Gelişen teknoloji, artan rekabet anlayışı ve tam zamanında üretim süreçleri kapsamında, firmalar teknolojik gelişmeleri üretim hatlarına ve stok alanlarına uygulamak zorunda kalmaktadırlar.
Bilgisayarlı sistemlerden başlayan bu uygulamalar bütünü, firmanın yer aldığı sektör ve yaptığı üretim cinsine göre değişkenlik göstermektedir. Uygulanmak istenen teknoloji ve beraberinde getirdiği gereçlerin seçimi ise, kritik önem arz etmektedir.
Özellikle stoklu çalışılmak zorunda kalınan sektör ve üretim tesislerinde, elde bulunan yardımcı aparatların stok sayısını anlık takip edebilmek, bilgisayarlı sistemler üzerinden eksik ve fazla tespitleri yapabilmek adına, el terminalleri ve barkodlu sistemler firmalar tarafından tercih edilmektedir. El terminali, el ile kullanılarak anlık kullanım kolaylığı ve işlem yapabilme özelliği bulunan el bilgisayarlarına verilen genel isimdir. Asıl amacı, bilgi transferinin sağlanmasıdır. Raflardaki barkodların ya da karekodların okutulması, el ile bilgi girilmesi gibi farklı yöntemlerle bilgi transferi yapılan bu tip aletler, anlık yapılan tüm işlemlerin ortak ağda görülmesi sonucu, işletmeye dinamizm kazandırmaktadır.
Sadece üretim tesisleri ve belirli stok alanlarında değil, restoran, süpermarket gibi ticari amaçlı mekanlarda da el terminali kullanımı yaygındır. Sipariş alımları, değişim ve sipariş düzenlemeler, masa hesap takipleri gibi bir çok özelliği ile, esnaf lokantaları dahil bir çok işletmede el terminali görmek mümkündür. Online ve offline şeklinde veri giriş ve çıkışı yapılabilen el terminalleri, yine kullanıldığı alanlara göre görsel ve teknik anlamda da farklılık gösterebilmektedir. Örneğin, işlem yapılan anda değiştirilen verinin, tüm işletmeye yansıtılması daha sonra da olabilecek esneklikteyse, firmanın el terminallerinin 3G ya da online bağlantılı olma zorunluluğu yoktur. Veriler daha sonra birleştirilip izlenebilmektedir. Ancak, verinin işlem yapılma sırasında, ilgili tüm birimlerce izlenmesi gerekli ise, el terminali internet bağlantılı olmalı, gerekli ağlarda değişiklikleri an be an göstermelidir.
Yine firmaların istediği özelliklere göre, el terminaline uygun programlar da yazılabildiği gibi, uzak masaüstü bağlantıları ile çalışan el terminalleri de bulunmaktadır. Bu tip el terminalleri, bir bilgisayarda kurulu olan programa uzaktan bağlanarak işlem yapmaktadır. Eğer el terminaline özgü programlar kullanılmak isteniyorsa, isteğe göre özelleşmiş programlar, el terminaline uygun şekilde yazılmalı ve kullanılmalıdır.Firmalar açısından doğru el terminalleri, hızlı çalışan, gelişen teknolojiye uyum gösteren, güncellemelere izin veren, teknik destek ve alt yapı hizmetlerine sahip firmalarca tedarik edilen, garantili, kullanımı kolay gereçler arasından seçilmelidir. El terminali fiyatları, ülkemizde yüksek maliyetli ürünler içinde yer aldığı için, boşa yatırım yapmamak adına, ihtiyaca göre tedarik edilmelidir. Firma yetkilileri, el terminallerine nerede ve ne amaçla ihtiyaç duyduklarını net olarak belirlemeli, bu kapsamda da ihtiyaç olan adet sayısını ortaya çıkarmalıdırlar.
İhtiyaç belirleme süreci dahilinde, el terminalinde barkod okuyucu, karekod okuyucu gibi özelleşmiş okuyucuların olup olması gerekliliği tartışılmalı, firmaya uygun en iyi özellikte el terminalinin seçimi kolaylaştırılmalıdır. İhtiyaca uygun olmayan el terminali ve yazılımların satın alınması, ölü yatırım olacaktır.Avuç içinde oturtulan el terminalleri olduğu gibi, tutumu kolay kabzalı el terminalleri de işin cinsine göre seçilebilmektedir. Özellikle barkod okutma gereken sayı takip işlerinde, kabzalı el terminallerinin seçildiği görülmektedir.
Yedek parça, garanti, teknik destek gibi konularda, marka araştırması iyi yapılmalıdır. Tüm sistemin el terminallerinden idare edildiği firmalarda, özellikle de bu gereçlerin sıklıkla kullanıldığı yarı mamul ve stok alanlarında, herhangi bir aksaklık ve bozulmada yaşanabilecek kaosun etkileri unutulmamalıdır.
Yazar:Baran Akçok