Finansal Okuryazarlık Nedir?

Finansal okuryazarlık, kişisel finansal yönetim, bütçeleme ve yatırım dâhil olmak üzere çeşitli finansal becerileri anlama ve etkili bir şekilde uygulama yeteneğidir. Finansal okuryazarlık, bireylerin finansal istikrarı sağlayabilmeleri için kendi kendine yeterli olmalarına yardımcı olmaktadır. Bu beceriyi maddeler halinde tanımlamak gerekirse:
• Finansal okuryazarlık, finansal yönetim becerilerini anlama ve uygulama becerisidir.
• Etkili finansal planlama, borcun doğru bir şekilde yönetilmesi, faizin doğru bir şekilde hesaplanması ve paranın zaman değerinin anlaşılmasıdır.
• Finansal okuryazarlığın temel ilkeleri, nasıl bütçe yapılacağını, harcamaların nasıl izleyeceğini, etkili bir şekilde borcun nasıl ödeneceğini ve kişinin emekliliği için uygun şekilde planlamayı öğrenmektir.
• Finansal cehalet, kötü finansal kararlar veren ve kötü niyetli finansal uygulamaların kurbanı olan kişilere katkıda bulunmaktadır.
Bu kavram hem bireyler hem de kuruluşlar için geçerli bir koşuldur. Bireyler para ile akıllıca kararlar alabilmek için mesela bir çek defterini dengeleyebilmeli, kişisel gelir vergilerini kavrayabilmeli ve bütçeleme kavramını anlayabilmelidirler. Bu beceriler hayati derecede önemlidir; ancak, birçok birey bu temel bilgiye sahip değildir ve sonuç olarak günlük giderlerini karşılayamamaktadırlar.
İşletmeler ise şirketin geleceği hakkında kararlar alabilmek için finansal tabloları, üretim programlarını, maliyet tablolarını ve diğer birçok rapor türünü anlayan yönetime sahip olmalıdırlar, bu da finansal okuryazarlıktan geçmektedir.
Özet olarak finansal okuryazarlık; paranın bir işte ve kişisel yaşamda nasıl çalıştığını anlama yeteneği anlamına gelir.

Finansal Okuryazarlık Eğitimi

Finansal okuryazarlık, borç yönetimi, finansal planlama, bileşik faiz, paranın zaman değeri, kârlı tasarruf teknikleri gibi finansal kavram ve ilkelerin yeterliliğini de içermektedir. Finansal okuryazarlık eksikliği, bir bireyin finansal refahı üzerinde olumsuz sonuçları olabilecek kötü finansal seçimler yapılmasına yol açabilir. Finansal okuryazarlık elde etmenin temel adımları arasında bütçe oluşturma becerilerini öğrenmek, harcamaları takip etmek, borç ödeme tekniklerini öğrenmek ve emeklilik için etkili bir şekilde planlama yer almaktadır. Aynı zamanda bu finansal bilgiler bir finansman danışmandan yardım alınarak da ulaşılabilir. Bu danışmandan konuyla ilgili eğitim, finansal hedefler oluşturma ve gerçekleştirme, paranın nasıl çalıştığını kavrama, iç ve dış finansal zorlukları yönetme konusunda bilgi sunabilirler. Ve özellikle girişimciler için önemli bir konudur.

Finansal Okuryazarlığın Yararları

Finansal okuryazarlık, kişisel olarak finans konularını etkili bir şekilde yönetme becerisine odaklanmaktadır. Ve sigorta, yatırım, ödeme, gayrimenkul, bütçeleme, vergi planlaması ve emeklilik gibi kişisel finans üzerine sağlıklı kararlar alma bilgisini içermektedir. Konuyu anlayanlar, bir öğenin gerekli olup olmadığını, uygun olup olmadığını ve bunun bir varlık veya borç olup olmadığı gibi satın almalarla ilgili çeşitli soruları yanıtlayabilmelidirler. Finansal okuryazarlık eğitimi ayrıca detaylara gösterilen dikkati, örgütsel becerileri, küresel ve teknolojiyi ve tüketici haklarını da içermelidir, çünkü küresel ekonominin durumunu kişinin veya şirketin kendi ekonomisini büyük ölçüde etkilemektedir.
Bu alan, bir kişinin günlük hayatına uygulanan parayla ilgili sahip olduğu davranış ve tutumları göstermektedir. Finansal okuryazarlık, bireyin finansal kararları nasıl aldığını gösterir. Bu beceri, bir kişinin gelirinin ne olduğunu, ne kadar harcadığını ve borcunu ne olduğunu belirlemek için bir finansal yol haritası geliştirmesine yardımcı olabilir. Bu konu aynı zamanda ekonomik büyüme ve istikrara büyük katkı sağlayan küçük işletme sahiplerini de etkilemektedir.
Finansal bakımdan bilgi sahibi olmamak her yaş ve sosyoekonomik düzeyi etkilemektedir. Finansal cehalet, birçok insanın potansiyel olarak kötü kredi, iflas veya hacizle sonuçlanan yüksek limitli borç verme, subprime ipotek, dolandırıcılık ve yüksek faiz oranlarının kurbanı olmasına neden olabilmektedir.
Finansal okuryazarlığın olmayışı, büyük miktarda borç nedeniyle zayıf finansal kararlar alınmasına yol açabilir. Örneğin, sabit ve değişken faiz oranlarının avantajları veya dezavantajları, finansal okuryazarlık becerilerine sahip olup olmadığına bağlı olarak bilinçli kararlar almasıyla daha kolay kavramlar haline gelmektedir. Finans Endüstrisi Düzenleme Kurumu’nun araştırma verilerine dayanarak, kişilerin % 66’sı mali açıdan okuma yazma bilmemektedirler ve dolayısıyla borcunu ödemek ve geleceği planlamak için temel becerilerden yoksundurlar.

Finansal Okuryazarlık Neden Önemlidir?

Finansal okuryazar tüketiciler parayı güvenle yönetebilir, bu da kazançlarını hedeflerine etkili bir şekilde tahsis etmek ve borçlarını sınırlamak veya onlara müdahale etmesi anlamına gelir. Finansal okuryazarlığın kişilerin hayatını nasıl etkileyebileceği aşağıda açıklanmıştır:
Bütçenin nasıl hesaplayacağını öğrenilirler
Giderleri ödemek için, tasarruf etmek veya borçtan kurtulmak için ne kadar gelir elde edileceğini anlamak ve etkili bir şekilde dağıtmak gerekir. Bütçe oluşturmak, para yönetimini gerçek anlamda anlamak için ilk adımdır. Çünkü bütçe olduğunda, harcamalar sağlıklı olarak izlenebilir ve harcama planı düzenli olarak kontrol edilebilir. Birçok bütçeleme yöntemi (sıfır tabanlı, iki hesap vb.) vardır ve bu bütçeleme yöntemlerine bağlı kalınarak muhtemel olan seçilebilir.
Borç yönetimini öğrenilir
Finansal okuryazar olduğunda, kişi kredi koşullarını başka koşullarla karşılaştırırken en düşük faiz oranlarını araştırabilir. Ayrıca her ay kredi kartı bakiyelerini ödemenin, faiz ücretlerini ve kredi puanın etkileyen yüksek kredi kullanımını önlemenin en iyi ihtimallerini bulabilir. Eğer bir kişinin zaten borcu varsa, finansal okuryazarlık sayesinde kendi başına karar alarak, kredi kartları gibi finansal ürünler yardımıyla borcundan kurtulmak için en iyi yöntemleri seçmeye yardımcı olabilir.
Acil durum fonunun nasıl çalıştığını anlayabilir
Borcun oluşmasını önlemenin önemli bir yolu, beklenmedik masraflar ortaya çıktığında kullanılabilecek bir tasarruf hesabı olan acil durum fonu oluşturmaktır. Finansal okuryazar biri bir tasarruf hesabına ne kadar bütçe ayrılması gerektiğini bilir, ideal olarak üç ila altı aylık harcamalar ve gerektiğinde bu bütçeyi yeniler.
Emeklilik planı oluşturabilir
Acil durum tasarruf hesabı geliştirirken, emeklilik tasarrufunun eşzamanlı uzun vadeli bir hedef olması gerekir. Kişi finansal okuryazar olduğunda, ne kadar tasarruf edileceği ve hangi tür hesapların oraya ulaşmaya yardımcı olacağını hesaplanabilir.

Finansal Okuryazarlık Nasıl Oluşturulur?

Eğer bir kişi finansal açıdan daha okuryazar olmaya istekli ise, parayı anlamak ve yönetmek için kişinin kendi başına kullanabileceği birçok araç vardır. Bu araçlardan bazıları şunlardır:
• Bankadan, kredi birliğinden veya kredi kartı düzenleyicinden ücretsiz olarak temin edebilecek araçlarla finansal okuryazarlığa başlanabilir. Bankanın uygulaması veya web sitesi, harcama düzenlerini izlememeye yardımcı olabilir. Bazı bankalar ayrıca ücretsiz kredi puanı izleme programları sunmaktadır.
• Ayrıca, harcamaları ve finansal hedefleri takip etmek için bir üçüncü taraf bütçeleme uygulaması kullanılabilir.
• Yerel veya özel kaynaklar tüketicilere destek sağlar ve finansal konularda eğitim programları sunabilir. Bütçeleme ve borç azaltma tekniklerinde sertifikalı danışmanlar kullanan kredi danışma ajansları da faydalı yerel seçeneklerdir.
• Araçlara haricinde bir finansal danışmanla çalışılabilir. Bu kişiler karmaşık finansal hedef belirleme konusunda derin uzmanlığa sahiptirler ve hizmetleri vergi planlaması, eğitim ve emeklilik için tasarruf ve borcun ödenmesi konularında rehberlik içerebilir.
Kişiler mali durumunun sürekli bir resmini korumak için kredi puanını, banka hesaplarını ve kredi kartı bakiyelerini düzenli olarak kontrol edilmelidirler. Kredi raporunun görüntülediğinde, örneğin kredi kartı bakiyelerinin çok yüksek olup olmadığını veya bir ödemeyi kaçırıp daha fazla kaçırmamak gerektiği gibi rotayı düzeltebilecekler kararlar alabilirler. Kredi puanını bilmek, hangi kredi veya kredi kartlarını almaya hak kazanacağını belirlemeye de yardımcı olur.
Finansal okuryazarlık günümüzde bir lüks değil, bir zorunluluktur. Para yönetimini anlamak mali durumu kontrol altında tutmaya yardımcı olacaktır. İdeal olarak, güçlü finansal okuryazarlık ile para yönetiminde enerji ve zamanı başka yerlere odaklanabilir. Mesela hobiler, aile, arkadaşlar ve hayatta paranın satın alamayacağı kısımlara yönlenebilirler. Bu yüzden finansal okuryazarlık hayatın önemli bir detayıdır çünkü bilgi güçtür.

Kaynakça:
myaccountingcourse.com
daveramsey.com
experian.com

Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu