Kadınlarda idrar kaçağının farklı nedenleri olabilir. Öncelikle geçmişten tespit edilen inkontinans türünün altında yatan veya katkıda bulunan nedenleri tanımlanması amaçlanır. Öncelikle fiziki muayene ile başlayan tanı ve teşhis yöntemleri şu şekildedir;
Fiziki Muayene
Fiziki muayene aşamasında hastadan şu bilgiler alınır;
o Hastanın genel sağlık durumunun, özellikle bozulmuş zihinsel durum (yani kafa karışıklığı, bunama belirtileri), obezite ve hareket kabiliyetinde / el becerisinde azalma arayışıyla ilgili bir değerlendirme
o İnkontinansa katkıda bulunabilecek sistemik durumların varlığının değerlendirilmesi, örneğin kontrolsüz diyabet
o Genişlemiş bir mesane dahil olmak üzere kitleler için karın muayenesi (olası idrar retansiyonunu düşündürür)
o Öksürük stres testi (stres inkontinans varsa)
o Pelvik muayene; doku sağlığı, östrojen eksikliği belirtileri, pelvik organ sarkması için spekulum ile vajinal muayene, pelvik kitleler ve pelvik taban kas fonksiyonu ile tonusu için bimanual pelvik ve anorektal muayene dahil olmak üzere perine ve dış genital bölge kontrolü
Stres İnkontinans İçin Öksürük Testi
Kadınlarda stres üriner inkontinans ideal olarak muayene ile doğrulanmalıdır. Stres inkontinansın olup olmadığını değerlendirmek için hastadan sırtüstü düz yatması ve öksürmesini istenir. İlk öksürük sırasında dış üretral deliği gözlemlenmelidir.. Sızıntının olmaması stres tipi idrar kaçırmayı ortadan kaldırmaz.
Pelvik Muayene![Kadınlarda İdrar Kaçağı Teşhisinde Yapılan Test ve Muayeneler]()
Bivalve ve Sims spekulumları kullanarak kitleleri, yapısal anormallikleri ve pelvik organ sarkmasının kanıtını değerlendirmek için vajinanın görsel ve dijital muayenesini yapılmalıdır. Dijital muayene sırasında, anterior vajinal duvarda yumuşak, hassas bir kitle hissedilip hissedilmediği, üretral divertikülü işaret edebilecek üretral akıntı veya hassasiyet olup olmadığına bakılmalıdır.
Hastanın pelvik taban kas yapısı ideal olarak değerlendirilmelidir. Vajinaya tek parmak sokularak hastadan pelvik taban kaslarını germesini istenir, böylelikle kas tonusunun hem gücünü hem de dayanıklılığını değerlendirilmelidir. Bu, tedavinin etkinliğini ölçmek için bir temel sağlayabilir. Uzman bir fizyoterapist veya hemşireye sevk beklerken pelvik taban kas egzersizlerine başlayacaksa, hastanın doğru kasları kasılmasını sağlamakta fayda vardır.
Ek Muayene
Hastanın semptom ve bulgularının gösterdiği şekilde daha fazla inceleme yapılabilir. İnkontinansa neden olan nörolojik bir durumun olasılığını değerlendirmek için odaklanmış bir nörolojik muayene uygun olabilir, örneğin son felç, multipl skleroz.
Tetkikler ve Tahliller
Hematüri, glikozüri ve enfeksiyon belirtilerini değerlendirmek için daldırma çubuğu idrar tahlili yapılmalıdır. Serum kreatinin genellikle gerekli değildir, ancak hastada tekrarlayan İYE varsa, idrar retansiyonu veya böbrek tıkanıklığından şüpheleniliyorsa düşünülebilir.
Hastadan mesane günlüğü tutması istenmeli
Günlük üç günü kapsamalı ve tüketilen sıvıların miktarını ve türünü, ne sıklıkta boşaldıklarını, herhangi bir aciliyet olayını, herhangi bir inkontinans olayını ve ped / giysi değişikliklerini belgelemelidir. Bir mesane günlüğünün, sıklığı, inkontinansı ölçmek ve tedaviye yanıtı ölçmek için güvenilir bir yöntem olduğu gösterilmiştir.
Her idrara çıkmada geçen normal idrar hacmi 200-400 mL arasındadır ve genel olarak kabul edilen ortalama işeme sıklığı, gece başına bir işeme dahil olmak üzere günde dört ila sekiz kezdir. Takip eden konsültasyonda mesane günlüğü tamamlandıktan sonra daha fazla test (aşağıda) gerekli olabilir. Bu testlerden bazılarının ikinci basamak bir sağlık hizmeti ortamında gerçekleştirilmesi gerekebilir.
İdrara çıkma sonrası rezidüel mesane hacmi ölçümü
Önemli idrar kaçırma semptomları olan tekrarlayan İYE, semptomatik pelvik organ sarkması veya mesane distansiyonu olan hastalarda değerlendirilmelidir. Bu, mesane tarama cihazı olmadan bu uygulamalar için sevk gerektirecek bir mesane ultrasonu ile yapılmalıdır (mesane taramaları bazı bölgelerde rutin olarak mevcut olmayabilir). Daha sonra çıkış kateterizasyonu, mesanedeki rezidüel idrar hacmini ölçmek için de kullanılabilir, ancak yalnızca mesane taramasının mümkün olmadığı veya muayene sırasında üriner retansiyonun kaydedildiği durumlarda düşünülmelidir.
Ürodinamik testler
İkinci basamakta ürodinamik testler kullanılabilir. Ürodinamik test, mesane ve üretranın idrarı ne kadar iyi depolayıp saldığını ölçer. Test genellikle akış hızını, kalan idrarı, kapasiteyi kaydeder ve sızıntıya neden olan işeme öncesinde, sırasında veya sonrasında istemsiz spazmı belirleyebilir. Üriner inkontinansı değerlendirmek için tampon testi, Q-ucu testi, Bonney ve Fluid-Bridge testleri önerilmez. 
Pelvik organ sarkması
Pelvik organ sarkması, idrar kaçırmanın sık görülen bir nedenidir. Genellikle doğum sırasında pelvik taban hasarını takiben ortaya çıkar, ancak çok faktörlü olabilir; vajina, pelvik taban kasları ve bağ dokusundan destek kaybının yanı sıra ilgili nörolojik sistemde meydana gelen hasardan kaynaklanabilir.
Pelvik organ prolapsusunu tanımlayan geleneksel terimler (örn. Sistosel, üretrokoel, rektosel, enterokoel) genellikle değiştirilmiştir. Bunun nedeni, eski terimlerin, özellikle daha önce pelvik organ prolapsusu ameliyatı geçirmiş kadınlarda, vajinal şişmeye neden olan yapılar hakkında bir kesinlik düzeyi ifade etmesidir. Mevcut uygulamanın kullanımı terminoloji olduğunu anterior içine böler pelvis posterior ve orta ya da apikal bölmeleri şeklindedir. Bu terimler şunları ifade eder:
o Ön: Vajinanın ön duvarı içe doğru fıtıklaşmıştır, genellikle mesane ve / veya üretranın kayma pozisyonu ve vajina duvarına baskı uygulanması nedeniyle oluşur. Bu terim, bir sistosel, üretrokoel ve sistoüretrosel olasılığını içerir.
o Posterior: Kas ve bağ dokusunun zayıflaması veya rektovajinal septumun hasar görmesi, rektumun vajinaya fıtıklaşmasına neden olur. Bu terim, bir rektocoel veya enterokoel olasılığını içerir.
o Apikal: Uterusu destekleyen doku zayıflar ve rahim aşağı doğru kayarak vajinaya baskı uygular; genellikle doğumdaki travmayla ilişkilendirilir
o Vajinal kubbe prolapsusu: Vajinanın çatısı, genellikle histerektomiyi takiben çöker (ayrıca bir enterokoel de bulunur)
Herhangi bir pelvik organ sarkması daha sonra hasta bir Valsalva manevrası yaptığında görülen maksimum prolaps inişine göre aşamalandırılır. Sarkmanın nereden kaynaklandığını netleştirmek için Sims spekulum muayenesi kullanılmalıdır. Bir Jinekolog veya Ürologa sevk, daha ileri değerlendirme ve tedavi için muhtemelen gerekli olacaktır.
Kaynakça:
https://www.webmd.com/urinary-incontinence-oab/doctors-test-urinary-incontinence-women
https://nyulangone.org/conditions/female-urinary-incontinence/diagnosis
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu