Bilim adamları, Ay’ın, Mars’ın ve Venüs’ün yüzeyinde Dünya’nın okyanus katından daha fazla alan haritasını çıkarmışlardır. Bununla birlikte, oşinografiye ilgisizliğin ötesinde bir neden vardır. Aslında yer çekimi anomalilerini ölçmek ve sonarı yakın mesafelerde kullanmak isteyen okyanus tabanının yüzeyini haritalamak, bir uydudan radar tarafından yapılabilen yakındaki bir ay veya gezegenin yüzeyinden daha zordur. Tüm okyanus haritalanmış, Ay’dan (7m), Mars’tan (20m) veya Venüs’ten (100m) çok daha düşük bir çözünürlükte (5km) olduğu ortaya çıkmıştır.
Dünya’nın okyanusu çok keşfedilmemiştir. Bu durum bilim adamlarının da dâhil olmak üzere ve ortalama bir vatandaşında bu güçlü ve önemli kaynağı tam olarak anlamasını zorlaştırmaktadır. İnsanların okyanus üzerindeki etkilerini ve okyanusun onlar üzerindeki etkisini anlama ihtiyacı vatandaşların okyanus okuryazarlığına ihtiyacı vardır.
Ekim 2005’te, bir grup ulusal örgüt, 7 ana ilkenin ve 44 temel Okyanus Bilimi Okuryazarlığı kavramının bir listesini yayınlamışlardır. Okyanus bilimi Okuryazarlığının üç tane temel amacı vardır. Bu amaçlar: okyanus bilimini anlamak, okyanus hakkında anlamlı bir şekilde iletişim kurmak ve okyanus politikası hakkında bilinçli ve sorumlu kararlar almaktır. İşte bu yedi temel ilke şu şekildedir:
1. Dünyanın Birçok Özelliğine Sahip Büyük Bir Okyanusu Vardır
Dünyanın yedi kıtası vardır, ancak bir okyanusu vardır. Deniz basit bir şey değildir: karadaki herkesten daha fazla volkanlı dağlık alanları gizler ve bir akıntı ve karmaşık gelgitler sistemi tarafından karıştırılır. Levha tektoniğinde, litofazın okyanus levhaları, soğuk kabuğunu milyonlarca yıl boyunca sıcak manto ile karıştırır. Okyanusun suyu, kullanılan tatlı su ile bütünleşmekte olup, dünyadaki su döngüsü boyunca buna bağlıdır. Ancak, olduğu kadar büyük olan okyanus sonludur ve kaynakları sınırlıdır.
2. Okyanustaki Yaşam Okyanus ve Dünya’nın Özelliklerini Şekillendiriyor
Jeolojik zaman içerisinde deniz karaya egemen olur. Karada kalan kayaların çoğu, deniz seviyesi bugünden daha yüksek olduğunda su altında kalır. Kireçtaşı, mikroskobik deniz yaşamının sisteminden yaratılmış biyolojik ürünlerdir. Ve deniz sadece kasırgalarda değil, dalgalar ve gelgitlerle erozyon ve çökelme çalışmalarında sahili şekillendirir.
3. Okyanus Hava ve İklim Üzerine Önemli Bir Etkidir
Nitekim okyanus, dünyadaki iklime hükmeder ve üç küresel döngü gerçekleştirir: su, karbon ve enerji. Yağmur buharlaşan deniz suyundan gelir, sadece suyu değil denizden alan güneş enerjisini de aktarır. Deniz bitkileri dünyadaki oksijenin çoğunu üretir; deniz suyu havaya atılan karbon dioksitin yarısını alır. Denizin akıntıları tropik bölgelerden kutuplara doğru sıcaklık taşır ve akıntılar değiştikçe iklim de değişmektedir.
4. Okyanus Dünyayı Yaşanabilir Hale Getirmektedir
Okyanustaki yaşam, milyarlarca yıl önce Proterozoic Eon’dan başlayarak tüm oksijenini atmosfere vermiştir ve dolayısıyla hayatın kendisi okyanusta başlamıştır. Jeokimyasal olarak söz edilmesi gerekirse, okyanus, Dünya’nın, kilitli değerli hidrojen kaynağını tutmasına izin vermiştir.
5. Okyanus, Çok Çeşitli Yaşam ve Ekosistemleri Desteklemektedir
Okyanustaki yaşam alanı, toprağın yaşam alanlarından çok daha büyüktür. Aynı şekilde, denizde karada olduğundan daha büyük canlı grupları vardır. Okyanus yaşamı, yüzücüler, yuvaları içerir ve bazı derin ekosistemler, güneşten herhangi bir girdi olmadan kimyasal enerjiye dayanırlar. Yine de okyanusun çoğu bir çölken, her ikisi de hassas ortamlardaki haliçler ve resifler dünyanın en büyük yaşam bolluğunu desteklemektedir. Kıyı şeritleri gelgitlere, dalga enerjilerine ve su derinliklerine dayanan muazzam çeşitlilikte yaşam bölgelerine sahiptir.
6. Okyanus ve İnsanlar Ayrılmaz Bir Şekilde Bağlantılıdır
Okyanus insanlığa hem kaynakları hem de tehlikeleri sunmaktadır. Okyanustan yiyecekler, ilaçlar ve mineralleri çıkartılır; ticaret deniz yollarına dayanır. Nüfusun çoğu yakınında yaşamaktadır ve bu büyük bir eğlence mekânıdır. Tehlikelerine bakıldığı zaman okyanus fırtınalar, tsunamiler ve deniz seviyeleri değişmekte ve kıyı hayatını tehdit etmektedir. Ancak insanlar bu okyanus faaliyetlerini nasıl kullandığı, değiştirdiği, kirlettiği ve düzenlediğini etkilemektedirler. Bunlar tüm hükümetleri ve tüm vatandaşları ilgilendiren konulardır.
7. Okyanus Büyük Ölçüde Keşfedilmemiştir
Çözünürlük durumuna bağlı olarak, okyanusların ayrıntılı olarak sadece% 0,05 ila 15’i incelenmiştir. Okyanus, tüm Dünya yüzeyinin yaklaşık% 70’i olduğundan, bu, Dünyanın % 62,65-69,965’inin keşfedilmediği anlamına gelir. Okyanusa olan bağımlılık artmaya devam ettikçe, deniz bilimi okyanusun sağlığını ve değerini koruma yanında okyanus ile ilgili 
merakların giderilmesinde de daha da önemli olacaktır. Okyanusu araştırması yapan kişilerin birçok farklı yeteneğe ihtiyaçları vardır. İhtiyaçları olan bu yetenekler biyologlar, kimyager, teknisyen, programcı, fizikçi, mühendis ve jeolog vb.dir.
Kaynakça:
natgeokids.com
whatarethe7continents.com
theworldcounts.com
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu