Birçok kişi, modası geçmiş hermafrodit terimini duymuştur. Ancak günümüzde tipik erkek veya dişi fiziksel özelliklere sahip olmayan insanlara yaygın olarak kullanılan, interseks terimini bilmemektedir. İnterseksin tanımını bilmek, bu terimin bu durumda doğan bireyler üzerindeki etkilerini gözden geçirilmesinde faydalı olur.
İnterseksin Tanımı Nedir?
İnterseks ya da hermafrodit, iç cinsel organları ile dış cinsel organları arasında tutarsızlıkla doğmuş bir kişidir. Hermafrodit terimi, Yunan tanrısı ve tanrıçası Hermes ve Afrodit’in isimlerini birleştirmekten gelmiştir. Birçokları için hermafrodit terimi, saldırganlığı sembolize eder. Bunun yerine, interseks terimi tercih edilir.
İnterseks terimi, cinsel anatomisini cerrahi işlemle, hormonlarla veya başka tedavi yöntemleriyle değiştirmiş kişilerin yerine, olağandışı cinsel anatomi ile doğmuş insanları tanımlamak için kullanılır. Bu orta cins olarak değerlendirilen kişilere dünyaca ünlü kişiler arasında da rastlanabilmektedir. Örneğin TV yıldızı Caitlyn Jenner, Laverne Cox ve yazar Janet Mock bunlar arasındadır.
İnsanların interseks olmaktan etkilenme derecelerinin yanı sıra interseks özelliklerinin kendileri için sorunlu olduğu derecelerde geniş bir çeşitlilik vardır. Açıkçası sosyal kabul, interseks özelliklere sahip olmanın olumsuz bir şekilde insanları nasıl etkilediği konusunda önemli bir rol oynamaktadır. Tıp uzmanları, interseks meselelerini anlama konusunda sürekli olarak iyi eğitimli olmadıkları için, interseks özelliğiyle doğan bir bebeğin, ebeveynleri için her zaman yeterli tavsiyelerde bulunamazlar.
İntersekslerin Ortak Karakterist Özellikleri
İnterseks olanların karakteristik özelliklerinden bazıları, “erkeklerde” ya da normal klitorislerden daha büyük olan “kızlarda” küçük bir penise (mikropenis) sahip olmayı içerir. Ek olarak, kişi bir labia veya vajinal açıklığı olmayan bir labia gibi görünecek şekilde bölünmüş bir testis torbası sahip görünebilir.
Üretral açıklık normal yerde olmayabilir veya doğal olarak hiç gelişmemiş 
olabilir. Ya da testisler olması gereken yere inmemiş olabilir. Bu nedenle skrotum yerinde olması gerekirken vücudun içinde bulunur. Bu, erkek veya kadın görünen insanları etkileyebilir. Ayrıca, kişinin varsayılan cinsiyetinde göğüs, beklendiği gibi gelişebilir veya gelişmeyebilir.
Bu Durumun Sebepleri
Bazı insanlar interseks olarak doğarlar, çünkü normalde cinsiyetini belirleyen X ve Y kromozomlarının olağandışı kombinasyonlarına sahiptirler. Dahası, bazı insanların bedenleri seks hormonlarının mesajlarına tipik bir şekilde cevap vermez, bu nedenle olması gereken şekilde cinsel özellikler geliştirmezler. Nadir olmasına rağmen, interseks özellikleri bazen altta yatan tıbbi kaygıları gösterebilir. Bu nedenle kişi veya çocuğu bu özelliklerden herhangi birine sahipse, problemler gelişmeden önce bir doktora görünmesi önemlidir.
İnterseks Olmanın Etkisi
Cinsiyetlerinden dolayı azınlıkta olan interseks kişilerin madde kullanımı ve bağımlılığı sorunları risk derecesinde artmış olabilir. Bu kişiler kendilerini anlamayanların ya da önyargılı kişilerin alay etme veya diğer olumsuz davranışlara maruz kalabilirler. Ne yazık ki çok uzun zamandır, hevesle “hermafroditler” olarak bilinen interseks özelliklerine sahip insanlar komedi hatta sirk gösterilerinde gözde kişilerdir.
Sporda interseks bireyleri içeren tartışmalar, manşetler de yer almaktadır. Güney Afrikalı koşucu Caster Semenya ve kadın olarak tanımlayan emekli Alman tenisçi Sarah Gronert, intersex özelliklerine sahip oldukları için sporlarında haksız avantaj sağlamakla suçlandı. Halkın büyük kısmı hala bu tür kişilere ön yargılı yaklaşmaya devam etse de, transeksüel insanlar hakkında artan farkındalık, muhtemelen interseks bireylerin gelecekte de daha fazla kabul göreceği anlamına geliyor.
Interseks Nasıl Belirlenir ve Uygulanabilir Ameliyatlar
Genellikle bir bireyin cinsiyeti iç ve dış cinsel organlar, gonadlar ve ergenlikte görülen ikincil cinsel özellikler tarafından belirlenir. Kişinin sahip olduğu bu cinsel koşullar cinsel gelişim sürecinde anormalliklere sebep olan bir farklılık olduğunda ortaya çıkar. Tıbbi kuruluşun bu koşulları nasıl yönettiği, sürekliliği, nasıl ve ne zaman teşhis edileceği, nasıl ve ne zaman tedavi edileceği ile ilgilidir. Ayrıca, bu koşulların neden ortaya çıktığı hala bilinmemektedir.
Çeşitli Terimler ve Koşullar
Bu kişiliği tanımlamak için, interseks, belirsiz genital organlar, psödohermafrodit, üçüncü cinsiyet, sahte hermafrodit, erkek psödohermafrodit gerçek hermafrodit, , dişi psödomamatit terimleri de kullanılmaktadır. Her biri bu durumun farklı yönlerini tarif etme eğilimindedir. Örneğin, bir birey, erkek ya da kadın olarak kategorize edilemeyen, ancak ikisinin arasında kalan, cinsel organlarla doğarsa, belirsiz cinsel organ olarak bilinir. Bununla birlikte, bu kişi aynı zamanda sahte bir hermafrodit olarak kabul edilir. Bu son iki terim kafa karıştırıcı ve hatta saldırgan olarak kabul edilir. Bu sebeple, cinsel gelişim bozuklukları teriminin kullanılması bazı durumlarda tercih edilir.
Hem penis hem de vajinanın olduğu durumlarda, bu birey gerçek bir hermafrodit olarak kabul edilir. Ancak durum bu kadar basit değildir, DSD’ler üç gruba ayrılabilir:
• Tam androjen duyarsızlığı yaşayan kadınlar gibi XY kadınlarını içeren erkek psödohermafrodit
• Adrenal bezler hormonları üretmek için gerekli bir enzimden yoksunluk yaşadığında ortaya çıkan doğuştan adrenal hiperplazili olanlar gibi virilize (erkeksi) olmuş kadınları içeren dişi psödohermafrodit;
• Gerçek bir hermafrodit.
Gerçek Bir Hermafrodit Nedir?
Gerçek bir hermafroditin, hastanın sperm üretmesini engelleyen ve testiküler kitlesi olan bir durumda Sertoli Hücre; yalnızca Sendromu (SCOS) ile teşhis edilmiş normal bir erkek olduğu sonucuna varılan vaka çalışmaları olmuştur. Testislerin muayenesi yumurtalık, fallop tüpü, döl yatağı kası, rahim içi kaplamasıyla ile ilgili ve testis tüpleri dokunun mevcut olduğunu gösterebilir. Kanıtların bu birleşimi, gerçek hermafroditlerin yaklaşık üçte birinde bulunur.
Intersex Ameliyatları
DSD’nin tedavi edilmesine yardımcı olan yöntemlerin son durumları söz konusu olduğunda, bilim halen başlangıç aşamasındadır. İyileştirme veya cinsiyet tahkikinin ne zaman yapılması gerektiği konusunda tartışmalar vardır. Yine de bunu çözmeye çalışan bazı çalışmalar yapılmaktadır. Brezilya’da yapılan bir araştırma, erkek-kadın geçişini sağlamak için cerrahi uygulama denenerek bu cerrahi yaklaşım neovaginaplasti ihtiyacını da engellemiştir. Bir dişi-erkek geçişi garanti edilirse, erkek cinsel organının yapay olarak, erkeksi bir genitoplasti yapılır.
Toplumda ister kabul görsün isterse görülmesin, orta cinsiyetlilerin varlığı inkâr edilemez bir gerçektir. Bu kişilerin sorunlarına cevap verebilmek için yapılan araştırmaların arttırılmasının yanı sıra, önyargıdan kurtulmuş bir bakış açısı da önemlidir. Bu önyargıdan kurtulmanın ilk adımı da bu kişilerin biyolojik kusurlar ile doğduğunun bilinmesi ile başlar.
Kaynakça:
plannedparenthood.org
isna.org
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu