Bilgiustam
Bilgiyi ustasından öğrenin

Kolezyum Neresidir?

0 460

4755_kolezyum1Kolezyum; (orijinal dilindeki adı Collesseum) ya da Flavianus Amfi tiyatro, İtalya’nın başkenti Romada bulunan bir amfi tiyatrodur. Dünya üzerinde bilinen en büyük amfi tiyatrolardan birisi olan antik anıtın yapımı, milattan sonra 80 yılında bitmiştir. Dış duvarının yüksekliği 50 metreden biraz daha az olan yapının çevresinin boyutu hakkında pek bir bilgi bulunmamaktadır.

Yapının alt kısmında gladyatör ya da yabani hayvanların arenaya getirildiği yollar bulunmakta, üst tarafı ise katmanlı bir amfi tiyatro özelliği göstermektedir. Açılışında binlerce hayvan kurban edilen ve hatıra paraları bastırılan yapı konum olarak tam anlamıyla Romanın merkezinde (kalbinde) bulunmaktadır. Klasik tarzdaki Yunan amfi tiyatrolarının aksine bir yamaca yaslanmayan ve serbest duran yapı aynı zamanda Roma mimarisi ve mühendisliği açısından ortaya çıkartılmış en görkemli yapılardan bir tanesidir. Yapılma amacı halkı ya da dönem dönem imparatoru eğlendirmek olan anıtta yaygın olarak gladyatör dövüşleri düzenlenmiştir. Halk gösterileri, taklitler, infazlar, savaş canlandırmaları, sembolik hayvan avları için de kullanılmış olan yapı Roma imparatorluğu döneminin sembolü olup en çok turist çeken mekanı olmuştur. Aynı zamanda dönem dönem dini bir merkez olarak ta kullanılan yapı Papa tarafından başlatılan ‘kutsal haç yolu ayininin başlangıç noktasıdır.

Tahmini olarak 50 ile 80 bin arasında izleyici ağırlama kapasitesiyle inşa edilmiş yapı nerdeyse iki bin yıldır ayakta kalmasına rağmen oldukça zorlu dönemler geçirmiştir. 200lü yıllarda büyük yangınlara maruz kalan ve önemli onarım aşamaları geçiren yapı 1700lü yılların sonuna değin genel anlamıyla bütünlüğünü korumuştur. 1800 ve 1900lü yıllarda toplamda beş kere çeşitli bakım ve restorasyon çalışmaları yapılan anıt için kurtarma amaçlı çeşitli projeler gündeme gelmiştir. Anıt için son olarak 2011 yılında yapılması planlanan yenileme, onarım ve bakım planı tasarlanmıştır.

4755_kolezyum

Tarihsel döngü içinde dönem dönem İmparator tarafından halkı tembelliğe alıştırdığı gerekçesiyle, Katolik Kilisesi tarafından kutsal sayılması nedeniyle, bazen de yetkililer tarafından bakım ve onarım gerekçeleriyle ziyaretçilere kapatılmıştır. Günümüzde bazı büyük sanatçılar tarafından konser verilebilecek bir mekân olarak tercih edilse de yapının durumu buna elvermemiştir. Aynı zamanda nasıl oluştuğu konusunda çeşitli görüşler olan bir bitki varlığı olan yapının bazı bölgelerinde onlarca farklı türde bitkiler yetişmektedir. Her yıl binlerce insan tarafından ziyaret edilen yapının beğenilirliği ve tarihsel değeri oldukça yüksek seviyededir. Artık bir kültür öğesi durumuna gelmiş olan yapı çok sayıda filme, bazı şarkılara ve birkaç video oyununa konu olmuştur. Konu olduğu filmler içinde en bilineni ve yapıyla ilgili sahnelerin en yoğun olduğu Gladyatör filmidir. Film için mekânın belirli aşamalarda belirli kişiler tarafından incelemeleri yapılmış ve elde edilen bilgilerden yola çıkılarak oldukça yüksek oranlı bir benzetim oluşturulmuş ve yapının 180li yıllardaki tahmini görüntüsü elde edilmiştir. Filmde tarihsel olarak gladyatör dövüşleri denilince akla gelen isim olan Maximus 180li yıllarda bu arenada benzetim sayesinde dövüştürülmüştür.

Ama günümüzde büyük bir kısmı yıkılmış ve taşları dağılmış olan yapının taşlarının bir kısmı ise anı biriktirme meraklısı turistler tarafından çalınmıştır. 1980’li yıllarda UNESCO Dünya Mirası listesine alınmış olan yapı, İtalyanın en önemli tarihi mekânlardan birisi olup İtalyada basılan 5 sentlik bozuk paranın üzerinde yer almaktadır. Yapı aynı zamanda 1940lı yılların sonunda İtalyada kaldırılan idam cezasının etkisiyle uluslar arası bir kampanya sembolü olmuştur. Yapı günümüzde de bazı stadyumlara, kütüphanelere, salonlara ve tiyatrolara ilham kaynağı olmuş ve bu yapıların planları tamamen bu dev anıtın planı örnek alınarak yapılmıştır. Bu tarihi anıt 2007 yılında İsviçre kaynaklı bir organizasyon tarafından yaptırılan oylamalar sonucu Dünyanın Yeni Yedi Harikasından birisi olmayı başarmıştır.

Kaynakça:
meydan laorusse

Yazar:Ilham Göl

Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku