Bilgiustam
Bilgiyi ustasından öğrenin

Hortum (Tornado) Çeşitleri, Hortumlarla İlgili Gerçekler, Rüzgâr ve Ateş Girdapları

0 895

Hortum, bir fırtınanın tabanından dünyanın yüzeyine uzanan şiddetli, dönen bir hava sütunudur. Hortumlar (tornadolar) aynı zamanda burgaçlar veya siklonlar olarak da bilinir. Unutulmaması gereken önemli bir nokta, hortumların karada oluşmasıdır. Hortumların oluşması için önce bir fırtınaya ihtiyacı vardır. Süper hücreli gök gürültülü fırtınaların hortum yaratma olasılığı yüksektir. Aslında, bu fırtınaların yaklaşık% 20’si hortum üretir. Sıcak ve nemli hava soğuk ve kuru havaya çarptığında fırtınalar oluşur. Bu durumda daha soğuk olan, daha yoğun hava daha sıcak havayı iter, sıcak hava göğe yükselir, yukarı doğru bir hava akımına neden olur ve bir rüzgâr sütunu oluşturur. Rüzgârlar farklı yönlerden farklı hızlarda geliyorsa, yukarı hava akımı şiddetli bir şekilde döner. Sıcak hava, burgacın oluşmasını hızlandırır ve soğuk hava ona enerji verir ve hortum şekline sokar. Hortumlar ya da diğer adıyla tornadolar, tabiat ananın en yıkıcı güçlerinden biridir. Bir süper hücreli fırtınanın aynı anda birkaç hortum üretebilmesi mümkündür. Daha zayıf bir hortum yaklaşık 10 dakika sürebilir ve genellikle çok sınırlı bir mesafe kat eder, daha güçlü hortumlar birkaç saat kadar dayanabilir ve bazı durumlarda yüzlerce mil yol alabilirler.
Antarktika hariç her kıtada hortumlar gözlemlenir ve bunların çoğu Amerika Birleşik Devletleri’nde, özellikle de yaygın olarak Tornado Alley (Hortum geçidi) olarak adlandırılan bir bölgede meydana gelir. Resmi bir terim olmasa da uzmanlar, 1952’de kasırgaların en sık görüldüğü ABD’nin merkezindeki bir grup Great Plains (Büyük Ovalar ya da Büyük Düzlükler)eyaletine atıfta bulunmak için “Tornado Alley” terimini icat etmişlerdir. Tornado Alley’de hortumlar sadece daha sık olmakla kalmaz, aynı zamanda daha yıkıcıdır. Pulse-Doppler radar teknolojisi, hortumları oluşmadan önce veya oluşurken tespit etmek için kullanılabilir. Hortumlar genellikle iki kasırga ölçeğinden biri olan Fujita ölçeği ve Gelişmiş Fujita Ölçeği kullanılarak derecelendirilir. Dünya tarihindeki en ölümcül kasırga ve hortum 26 Nisan 1989’da Bangladeş’te meydana gelmiştir. Daulatpur-Salturia Tornadosu olarak adlandırılmıştır ve 1.300’den fazla insanı öldürmüştür.

Hortum Tipleri

Hortum (Tornado) Çeşitleri, Hortumlarla İlgili Gerçekler, Rüzgâr ve Ateş Girdapları

Bir hortum için en yaygın görünüm, yere yakın bir enkaz bulutu ile 250 ila 300 fit (1 feet 30,48 santimetredir) genişliğindeki dar bir hunidir, ancak hortumlar birçok farklı boyut ve şekilde görünebilir. Üretilen hortumun spesifik tipi ve şekli, mevcut olan benzersiz meteorolojik koşullar tarafından belirlenir. Türü ne olursa olsun, her tornado, canları ve malları tehlikeye atabilecek yıkıcı rüzgarlar içermesi nedeniyle tehlikeli olabilir. Hortumlar yaşam döngüleri boyunca değişebilir ve farklı bir hortum türüne dönüşebilir.
Aşağıdakiler de dahil olmak üzere birkaç farklı hortum tipi vardır:
Halat Hortumları

Halat hortumları, ince ve son derece yaygındır, isimlerini ip veya halat benzeri görünümlerinden alan en küçük ve en yaygın hortum türleri arasındadır. Çoğu hortum, daha büyük bir burgaça dönüşmeden veya havaya dağılmadan önce yaşam döngülerine bir halat hortumu olarak başlar. Bununla birlikte, bazıları yalnızca birkaç dakika kadar kısa sürebilir ve zeminle temas halinde oldukları süre boyunca ip benzeri görünümlerini korurlar. Halat hortumları genellikle en küçük hortum türüdür. Küçük boyutlarına rağmen, yollarına çıkan şeyler için tehlikeli olabilirler. Halat hortumları çok daha büyük olanlardan daha zayıf görünse de, bazıları daraldıkça ve sıkılaştıkça daha yoğun hale gelir.
Koni Hortumları

Hortum (Tornado) Çeşitleri, Hortumlarla İlgili Gerçekler, Rüzgâr ve Ateş Girdapları

Diğer hortum türleri gibi, koni hortumu da adını şeklinden alır. Herkesin aşina olduğu klasik bir hortum tipidir. Bir koni hortumu, tepede yere temas ettikleri yere göre daha geniştir. Bunlar, halat hortumlarından daha geniş bir yola sahip olma eğilimindedir. Buna göre, bir koni hortumu, bir halat hortumundan daha tehlikelidir, çok daha fazla hasar oluşturma eğilimindedir.


Silindir Hortumları

Soba borusu görünümlü silindir hortumları koni hortumunun alt tipidir. Taban kısımları halat hortumlarından daha geniştir. Bir silindir hortumunun rüzgârları çok şiddetli olabilir ve etkiledikleri alan daha geniş olduğundan büyük bir hasara neden olabilir. Bu hortum çeşitleri uzun ömürlü ve yoğun olabilir. Yoğun nüfuslu bölgelere çarparlarsa özellikle tehlikeli olabilirler.
Kama (Wedge) Hortumları

Hortum (Tornado) Çeşitleri, Hortumlarla İlgili Gerçekler, Rüzgâr ve Ateş Girdapları

Kama hortumu terimi genellikle herhangi bir büyük hortumu tanımlamak için kullanılan resmi olmayan bir terimdir ancak her büyük hortum bir kama tipi değildir. Bir hortum boyundan daha geniş görünüyorsa veya baş aşağı bir piramidi andırıyorsa, muhtemelen bir kamadır. Kama (wedge) hortumları devasa, geniş ve uzun hortumlardır ve arkalarında büyük bir yıkım izi bırakabilirler. Kama hortumları çok geniş olabildiğinden, bazen devasa bir kara bulut bloğu olarak görülürler. Koyu renkleri, yuttukları önemli miktarda kir ve kalıntıdan gelir. Bir hortumun ne kadar geniş göründüğünü etkileyebilecek birçok farklı faktör vardır. Güçlü dikey rüzgâr makası ve diğer koşulların olduğu bir yerde kuru ve sabit hava ile temas eden nemli, ılık hava olduğunda gelişme eğilimindedirler. Kama hortumlarının çoğu Gelişmiş Fujita ölçeğine göre EF-3 veya daha yüksek dereceye dahil edilirler. Bu nedenle çok fazla hasara neden olurlar. Yıkıcı kama hortumlarının bir geçmişi olsa da, EF-3 derecesinden daha düşük kama hortumlarının destekleyici kayıtları da vardır. Bunu tespit etmek zordur, ancak hortum mevsiminde büyük, kara bir bulut görülmesi tedbir alınması için bir uyarıdır.

Kama hortumları olarak tanımlanan hortumlar nispeten nadirdir fakat tarihteki en büyük ve en yıkıcı kasırgalardan bazıları kama hortumu kategorisine girer. Kaydedilmiş bazı kama hortumları ve yarattıkları etkiler aşağıdadır:
-Nisan 2020’de, Teksas’taki San Jacinto ve Polk County’den bir kama hortumu geçmiş, 3 ölü, 33 yaralı bırakmış ve bölgede 5 milyon ABD doları değerinde hasara neden olmuştur. Evler yıkılmış, birçoğunun çatısı yıkılmış ve ağaçlar kökünden sökülmüştür.
-Nisan 2019’da, başka bir EF-3 kama hortumu Blue, Oklahoma’dan ( 152 nüfuslu bir kasaba) geçerek 2 kişiyi öldürmüş, 9 kişiyi yaralamış ve maddi hasara neden olmuştur.
-Mayıs 2019’da Lawrence ve Linwood, Kansas’ta bir EF-4 kama hortumu birçok evi yıkmış ve 18 kişiyi yaralamıştır.
-Kasım 2018’de, bir EF-3 kama hortumu nedeniyle Taylorville, Illinois’te 22 kişi yaralanmış, ölüm kaydedilmemiştir. Yapısal hasar birçok ev ve işyerini vurmuştur.
-2017 yılının Nisan-Mayıs aylarında, Teksas, Eustace yakınlarında bir EF4 kama hortumu yere inmiş, 2 kişi ölmüş, 25 kişi de yaralanmıştır. 1.2 milyon dolar zarara neden olmuştur.
Not: EF, Gelişmiş Fujita ölçeğinin kısaltmasıdır. EF ölçeği, bir hortum derecesi ve rüzgâr hızı ölçeğidir. Resmi olarak Şubat 2007’de kullanıma açılmıştır. Derecelendirmeler rüzgâr hızlarına ve ayrıca verebileceği hasar türüne dayanmaktadır. EF-3, hortumların 136-165 mph (mil/saat)arasındaki hızlara ulaştığı anlamına gelir. EF-4 daha yüksek hızlara sahiptir.


Yağmurla Kaplı Hortumlar

Hortum (Tornado) Çeşitleri, Hortumlarla İlgili Gerçekler, Rüzgâr ve Ateş Girdapları

Yağmurla kaplı hortumlar, fırtına olduğunda ve atmosfer aşırı derecede yüksek nem içeriğine sahip olduğunda gelişir. Eğer bir hortum “yüksek yağışlı” bir süper hücreli fırtınadan oluşursa (yüksek nem içeriğinin ve fırtınaya doğru hareket eden daha hafif rüzgarların olduğu bir ortamda oturan bir süper hücre) yağmurla sarılmış olabilir. Kama hortumları da sıklıkla “yağmurla sarılır”, yani kalın yağış katmanları hortum hunisini çevreler. Bu, kişilerin hortumu görme yeteneğini gizler. Yağmurla kaplı hortumları uzaktan tespit etmek zor olduğundan, sıradan hortumlardan daha ölümcül olabilirler. Özellikle zaten gizlenmiş olan bu hortumlar akşam karanlığında daha da gizlendiğinde, genellikle sürücüleri ve bölge sakinlerini gafil avlarlar.


Çok Girdaplı (Multi-vortex) Hortumlar

Bazı süper hücreli fırtınalar (hortum oluşumuna neden olan güçlü sirkülasyonu olan organize fırtınalar) ömrü boyunca birden çok hortum üretebilir, ancak diğerleri aynı anda birden çok hortum üretebilir. Ana girdabın bir parçası olarak içinde veya çevresinde dönen, emme girdapları veya alt girdaplar (subvortex) olarak adlandırılan birkaç girdap içeren bir kasırgaya çoklu girdaplı hortum denir. Alt girdapların her biri, özellikle yüksek rüzgarların küçük ve ayrı alanlarını üretebilir. Bu, zeminde bir yerde ciddi bir hasarın olduğu ve hemen yanındaki bir alanda neredeyse hiç hasar görmediği durumlara yol açabilir. Subvorteksleri görsel olarak tanımlamak mümkün değildir, çünkü bunlar genellikle yukarı doğru emilen enkaz ve kir tarafından gizlenir. Çok girdaplı hortumlar ayrıca genellikle ortak bir merkez veya birbirleri etrafında dönerler, sonunda, tipik olarak iki ila beşli gruplar halinde meydana gelen ve genellikle birkaç dakika süren girdaplar, daha büyük bir hortumda birleşebilir ve özellikle zarar verici olabilirler.


Uydu (Satellit) Hortumları

Hortum (Tornado) Çeşitleri, Hortumlarla İlgili Gerçekler, Rüzgâr ve Ateş Girdapları

Uydu hortumları doğası gereği çok girdaplı hortumlara benzer bir fenomendir fakat aralarında önemli farklılıklar vardır. Uydu hortumları, birincil hortumdan ayrı, bağımsız olarak meydana gelir ve alt girdaplar olarak kabul edilmez; birincil hortum ve uydu hortumları ayrı hortumlar olarak kabul edilir. Çok girdaplı hortumlardaki alt girdaplar ise merkezi bir kasırga içinde oluşur.
Uydu hortumlarının tespit edilmesi zor olabilir çünkü genellikle bir fırtınanın yağmurla kaplı kısmında oluşurlar ve bu nedenle çıplak gözle görülemezler. Bununla birlikte, radar tarafından tespit edilebilirler ve bazen hava durumu uydu görüntülerinde görülebilirler. Uydu hortumları tipik olarak ana hortumlardan daha zayıftır ve genellikle daha kısa ömürlüdür ancak yine de güçlü rüzgarlar üretebilir ve özellikle yerleşim yerlerine çarparlarsa hasara neden olabilirler. Kasırga yolundaki insanların uydu kasırga potansiyelinin farkında olmaları ve uygun güvenlik önlemlerini almaları önemlidir.
Uydu hortumları bulunsun ya da bulunmasın, bir kasırganın yolundaki insanların derhal sığınacak bir yer araması önemlidir. Kasırgalar çok az veya hiç uyarı vermeden saldırabilir ve hazırlıklı olmak ve güvende kalmak gerekir. Bu, bir kasırga ve hortum durumunda bir plana sahip olmak ve sığınmak için nereye gideceğini bilmek anlamına gelir.
Su Hortumları

Su hortumu, genellikle denizler ve okyanuslar gibi büyük su kütleleri üzerinde meydana gelen huni tipi bir rüzgar sütunudur. Adına rağmen, bir su hortumu suyla dolu değildir. Hortumu oluşturan görünür rüzgâr sütunu, meydana gelen yoğuşma ile oluşturulur. Su hortumları bazen karaya hareket edebilirler ve çıkıp hasara neden olabilirler, ancak genellikle karaya çıktıklarında hızla dağılırlar. Su hortumları tanım gereği bir hortum olsa da karaya çarpmadıkça resmi olarak hortum kayıtlarına alınmazlar. Bazı su burgaçları hortumlarla aynı şekilde gelişirken, birçoğu süper hücreli gök gürültülü fırtınalarla ilişkili değildir, dönen bir yukarı hava akımı veya mesosiklondan içermeyen yağmur bulutlarından oluşur. Bu su hortumları genellikle akşam veya öğleden sonra fırtınada meydana gelir.
Su hortumlarının iki alt türü vardır.
1-Tornadik Su Hortumları
Saniyeler içinde her şeyi yok edebilen daha yıkıcı ve güçlü hortumlardır. Tornadik su hortumları, karadaki bir hortumla aynı özelliklere sahiptir ve şiddetli gök gürültülü fırtınalarla ilişkilidir. Genellikle dalgalı su, büyük dolu ve şimşek oluştururlar.
2-Tornadik Olmayan (İyi Hava) Su Hortumları
Açık, iyi hava su hortumları genellikle gelişmekte olan kümülüs bulutlarının tabanı boyunca oluşur ve gök gürültülü fırtınalarla ilişkili değildir. Bu hortumlar su yüzeyinden yukarı doğru gelişir ve genellikle fazla hareket etmezler ve görünür hale geldikleri zaman olgunluğa yakındırlar. Bu tür hortumlar çok yaygındır, yaşamlar ve çevre için neredeyse hiç tehlikeli değildir. Güzel hava su hortumlarının tahmini yaşam döngüsü yaklaşık 20 dakikadır. Çoğu hortumdan daha zayıf olmalarına rağmen, tekneleri devirecek ve dalgalı denizler yaratacak kadar güçlü de olabilirler.
Hortumlar şiddetli rüzgarları taşıdıkları için suda yüzen tüm tekne ve gemiler için kesinlikle bir tehdittir. Aynı zamanda üzerinden geçen bazı uçaklar varsa, bu güçlü su hortumları nedeniyle hasar görür veya fırlatılırlar. Su hortumları hafife alınmamalıdır çünkü deniz hayvanları için de ciddi bir tehdit oluştururlar. Su yüzeyinde bir hortum olduğunda, su yüzeyine yaklaşık bir metre kadar olan her şeyi ve canlıyı yok eder. Balıklar ve kurbağalar gibi hayvanlar havaya kaldırılır. Bazen balıklar hortuma kapılır ve hortumun tepesine çıkar. Hortum karaya doğru yol alırken daha sonra susuzluktan ölen balıkları da yanlarında taşırlar. Hava soğuk olduğunda ve su sıcaklığı ılık olduğunda, su hortumlarıyla karşılaşma olasılığı daha yüksektir. İnsanlar meydana gelmelerinin 12 ila 24 saatinden öncesinden su hortumlarına karşı haberdar edilmelidir. Su hortumu ile ilgili bir hava durumu tahmini varken yüzmek için dışarı çıkılmasına izin verilmez.

Kar Hortumları (Kar Şeytanı)

Hortum (Tornado) Çeşitleri, Hortumlarla İlgili Gerçekler, Rüzgâr ve Ateş Girdapları

Su hortumlarının bir alt tipi sayılırlar. Bir kar fırtınasının etkisi altında oluşan bir tür kış su hortumudur. Kar hortumu kar tabanının altında oluşur. Yaygın olmayan, nadiren meydana gelen kış su hortumu sıcak hava su hortumlarından farklıdır. Kar hortumu, buz şeytanı veya kar şeytanı gibi birçok başka adla bilinir.

Kara Hortumları

Su hortumlarına oldukça benzer bir görünüm ve üretici mekanizma taşırlar, teknik olarak hortum olarak kabul edilirler. Kara hortumları her zaman gök gürültülü fırtınalarla ilişkilendirilmez. Kara hortumları, süper hücreli bir fırtına olmadığında gelişebildikleri için su hortumlarına benzer. Bunlar, kuru havadaki hava basıncı farklılıklarından kaynaklanır ve genellikle diğer rüzgâr girdaplarından çok daha zayıftır. Kara hortumları çok zayıf ve kısa ömürlü olma eğilimindedir ve sadece birkaç dakika sürer ancak birçoğu 15 dakikadan fazla devam eder ve bazıları EF3 hasarı verir. Kara hortumları genellikle büyük toz şeytanlarından oluşurlar. Fırtına olmadan şekillenme yetenekleri nedeniyle, hava tahmininde şiddetli havanın olmadığı günlerde ortaya çıkabilirler.

Toz Şeytanları

Hortum (Tornado) Çeşitleri, Hortumlarla İlgili Gerçekler, Rüzgâr ve Ateş Girdapları

Toz şeytanları (dalaz da denir), hortumların şeklini ve girdap hareketini taklit ederler. Toz şeytanları topladığı toz, kir veya moloz tarafından görünür hale getirilen küçük, hızla dönen bir rüzgardır. Kısa ömürlü olan (yalnızca birkaç dakika süren) bu küçük rüzgar girdapları ya da hortumlar açık, güzel havalarda güneşli koşullar altında, sıcak öğleden sonralarında dönen bir yukarı hava akımı olarak oluşur ve nadiren bir hortumun yoğunluğuna yaklaşır. Toz şeytanları genellikle zararsızdır, ancak nadir olanlar hem insanları hem de mülkü tehdit edecek kadar büyüyebilir. Toz şeytanları, bir fırtınanın hava akımı mevcut yer sirkülasyonu üzerinde hareket ettiğinde hortumlara dönüşebilir.

Ateş Hortumu

Ateş hortumları çok nadirdir ancak çoğunlukla kuru koşullar ve şiddetli rüzgarlar tarafından tetiklenen orman yangınlarıyla ilişkilidir. Dalgalanan bir yangına yol açan şiddetli bir yıldırım çarpması, aynı zamanda bir yangın girdabı da üretebilir. Ayrıca, yer ateşi ile yukarıdaki daha soğuk hava arasındaki büyük sıcaklık farklarından da oluşurlar. Yükselen hava, yerden küçük sirkülasyonlarla birlikte dönüş oluşturur. Ateş girdapları genellikle oldukça dardır, genellikle yaklaşık bir ila üç fit genişliğinde ve 50 ila 100 fit yüksekliğinde kuleler (girdaplar, sütunlar) oluşabilir. Tehlikelerinin gerçek girdaplarıyla daha az ilgisi ve ağaç kabuğu gibi hafif yanan malzemeleri havaya kaldırma yetenekleriyle daha çok ilgisi vardır.

Yeşil Gökyüzü Tornadosu
Bir hortumdan önce gökyüzünün neden yeşile döndüğü tam olarak bilinmese bile, kurulmuş bir bağlantı vardır. Gökyüzü, bir kasırga sırasında (veya oluşmadan hemen önce) ürkütücü bir yeşil tonuna dönüşebilir. Sakin hava ve yeşil gökyüzü hızla yaklaşan bir tornadonun işaretidir. Tipik olarak, yeşil gökyüzü sadece hafif fırtınaların değil, bir ağır fırtınanın da işaretidir. “Fırtına öncesi sessizlik” tabiri muhtemelen buradan gelir. Yeşil gökyüzü tornadosunun (hortumunun) oluşmasının da günün saati ile bir ilgisi vardır. Koyu yeşil gökyüzü genellikle günün ilerleyen saatlerinde daha görünürdür, bu nedenle öğleden sonra geç saatlerde veya akşam erken saatlerde bir tornadodan önce yeşil bir gökyüzü gelmesi daha olasıdır.

Hortum (Tornado) Çeşitleri, Hortumlarla İlgili Gerçekler, Rüzgâr ve Ateş Girdapları

Doğal olarak meydana gelen bir fenomen olarak, bu yeşil gökyüzünün neden oluştuğuna dair sadece birkaç teori vardır. Dünyanın diğer bölgelerinde, bir tornado sırasında yeşil gökyüzü hiç oluşmaz. Bu meteorolojik harikanın Tornado Alley’i oluşturan eyaletlerde gözlemlenmesi olasılığı yüksektir. Bulutlardaki yeşil renk sadece daha derin bulutların içinde meydana gelir. Herkesin bildiği gibi, birçok farklı bulut türü vardır. Bu durumda, daha derin bulutlar fırtına bulutlarıdır, bu nedenle yeşil ve koyu renk tonlarına neden olur. Yeşil bir gökyüzünün oluşması için bulutun içinde çok fazla su olması gerekir. Bu fenomen genellikle derin bulutlarda meydana gelir, bu bulutların içinde çok fazla nem bulunur. Bu, dolu olduğunu, genellikle büyük dolu olduğunu gösterir.
Farklı bulut türlerinde, çeşitli fırtına bulutlarının derinliği su molekülleri arasındaki boşluğu artırabilir. Işık ışınları bulutların arasından geldiğinde su moleküllerinden yansırlar. Su molekülleri arasındaki mesafe, nihayet bulutların arasından geldiğinde gözlemlenen ışığın rengini etkiler. Bu, mevcut bir gün batımından gelen renklerle birleştiğinde, yeşil rengin zirveye ulaştığı yerdir. Bu nedenle gün sonu hortumları genellikle öncesinde yeşil bir gökyüzünün olduğu hortumlardır.
Bir diğer ve muhtemelen en kolay anlaşılan teori, suyun mavi ve gün batımı sırasında gökyüzünün turuncu olduğudur. Karıştırıldıklarında yeşil olur. Gün batımı sırasında bir fırtına meydana gelirse, havadaki su parçacıkları gökyüzünün hafifçe yeşil renkte görünmesini sağlayabilir.
Yeşil bir gökyüzü tornadosuyla veya başka herhangi bir büyük fırtına olayıyla karşılaşıldığı zaman siper almak, uygun önlemleri almak ve mümkün olan en kısa sürede barınak bulmak, güvenli bir yere sığınmak akıllıca olacaktır. Pencerelerden ve diğer hassas veya dayanıksız tesislerden uzak durulmalıdır. Araba kullanılıyorsa ve bir hortum görülürse, yoldan çekilmeli ve bir sığınak aranmalıdır. Araç hortuma doğru sürülmemeli veya göründüğünden çok daha hızlı hareket ettikleri için yanından veya yakınından geçmeye çalışılmamalıdır. Hortumlar yönlerini aniden değiştirebilir. Kişi hortumun kendisine çok yakın olduğu acil bir durumdaysa, bir hendeğe düz bir şekilde uzanarak olabildiğince alçalmalıdır.

Kaynakça:

https://www.accuweather.com/en/weather-news/identifying-natures-dangerous-whirlwinds-a-guide-to-5-types-of-tornadoes-2/432293
https://www.tornadofacts.net/general-tornado-facts.html
https://www.tornadoxtreme.com/category/types-of-tornado/
https://www.treehugger.com/terrifying-types-of-tornadoes-and-whirlwinds-5179764
https://acikders.ankara.edu.tr/pluginfile.php/146648/mod_resource/content/1/Tornadolar-hortumlar.pdf
https://www.tulomsas.com.tr/iklim-ve-hava-olaylari-dev-rehber/

Yazar: Müşerref ÖZDAŞ

Bunları da beğenebilirsin
Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku