Son zamanlarda çokça duyduğumuz bir tarım nam-ı diğer topraksız tarım. Ülkemizde son sürat bir biçimde çiftçileri, ziraatçıları ve hobi olarak evlerinde hormonsuz meyve ve sebze yemek isteyen insanların merakını uyandırmaya devam ediyor. Çiftçilerin 10 yıl önce konuştuğu bu konu günümüz insanlarının hormonsuz besin tüketimine olan ilgileriyle medyatik bir hal almış durumda.
Dünya nüfusunun çok hızlı artması ve buna bağlı olarak oluşan çarpık kentleşme, sanayi şehirlerinin sayısının giderek artması, verimli toprakların tahrip edilmesi…vs gibi nedenler insanları besinleri daha kolay nasıl elde edecekleri tüketici olan bizleri nasıl doyuracakları arayışına itmiştir. Hidroponik tarım yani topraksız tarımda ürün, toprak zemine değil fidelerin oluşacağı özel kaplarda yetiştiriliyor. Fide, Danimarka’dan ithal edilen Kaya yünü diye bir maddenin içine ekiliyor. Kaya yününün tercih edilmesinin nedeni su tutma özelliğinin bulunmasıdır. Kaya yünüyle beraber fidenin ekileceği kabın içine perlit maddesi ekleniyor. Perlit maddesi de ısı yalıtımı özelliğini sağladığı için fidenin sıcaklık değişimlerinden etkilenmesini en aza indiriyor. Fideler ekildikten sonra olgunlaşma dönemlerine geldiklerinde tozlaşma ve döllenmeyi sağlamak için ortama arılar bırakılıyor. Ve bu sayede fide döllenerek ürün ( domates, salatalık, biber, çilek…) oluşumu gerçekleşmiş oluyor.
Bilir kişiler, Türkiye’nin hidroponik tarım yapılan seralarının iki üç sene içinde 15 bin dönüme ulaşacağını söylüyor. Bu yöntemle ürün üzerinden alınan verim, normal tarıma göre 5 kat daha fazla. Dinamik su kültürü ile yapılan hidroponik tarımda bir domates tohumundan yaklaşık olarak 16 bin adet domates ve 1 dönüm üzerinden 80 ton ürün verimi alınıyor.
Bu tarım yönteminde ilaç ve hormon kullanılmıyor. Bu nedenle toksik madde içermeyen ve yüksek fiyatlardan alıcısının bulunduğu ürünlerin yetiştiği bu topraksız seralar, geleneksel seracılara da cazip geliyor. Ürün fiyatının fazla olmasına rağmen pazarlamasında hiç bir zorluk bulunmadığını belirten yetiştiriciler, hem iç piyasada hem de ihracata alıcısının sürekli olduğunu belirtiyor.
Hidroponik Tarımın Faydaları nelerdir?
– Tabi ki en dikkat çekici özelliği topraksız olması. Ülke topraklarının büyük bir kısmı verimsiz ya da çöl olan ülkelerde tarım yapmak için toprak bulunamıyor. Bu nedenle insanlar yiyecek maddelerinin büyük bir kısmını ithalat yaparak temin ediyor. Ama artık bu yeni yöntemle dünya üzerinde her coğrafyada Topraksız tarım yapılarak ülke nüfusunun ihtiyaçlarının kolaylıkla karşılanmasına olanak veriyor.
– Seracılığın yaygın olduğu yerlerdeki en büyük sorunlardan biri aynı ürünün yıllar boyunca art arda üretilmesi toprak yorgunluğuna neden olmaktadır. Buda toprağın verimini düşürmektedir. Toprak yorgunluğunun önlenmesi ya tabiri caizse nadasa bırakma yani toprağı dinlendirmek veya yetiştirilecek ürünü değiştirmektir. Ancak bu uygulamalar yetiştiriciler açısından hem pratik değildir hemde ekonomik değildir.
– Tarımla uğraşan insanların en büyük sorunlarından birisi ürünler arasında oluşan zararlı otlar ve hastalıkların bitkilere zarar vermesidir. Tarımın yoğun bir şekilde yapıldığı ve durmadan aynı bitkilerin yetiştirildiği yerlerde bağışıklık oluşturan hastalık, zararlı ve yabancı olan otlar büyük sorun oluşturmaktadır. Bu sorunla ilaçla mücadele yapılarak sorun yok edilmeye çalışılsa da %100 kontrol sağlanamamaktadır.
– Topraklı tarımın yapıldığı alanlarda ve özellikle seralarda bitkilerden yüksek verim ve kaliteli bitki elde edebilmek için aşırı gübrelemeye yönelinmektedir. Bu durumda ilerleyen zamanda tarım alanları için gübre temin edememeye ve çevre kirletici etkilere neden olmaktadır.
– Topraklı tarımda bitkilere verilen suyun miktarını saplamakta zorluk çekilmektedir. Toprağın derinliklerine kadar inen su miktarı daha sonra toprak ve üründen buharlaşma sonucu kaybolur.Bu nedenle,bitkileri sulamak için tüketilen su miktarı topraksız tarımda kullanılan su miktarının neredeyse 5 katı olabilmektedir.
Yazar:Hatice Öztürk