1980’li yıllara kadar, işletmelerde büyümeye önem verilmiş ve işletmenin temel amaçlarından kabul edilmiştir. Aynı zamanda, büyümeye ilişkin varsayımlar, yönetimde temel nitelik kabul edilmiştir. Bu halde;
*Büyük örgütler daha iyi kabul edilmiştir.
*Sonsuz büyüme, örgütsel gelişimde doğal olarak istenmiştir. Büyüme, örgütsel yaşam gereği kabul edilerek, büyümeden başka her şey normdan sapma ve zayıflık göstergesi kabul edilmiştir. Örgüt büyümediği zaman, durgunluk döneminde veya verimsiz çalışmakta, ve yeterince karlılık yok kabul edilmiştir. Örgütle ilgili yazarlar, büyümesiz dönemleri dikkate almak bile istememişlerdir.
*Tutarlılık, etkin örgütlerin en iyi göstergesi kabul edilmiştir. Strateji, yapı, sistemler, biçimler ve yetenekler arası ilişkiler, örgütsel etkililiğin temel koşulu kabul edilmiştir. İşletme iç tutarlılık ve uyumu, yaşamsal önemde kabul edilmiştir.
*Örgütsel uyum ve esneklik, kaynakları aşırı kullanma, gevşeme ve tekrarlara neden olmuştur. Örgüt esnekliği ve uyumu, çok kaynak gerektirmiştir. Tekrarlar ve seçenekler, işletmenin tehdit ve fırsatlara tepki vermesini sağlamıştır.
Küçülme ise, işletme olumsuz koşullara girmiş veya sermaye erozyonuna uğramış anlamlarında değerlendirilmiş. Ancak, artan rekabet koşullarında esneklik için, küçülmeye gereksinim duyulmuştur. Yöneticiler, mükemmeli arama ilkelerinden “bildiğin en iyi işi yap” ilkesine göre, aşırı büyümeden fayda gelmediğini anladılar.
İşletme çevrelerinin kazandığı büyük dinamizm sonucunda, rekabet koşulları değişmiş ve müşteri faktörü önem kazanmıştır. Büyüme hantallaşma kabul edilerek, küçülme avantajlı bulunmuştur. Avantajları büyüme yerine geçmeyip, tamamlayıcı kabul edilmiştir.
*Küçülme de büyüme kadar iyi bilinir. Örgütler, işletme büyüklüğünün aşırı sorumluluklar getirmesi nedeniyle, gereksiz yere büyüme istememektedirler.
*Küçülme de örgütsel gelişmenin doğal, istenen bir aşaması kabul edilebilir. Verimsizliği azaltma gibi bir ihtiyaç haline gelir.
*Örgütsel karmaşa ve tutarsızlık, örgütsel etkinlikte uyum ve tutarlılık kadar göstergedir. Başarılı işletmeler, büyüklüğünü dengeler ve maliyet yapısını kontrol ederler.
Küçülme Yönetimi
Küçülme, çeşitli çevrelerde farklı şekillerde yorumlanmıştır. Küçülme yönetimi kadar, üst yönetimin küçülmeyi kontrolü de etkin gerçekleşmelidir.
Cevaplanması gereken sorular:
1-Hangi işletmelerde küçülmeden iyi sonuç alınır? Küçülme başarısı işletme özelliğine bağlı mıdır?
2-Verimlilik ve etkinlik üzerinde durarak daha iyi sonuç alınabilir mi? Küçülmede bazı personeller işten çıkarılarak işler kalan personellerle yürütülür. Verimlilik ve etkinlik böyle artar.
3-İşletmenin sektörü, küçülme başarısını etkiler mi? Bazı sektörlerde küçülme, büyümeden daha fazla görülmektedir. Burada, küçülme başarı unsurudur.
4-Küçülme, ar-ge çalışmalarını azaltır mı? Yöneticiler genellikle ar-ge departmanında küçülme nedeniyle personel çıkarırlar. Ar-Ge departmanında personel azaltma, maliyet düşürme yanında, yenilik ve ürün tasarımlarını da azaltır.
Kaynakça:
Anadolu Üniversitesi – Genel İşletme – Haziran 2008
Yazar:Halil İbrahim Arik