamanla solabilir ve dermatologlar koyu renkteki nokta şeklindeki lekeleri aydınlatmak için topikal ilaçlar önerebilirler.
6.Alerjiler: Dudaklardaki koyu lekelerden alerjik bir reaksiyon sorumlu olabilir. Bu alerji pigmentli temasa cheilitis (dudakların iltihaplanması) denir. Potansiyel tahriş edici maddeler şunlardır:
• Süresi dolmuş ruj ya da dudak balsamı
• Yüz makyajında kullanılan ürünler
• Diş macunları
• Saç boyası veya saç parlatıcı kremler
• Hassas cildi tahriş edebilecek yeşil çay
Alerjik reaksiyonu olan herkes, sorumlu olabileceğinden şüphelendiği ürünleri kullanmayı bırakmalı ve bir doktora başvurmalıdır.
7.Hormon Bozukluğu: Dudaklardaki koyu veya siyah lekeler hormon bozukluğunu gösterebilir. Tiroit hormonunun düşük ya da yüksek seviyeleri, vücutta lekelerin veya hiperpigmentasyonun oluşmasına neden olabilir. Teşhis etmek ve tedavi planı geliştirmek için bir doktora başvurulmalıdır.
8.Venöz Göllenme: Dudaktaki karanlık bir nokta venöz bir göl olabilir. Parmakla bastırılıp bırakıldığında ve yumuşak hissettiren tek, koyu mor bir nokta gibi görünen bağ doku dejenerasyonu olan venöz gölün, boyutları değişebilir. Genellikle dudaklar veya kulaklar gibi güneşe maruz kalan bölgelerde görülür. Doğrudan nedeni bilinmese de, venöz göller güneşe maruz kalma ile ilişkilidir. Genellikle cilt kanseri olduğunu göstermezler. Kişi çirkin bulduğu takdirde lazer tedavisiyle venöz gölü temizletebilir. Dudakları güneşten korumak, gelişimlerini önlemeye yardımcı olabilir.
9.Güneş Lekeleri: Bunlar renksiz, cildin sert veya pullu hissedebileceği alanlardır. Tıp, güneş lekelerini aktinik keratoz olarak adlandırır. Güneş lekeleri, güneşe maruz kalan cildin herhangi bir yüzeyinde görünebilir. Güneş lekelerin özellikleri:
• Düz veya yükseltilmiş bir yüzey
• Cildin geri kalanıyla eşleşen bir tonda, hafif pembe, kırmızı veya koyu kahverengi olabilir.
• Pürüzlü ve kuru bir yüzey
• Kabuklu veya pul pul bir doku
• Çok küçük ile yaklaşık 2 cm arasında değişen bir boyutlara sahiptir.
Aktinik keratoz (kendi kendine çıkan cilt lezyonu), etkilenen bölgeler zaman içinde kansere dönüşebilecek anormal hücreler içerdiğinden, bir prekanser (kanser olma olasılığı yüksek olan lezyon) şekli olarak kabul edilir. Doktor tüm güneş lekelerini incelemelidir. Herhangi bir anormal hücrenin dondurulmasını, kazınmasını, kesilmesini ya da kimyasal maddelerle çıkarılmasını önerebilirler.
10.Anjiokeratom: Anjiokeratom, bir deri lezyonudur. Anjiokeratomlar boyut, şekil ve renge göre değişir, ancak genellikle koyu kırmızı veya siyahtır ve dokunması zordur. Düzensiz bir yüzeye sahip olabilirler. Bu lezyonlar yaşlı erişkinlerde ortaya çıkma eğilimindedir ve siğiller gibi görünebilir. Genellikle zararsız olmalarına rağmen, doktor kanserli olmadığından emin olmak için her bir anjiokeratomu dikkatlice incelemelidir. Bir kişi bir anjiokeratomun çıkarılmasını istiyorsa, bu genellikle bir lazerle veya dondurularak gerçekleştirilir.
11.Diş Fissürleri: Ağız yapısına iyi uymayan herhangi bir diş fissürleri dudaklarda veya diş etlerinde basınç yaralarının oluşmasına neden olabilir. Diş telleri, takma dişler ve tutucular genellikle sorumludur. Bir yaranın iyileşmesinden sonra koyu bir noktanın altında kalabilir ve güneş ışığından korunmazlarsa bunlar daha da koyulaşabilir. Tedavi, ortodontistin cihazın uygunluğunu düzeltmesini ve lekelerin iyileşirken güneş ışığından korunmasını içerir.
12.Sigara ve Alkol Kullanımı: Tütün ürünlerindeki zararlı kimyasallar ve toksinler dudaklara ve ağıza zarar verebilir. Çok fazla alkol almak da vücuttaki toksinlerin dengesini bozabilir ve dudaklarda koyu lekeler oluşmasına neden olabilir. Bu ürünlerin tüketimini bırakmak veya sınırlamak bu belirtinin önlenmesine yardımcı olabilir.
13.Kanser: Dudaklardaki kanserli üremelerin çeşitli görünümleri vardır. Aşağıdaki belirtilere dikkat edilmesi gerekir:
• Düzensiz şekilli bir büyüme
• Hızlı bir şekilde artmış bir büyüme
• Açık ya da kanlı bir yara
• Parlak bir büyüme
• Sıra dışı bir renk ile bir büyüme
• Cildin pullu kırmızı lekeleri
• Yara benzeri doku
Dudaklardaki kanserli büyüme genellikle cerrahi olarak, donma veya radyasyonla giderilir.
Dudaklarda oluşan koyu lekelerin yukarıda belirtildiği gibi birçok nedeni olabilir. Bahsi geçen evde yapılacak tedavi yöntemleri sonuç vermediyse; rahatsız edici etkisinin yanında sağlık açısından risk teşkil etmemesi için uzman bir doktora gösterilmesi önerilir.

Kaynakça:
medicalnewstoday.com

Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu