Pancar kökü suyu enerji, kan akışı ve daha fazlasına yardımcı olur. Günümüzde kırmızı pancar kökü suyu, sağlıklı beslenme alışkanlıkları seçenler için enerji kelimesi ile eşanlamlı bir hale gelmiştir. Kırmızı pancar tarihsel yolculuğu boyunca, diğer yiyeceklerde bulunmayan veya az bulunan çeşitli besinler içermektedir. Diyetinde şekeri ve lifsiz karbonhidratları sınırlayanlar belki de pancar tüketmekten kaçınırlar. Bu bir hatadır çünkü pancarın sayısız faydası vardır.
Kırmızı Pancar Neden Diyete Eklenmeli?
Organik pancar, altı önemli nedenden dolayı günlük diyette bir yer edinmeyi hak eder. Bu nedenler;
• Sağlıklı, normal bir enflamatuar yanıtı teşvik etmeye yardımcı olurlar.
• Vücutta ve beyinde sağlıklı kan akışını teşvik etmeye yardımcı olurlar.
• Vücudun doğal detoksifikasyon süreçlerini desteklerler.
• Bağışıklık ve hücresel sağlığı desteklerler.
• Beyin nöroplastisitenin veya yeni sinirsel yolları oluşturmak için yeteneğini teşvik eder
• C vitamini, folat, potasyum ve mangan bakımından zengin bir gıdadır.
• Peki, pancarları bu kadar eşsiz ve değerli bir sebze yapan şey nedir?
Ayrıca nitratlar, betalain adı verilen biyoaktif pigmentler ve diğer faydalı fitokimyasal bileşikler içermektedir.
Pancardaki Nitratlar
Pancardaki antioksidanlar, nitritin olumsuz etkilerine karşı korunmaya yardımcı olur. Pancar, potansiyel sağlık yararlarının çoğunu açıklayan mükemmel bir nitrat kaynağıdır. Ama muhtemelen pastırma, sosisli sandviç ve jambon gibi işlenmiş etlerin de nitrat içerdiği ve sağlık için potansiyel olarak tehlikeli olduğunu bilinir. Peki, fark nedir?
Tüm nitratlar vücutta nitritlere dönüşür. Nitritler, işlenmiş etlere eklenen koruyucu sodyum nitritte bulunur ve ayrıca içme suyu, gübre, kanalizasyon arıtma tesisleri ve septik sistemlerde de doğal olarak ortaya çıkabilir. İşte işlenmiş veya işlenmiş etlerdeki nitritlerle ilgili sorun budur. Bu yiyecekler ısıtıldığında veya pişirildiğinde, nitritler tehlikeli bir madde olan nitrozaminlere dönüşebilir. Bu nedenle ambalaj etiketinde listelenen sodyum nitritli etlerden kaçınılması tavsiye edilir.
Pancarda doğal olarak oluşan nitratlar, yenildiğinde ağızdaki bakteriler tarafından nitritlere dönüşür, ancak benzerlikler orada biter. Pancar, nitritlerin sağlığa zararlı etkilerine karşı koruyucu bir etki sağlayan yüksek düzeyde antioksidan ve bitki besinleri içerir. Bu değerli besinler sayesinde pancardaki dönüştürülmüş nitritler gibi sağlık için bir tehdit oluşturmaz. İşlenmiş etler, gübreler ve içme suyundaki nitritlerin aksine, pancarlarda doğal olarak oluşan nitratlar sağlık açısından faydalar sağlar.
Pancar, yiyeceklerde bulunan en yüksek nitrat seviyelerinden birini içerir ve bu gerçek bir artıdır. Pancar yendiğinde, vücut bu nitratları ‘nitrattan nitritten nitrik okside (NO) yol’ olarak bilinen yolla nitrik okside veya NO’ya dönüştürür.
Nitrik Oksit: Sağlıklı Kan Akışının Anahtarı ve Diğer Potansiyel Faydalar
Pancardaki nitratlar vücuttaki ve beyindeki sağlıklı kan akışını destekler. Kan damarlarının içine bakacak olunursa, endotel adı verilen ince bir hücre tabakası görülür. Bu endotel hücreleri, kalpten kılcal damarların en küçüğüne kadar tüm dolaşım sistemini hizalar. Bu hücrelerin içinde, sürekli olarak amino asit olan L-arginin’den nitrik oksit veya NO adı verilen çözünür bir gaz üretilir. Bu gaz, NO, vücudun her hücresinde bulunan önemli bir sinyal molekülüdür. Aşağıdakilerde önemli bir rol oynar:
• Kardiyovasküler sağlığı destekler.
• Normal endotel fonksiyonu teşvik eder
• Sağlıklı kan akışını desteklemek için damarların ve arterlerin sağlıklı genişlemesini teşvik eder
• Hücrelerin güç merkezlerini veya mitokondriyi korur
• Kırmızı kan hücrelerinin birbirine yapışmasını önler
Nitrik oksit, kan damarlarınızın gevşemesine yardımcı olur ve daha iyi kan akışı için damarlarınızın çapını artırır. Sağlıklı kan akışı, beyninize ve organlarınıza oksijen ve besinler sağlamak için çok önemlidir. Kanın bağışıklık sistemini ve kasları besler ve oksijenize eder, kalbin atışını sürdürmesine yardımcı olur. En önemlisi, kanın atıkları ve karbondioksiti taşır. Nitrik Oksit ve sağlıklı kan akışı her ikisi de enerji üretimi ve genel sağlık için gereklidir. Açıktır ki, sağlıklı kan akışı olmazsa, beyindekiler de dahil olmak üzere hücrelerin ve organların işlevleri tehlikeye girebilir.
Sağlıklı Kan Akışı ve Beyin
Araştırmalar, egzersizle birlikte pancar suyunun beyne daha fazla oksijen verilmesine yardımcı olduğunu göstermektedir. Beyin vücuttaki en fazla oksijen talep eden organlardan biridir. Nitrik oksit vücudun oksijen gerektiren kısımlarına gittiğinden, bol miktarda NO’ya sahip olunur, bu da beyin potansiyel olarak fayda sağlayabilir.
55 yaş ve üstü 26 erkek ve kadın üzerinde yapılan yakın tarihli bir araştırma, pancar suyunun egzersizle birleştirildiğinde beyin sağlığını nasıl etkilediğini incelemiştir. Bu birey grubu, çalışmadan önce düzenli egzersiz yapmadılar. Çalışma sırasında katılımcılar, haftada üç kez pancar suyu içtikten bir saat sonra bir koşu bandında 50 dakika yürüdüler. Araştırmacılar, altı haftalık çalışmanın sonunda şunları tespit etmişlerdir;
• Pancar suyunun egzersizle birleştirilmesi kan akışını artırdı ve beyin dokularına daha fazla oksijen iletmiştir.
• Pancar suyu tüketen grubun vücutlarında egzersiz sonrası plasebo grubuna göre çok daha yüksek nitrat ve nitrit seviyeleri vardır.
• Pancar suyu içen ve egzersiz yapan grup, daha genç yetişkinlere daha çok benzeyen beyin ağlarına sahipti, bu da daha fazla nöroplastisite veya yeni sinir yolları oluşturma yeteneği olduğunu düşündürmüştür.
Bu bulgular pancar tüketiminin özellikle yaş ilerledikçe daha önemli olduğunu belirlemektedir.
Pancar Suyu Genel Sağlığı İyileştirmeye Nasıl Yardımcı Olabilir?
Araştırmacılar, nitrik oksit bakımından zengin pancar suyunun, geliştirilmiş NO fonksiyonu ve faydalı vasküler etkilerle bağlantılı olduğunu bulmuşlardır. Pancar suyu tüketmek potansiyel olarak aşağıdakileri desteklemeye yardımcı olabilir:
• Kaslara, beyne, kalbe ve diğer organlara optimum kan akışı.
• Beyne ve vücuda oksijen ve besin iletimi artırır
• Nitrik oksidi artırabilecek artmış plazma nitrat seviyeleri
• Arter duvarlarının esnekliği
• Zaten normal aralıkta olan sağlıklı kan basıncı seviyeleri
Dahası, pancardaki nitratların NO’ya dönüşümü hızlı bir şekilde gerçekleşir. Sonuçlar için günler veya haftalar beklemek yoktur. Ancak unutulmamalıdır, normal pancar suyu optimal bir pancar kaynağından daha azdır çünkü şeker oranı yüksektir, bu da vücudun birincil yakıtı olarak yağ yakma yeteneğini bozabilir ve ikincil mitokondriyal disfonksiyona neden olabilir.
Kan Akışını Artırma İhtiyacının Nedenleri
Her 10 yılda bir, vücudun nitrik oksit yapma kabiliyetinin yaklaşık yüzde 10’unu kaybeder. Yaşlanma, vücudun NO üretme yeteneğini etkiler. Ortalama olarak, SAD (Standart Amerikan Diyeti) yiyen tipik Amerikalılar, her 10 yılda bir nitrik oksit yapma yeteneklerinin yüzde 10’unu kaybederler. Bunun nedenleri;
• Güneşe yetersiz maruz kalma, daha düşük NO üretimine neden olabilir. Cilde çarpan güneş ışığı (UV), cildiniz, kardiyovasküler ve mitokondriyal sağlık için hayati öneme sahip olan nitrik oksidi kan dolaşımına bırakır.
• Stres atardamarları daraltabilir, kanı kalınlaştırabilir ve kan damarı astarlarına zarar verebilir, bu da kanın daha kolay akmasını zorlaştırır.
• Aşırı oturma, organlara ve dokulara giden kan dolaşımını yavaşlatır.
• Egzersiz eksikliği, pelvisdeki ve bacaklardaki kanın birikmesine ve durgunlaşmasına neden olabilir.
• Sigara içmek kan hücrelerine zarar verirken, kalbin ve kan damarlarının yapısına ve işlevine zarar verir.
Pancar gibi yiyeceklerden yeterli nitrat almak nitrik oksit yapmak için önemlidir, ancak egzersiz yapmak da önemlidir. Nitrik oksidi artırmak için yapabilecek en iyi egzersizlerden biri, nitrik oksit dökümüdür. Bu egzersiz nitrik oksidin inanılmaz metabolik faydalarını sağlayacağından, her gün günde birkaç kez yapılması tavsiye edilir. Bunların yapılması sadece 3 dakika sürer!
İçme ve duş suyun florür ve klor varsa, NO’yu toksik ve yıkıcı nitrik asit dahil diğer maddelere dönüştürebilir. Düzenli güneş ışığına maruz kalmak daha fazla hareket etmek, egzersiz yapmak, stresi yönetmek, yoga ve derin nefes egzersizleri sağlıklı kan akışını teşvik etmek için atılabilecek değerli ilk adımlardır. Günlük diyete pancar eklemek, atılabilecek bir başka önemli adımdır. Bunun gibi basit adımlar atmak, kendinizi daha enerjik hissetmenize ve daha net, daha odaklanmış bir zihnin keyfini çıkartmaya yardımcı olabilir. Böylelikle kalbin, beynin ve kasların en iyi şekilde çalışması için ihtiyaç duydukları oksijen ve besinlerle beslemeyle yardımcı olunur.
Pancardaki Şeker
Taze pancardan yapılan pancar ve meyve suyu şeker bakımından yüksektir ve bu, sağlıklı kan şekeri seviyelerini korumak için potansiyel bir endişe olabilir. Pancar yüzde 36 basit karbonhidrat veya şeker içerdiğinden, çok fazla şeker ve lifsiz karbonhidrat tüketmeden büyük miktarlarda yiyip içilemez. Ama pancarları fermente ettiğinizde ilginç bir şey olur. Fermantasyon işlemi sırasında oluşan faydalı bakteriler, doğal olarak oluşan şekerlerin çoğunu tüketirken pancarın değerli besinlerini el değmeden bırakır. Fermantasyon, glikoz içeriği alkole dönüştüğü ve daha sonra hızla buharlaştığı için pancardaki basit karbonhidratları etkili bir şekilde uzaklaştırır. Bu, yüksek seviyelerde şeker içerebilen diğer fermente edilmemiş pancar tozlarının tam tersidir!
Fermente Pancar Toz, organik kurutulmuş pancar köklerinden yapılmış bir hassas, kontrollü bir işlem kullanılarak imal edilmektedir bu kesmeler optimum noktada fermantasyondur. Bitmiş ürünle, normalde pancarda bulunan yüksek şeker olmadan taze pancarın tüm sağlık artırıcı faydalarını elde edilmiş olunur. Fermantasyondan önce 5 gram porsiyonda 2 gram şeker varken, fermantasyondan sonra, bu sayı porsiyon başına 10 mg’ın altına düşer. Ayrıca, yapılan testlerde şaşırtıcı bir keşif yapılmıştır, bu da fermantasyon, pancarları konsantre ederek pancarın nitrat içeriğini iki katından fazla artırdığıdır. Hepsi bu kadar değildir. Fermantasyon süreci faydalı bakteri ve enzimler ekler ve pancardaki bazı besin maddelerini vücudun kullanması için daha fazla biyolojik olarak kullanılabilir hale getirir.
Organik Fermente Pancar Tozu Önemli Bağışıklık ve Hücre Sağlığını Destekleyen Besinler İçerir
Organik pancar, sağlığı desteklemek için nitrattan fazlasını içerir ve organik fermente pancar tozu da iyi bir kaynaktır. Sebepleri şunlardır;
• Pancara koyu kırmızı rengini veren ve sağlıklı hücre büyümesi ve işlevi için güçlü destek sağlayan karotenoidler, fenolik asitler ve flavonoidler gibi fitokimyasal bileşikler içerir.
• Vücudun doğal Faz 2 detoksifikasyon sürecini desteklemek ve oksidatif strese karşı korunmaya yardımcı olmak için yüksek oranda biyoaktif betalain pigmentleri ve kükürt içeren amino asitleri içeren antioksidan bileşikler içerir.
• Sağlıklı bağışıklık fonksiyonunu desteklemek için C vitamini, lif, potasyum ve manganez içerir.
• Folat, özellikle hamileler için ve kalp damar sağlığını desteklemek için önemli bir B vitamini içerir.
Ve organik pancardan yapıldığı için, genetiği değiştirilmiş içerikler yoktur. Fermente pancar tozunun her 5 gram porsiyonu 40 gram veya yaklaşık 1/3 fincan bütün, taze pancar köküne eşdeğerdir. Hepsinden iyisi, organik fermente pancar tozumun kullanımı kolaydır. Nitrat açısından zengin, enerji artışı için günlük smoothie’lere bir kaşık eklemek, su veya diğer içeceklerle karıştırılabilir.
Fermente Pancarların Sunduğu Tüm Avantajlardan Nasıl Yararlanılır?
Kızmızı pancarın içeriği her yaş için faydalıdır. İçeriğindeki nitrik oksit seviyelerinden maksimum düzeyde yararlanmak şunlara sağlar;
• Sağlıklı, normal bir enflamatuar yanıt
• Vücutta ve beyinde sağlıklı kan akışı
• Vücudun doğal detoksifikasyon süreçleri
• Bağışıklık ve hücresel sağlık
• Beyin nöroplastisitesi veya yeni sinir yolları oluşturma yeteneği
Kaynakça:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4425174/
https://www.mdpi.com/2076-3921/9/10/960/pdf
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu
kırmızı pancarın faydalı olduğunu tahmin etmek zor değil ama bu kadar da fazla olduğunu gerçekten bilmiyordum. Özellikle bu pandemi günlerinde kesinlikle tüketiminin arttırılması gerekiyormuş. Teşekkür ederim.