Kırmızı panda yaklaşık olarak bir ev kedisinin büyüklüğündedir ve kediye benzeyen bir yüze sahiptir. Pas rengi kürkleri kalındır. Kulakları, yanakları, burunları ve gözlerinin üstündeki noktalar haricinde kürkler tüm bedenlerini kaplar. Yoğun kürkleri kış aylarında onları sıcak tutar. Kırmızımsı kahverengi şeritler, beyaz ağızlıklarının her iki tarafı boyunca uzanırlar. Uzun, gür kuyruklarında ışık halkaları vardır. Ayak tabanında kalın tüylü, ayaklarını ısıtmaya yardımcı olan ve ıslak dallarda kaymasını engelleyen bir yüzeye sahiptir.
Kırmızı pandalar kuzey Myanmar’dan batı Nepal’e uzanıyor. Aynı zamanda güneybatı Çin’in (Sichuan, Xizang ve Yunnan eyaletleri) dağlarında da 4,900 ila 13,000 fit arasında yaşarlar. Kırmızı pandalar, çoğu zaman içi boş ağaç ve bambudan oluşan bir alanın olduğu iğne yapraklı ve yaprak döken ormanlarda ılıman iklimlerde bulunur. Bulunduğu ülkeler; Butan, Çin, Hindistan, Myanmar ve Nepal’dir. Ilıman geniş yapraklı ve karışık orman da yaşamayı severler.
Kırmızı pandalar genelde yalnızdır. Ağacın gölgesinde yükselen gün boyunca uyurlar, sıcak tutmak için etraflarındaki uzun, gür kuyruğunu vücutlarına sararlar. Bölgesel bir hayvandır. Bulunduğu bölgenin kendisine ait olduğunu göstermek için idrar, dışkı ve anal bezlerinden gelen kaslı bir salgı ile bölgeyi işaretler. Birbiri arasındaki iletişim kısa düdükler ve gıcırtı gibi seslerle olur. Kırmızı panda etobur memeliler grubuna aittir, fakat çoğunlukla doğu bambu filizlerini tüketir, bu yüzden beslenmeleri neredeyse vejetaryendir. Otlar, meşe palamutları ve meyveler gibi diğer yiyecekleri, ayrıca, kertenkeleyi, fareyi, civciv ve kuş yumurtasını da yemektedirler.
Erkekler ve dişiler, genellikle Ocak ve Mart ayları arasında bir sezonda birden fazla eşe sahip olabilir. Yaklaşık 4 ay sonra gebeliğin ardından 1 – 5 arası yavru doğar. Dişi, doğuma hazırlık olarak, bir ağaç oyuğunun içinde bir yuva oluşturur. Bir hafta sonra, dişi yuvada daha fazla zaman harcayacak ve her birkaç saatte bir araya gelerek yavruları bakıma götürecek ve yuvayı temizleyecektir. Yavrular yuvada yaklaşık 90 gün boyunca kalır ve 6-8 aylıkken sütten kesilir. Sonra yuvadan ayrılırlar. Yavrular, diğer yiyecekleri sindirecek kadar erişkinliğe gelene kadar sadece bambu yerler. Yaklaşık bir yıl içinde tam boyuta kadar büyürler. Bu pandalar 2-3 yılda tamamen cinsel olarak olgunlaşabilirler.
Kırmızı pandalar için ana tehdit, ormandaki ağaçların kesilmesi veya orman yangınları nedeniyle habitat bozulumu ve kaybıdır. Ayrıca insanlar tarafından avlanır ve yenirler. İnsanlar, genellikle çocuklar, bazen yaşam alanlarını rahatsız ederler. 2017 itibariyle, Kırmızı panda nüfusu tahminleri şöyledir; Çin’de 3.000-7.000, Hindistan’da 5.000-6.000 ve Nepal’de 16.000 ila 20.000 arasında değişmektedir. Çoğu korunan bölgelerdeki milli parklarda yaşamaktadır. Kırmızı pandalar azalan nüfus eğilimine sahiptir.
Kırmızı pandalar ekosistemlerinde, avladıkları toplulukları kontrol etmede önemli bir rol oynarlar. Güney Asya’nın orta dağlarında, bu alanın akciğerleri olan ormanlarda yaşıyorlar. Bu ormanlar bozulmadan kalırsa, Güney Asya’nın insanları, bitkileri ve hayvanları sağlıklı bir yaşam sürdürebilir. Kırmızı pandalar dilleri ile farklı kokular algılayabilir. İnternet tarayıcısı Firefox, bu hayvandan esinlenerek bu adı almıştır. Bu pandaların bir diğer ismi de ateş tilkisidir. Panda’nın pençeleri, kısmen “başparmak” gibi uzatılmış bir kemikle kısmen geri çekilebilir. Kırmızı pandalar günde 200.000 bambu yaprağı yiyebilir.
Kırmızı panda, panda ismini bilinen siyah beyaz pandaya verilmeden önce “panda” adını almıştır. Yani ilk Panda kendisidir. “Wah” ismi, Kırmızı panda için kendine özgü ağlaması nedeniyle verilen başka bir isimdir.
Yazar: Osman Uçar