GGT Testi Nedir?(Gama-glutamil transpeptidaz )

GGTtesti (Gama-glutamil transpeptidaz); kanınızdaki GGT enzim miktarını ölçer. Enzimler vücudunuzdaki kimyasal reaksiyonlar için gerekli olan moleküllerdir. GGT vücuttaki taşıyıcı bir molekül olarak işlev görür ve vücuttaki diğer molekülleri hareket ettirmeye yardımcı olur. Karaciğerin diğer toksinleri ve ilaçları metabolize etmesinde önemli bir rol oynar.
GGT karaciğere yoğunlaşır, lakin aynı zamanda safra kesesi, dalak, pankreas ve böbreklerde de bulunur. Karaciğer hasarı olduğunda GGT kan seviyeleri genellikle yüksektir. Bu test genellikle karaciğer hasarı olasılığı varsa, karaciğer enzimlerini ölçen başka testlerle birlikte yapılır.

GGT Testi Neden Yapılır?

Karaciğeriniz vücudunuzdaki proteinleri üretmek ve zehirleri filtrelemek için çok önemlidir. Ayrıca vücuttaki yağ emilimini sağlayan bir madde olan safrayı da üretir.
Doktorunuz, GGT testini karaciğerinizin zarar gördüğünden şüphelenirse veya bir alkol hastalığı varsa, özellikle de alkol kullanımıyla ilgiliyse, bu testi isteyebilir. GGT testi şu anda karaciğer hasarı ve hastalığının en hassas enzimatik göstergesidir. Bu hasara genellikle alkol, uyuşturucu, zehir gibi diğer zararlı maddelerin aşırı kullanımı neden olur.
Karaciğer problemlerinin belirtileri şunlardır:
• İştah azalması
• Mide bulantısı ya da kusma
• Halsizlik
• Karın ağrısı
• Cilt sararması olan sarılık
• Alışılmadık derecede koyu renkli idrar
• Açık renkli dışkı
• Ciltte kaşıntı
Bir alkol rehabilitasyon programını bitirdiyseniz ve alkol almaktan kaçınmaya çalışıyorsanız, doktorunuz tedavi programını takip ettiğinizi kontrol etmek için bu testi isteyebilir. Test ayrıca alkolik hepatit tedavisi gören kişiler için GGT seviyelerini de izleyebilir.

GGT Testi İçin Hazırlık

Doktorunuz testten sekiz saat önce bir şey yememenizi ve bazı ilaçları almayı kesmenizi isteyebilir. Testten 24 saat önce bile az miktarda alkol alırsanız, sonuçlarınızı etkileyebilir.

GGT Testi Nasıl Verilir?

Düzenli bir kan testi GGT seviyesini ölçebilir. Test genellikle parmak ucu ya da koldan alınan kan ile yapılır. Sağlık uzmanı, damarlarınızı daha belirgin hale getirmek için kolunuzun etrafında bir elastik bant oluşturacaktır.

Sonuçlar Ne Anlama Geliyor?

GGT testindeki sonuçlarınız ertesi gün mevcut olmalıdır. Doktorunuz bunları yorumlamanıza ve normal aralıkta olup olmadıklarını değerlendirmenize yardımcı olacaktır. GGT seviyeleri için normal değerler yaş ve cinsiyete göre değişebilir. Değerler Erkekte: 10-44 mg/dl Kadında ise: 9-38 mg/dl

(Gama Glutamil Transferaz) Normal Değerleri

GGT testi karaciğerdeki hasarı teşhis edebilir, ancak nedeni belirleyemez. GGT seviyeniz yükselmişse, muhtemelen daha fazla test yaptırmanız gerekecektir. Genel olarak, GGT seviyesi ne kadar yüksek olursa karaciğere zarar verir.
GGT’nin artmasına neden olan koşullardan bazıları şunlardır:
• Aşırı alkol kullanımı
• Kronik viral hepatit
• karaciğere kan akışının olmaması
• Karaciğer tümörü
• Siroz
• Bazı ilaçların veya diğer toksinlerin aşırı kullanımı
• Kalp yetmezliği
• Şeker hastalığı
• Pankreatit
• Karaciğer yağlanması hastalığı
GGT sıklıkla başka bir enzime, alkalin fosfataza (ALP) göre ölçülür . GGT ve ALP’nin her ikisi de yüksekse doktorlar karaciğerinizde veya safra kanallarınızda sorun yaşadığından şüphelenir. GGT normal ve ALP yükselirse, bu kemik hastalığına işaret edebilir. Doktorunuz, GGT testini bu şekilde belirli problemleri ortadan kaldırmak için kullanabilir.

GGT Testi Her Zaman Doğru mu?

GGT dalgalanmalara duyarlıdır. Doktorunuz geçici ilaç veya alkol kullanımınızın testi etkilediğini düşünüyorsa, tekrar test edilmenizi isteyebilir. Bazı reçetesiz ilaçlar vücudunuzdaki GGT seviyelerini arttırabilir. GGT düzeyleri kadınlarda yaşla birlikte artarken, erkeklerde seviyede değişiklik olmaz.Son zamanlarda yoğun bir şekilde içki içmeyi bıraktıysanız, GGT’nizin normal seviyelere düşmesi bir ay kadar sürebilir. Sigara içmek GGT seviyenizi de artırabilir.

GGT Testlerinin Riskleri

Kanınızı almak, nispeten düşük riskli bir prosedürdür. Eklem bölgesinde hafif bir kanama veya küçük bir morarma olabilir. Enfeksiyon sadece çok nadir durumlarda ortaya çıkar.Karaciğer hasarı ciddidir ve sıklıkla diğer sağlık sorunlarına yol açabilir. Hasarın derecesine bağlı olarak, geri dönülemez bir hastalığa sebebiyet verebilir. Diğer test yöntemleri ile birlikte kullanılan GGT testi, karaciğerinizde hasara neden olup olmadığına bakmanıza yardımcı olabilir.
Karaciğer hasarı ile ilgili herhangi bir semptomunuz varsa, sizi test edebilecekleri, sebebini ortaya çıkarabilecekleri ve bir tedavi rejimine başlayabilmeniz için doktorunuza danışınız.

Kanda GGT Yüksekliği Nedenleri Nelerdir?

Kanda GGT yüksekliği genel olarak bir karaciğer hastalığına işaret etse de başka sağlık problemlerinin belirtisi de olabilir. GGT yüksekliği bazı durumlarda da ortaya çıkabilmektedir. Aşağıda sıralanan nedenler ya da bazı tıbbi durumlarda GGT enziminin kandaki seviyesini artırabilmektedir.
• Karaciğerin ya da safra kanalının bir bölümünde oluşan fonksiyon bozukluğu
• Safra kanalında oluşan tıkanıklık (tümörler, taşlar vb olabilir)
• Hazır gıda tüketimi
• Gazlı içecek alışkanlığı
• Alkol tüketimi (Sürekli kullananların nadiren alkol kullananlara kıyasla GGT test sonuçlarında artış gözlemlenmiştir.)
• Obezite
• Kolanjit
• Uyuşturucu kullanımı
• Konjestif kalp yetmezliği
• Karaciğer hasarı (örneğin siroz kaynaklı hepatit,)
• Diyabet Pankreas iltihabı
• Bazı ilaçların yan etkileri
• Aşırı kırmızı et tüketimi
• Kronik viral hepatit
• Karaciğere yeterli kan akışının olmaması
• Karaciğer tümörü
• Siroz veya karaciğer hasarı
• Kalp yetmezliği
• Pankreatit
• Şeker hastalığı
• Sigara içmek
• Kanda magnezyum yüksekliği
• Bazı enfeksiyonlar (epstein barr virüsü gibi)

Kanda GGT Düşüklüğü Nedenleri Nelerdir?

Bazı çalışmalar, günde beş fincandan fazla kahve tüketiminin GGT seviyesini düşürebileceğini göstermektedir. Dikkat edilmelidir ki; aşırı kahve alımı yüksek tansiyon ve uyku zorlukları dahil olmak üzere başka sorunlara da neden olabilir.
• Düşük tiroid seviyeleri
• Hipotalamik sendromu
• Ciddi magnezyum eksikliği
• Yüksek trigliserid tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar
• Doğum kontrol hapları
• Erken gebelik dönemi
• İlaç kullanımı
Son olarak, sigarayı bırakmak, alkol almak ve kilo vermek, GGT seviyelerini düşürmek ve daha sağlıklı bir yaşam tarzını benimserken karaciğerin iyileşmesini sağlamak için ilk adımları atmaktır.

Kaynakça:
healthline.com

Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu