Günümüzde hala teknoloji, bilim dünyası tarafından taklit edilemeyen, yapayı üretilemeyen bazı mefhumlar var. Onlardan biri de ilginç yaşamlarıyla dikkat çeken örümceklerin ağları. İşlevine göre göreceli sağlamlığı ve esnek yapısı, örümcek ağlarının temel özelliklerinden. Bu özellikleri açmak gerekirse durum şöyledir: bir örümcek ağının çapındaki çelik tel bu ağdan daha güçsüzdür. Öyle ki sağlamlık bakımından örümcek ağı çelik tele göre 2 kat daha dayanıklıdır. Ayrıca ne kadar uzatılırsa uzatılsın yine eski haline dönebilir. Yapay olarak üretilebilen en iyi esneme kapasitesine sahip bir telden en az 4 kat daha esnektir.
Dünya üzerindeki örümcek türünün sayısını duyduğunuzda şaşıracaksınız. Tam 34 bin örümcek türü varlığını sürdürmektedir. Her tür farklı özelliklere sahiptir. Bu türlerin herpsi zehirleme özelliğine sahiptir. Yani zehir üretebilirler. Ancak insanı zehirleyebilen cinsleri azdır. Karadul örümceği vb. buna örnektir. Bugüne kadar tespit edilebilen en büyük örümcek türü Güney Amerika’ da fark edilen Goliath Trantula adlı örümcektir. Sadece bacak boyu 30 cm’. ye yakındır. Bu tür bir kertenkele, kurbağa veya fareyi avlayıp yiyebilecek kapasiteye sahiptir. 8 bacak ve 8 göze sahip örümceklerin herhangi bir bacağı kırılırsa yerine yenisi çıkar. Arka kısımlarında örümcek ağı üretilir. Vücutlarının arka kısımlarında delikler mevcuttur ve bu deliklerden sıvı dışarı çıkar. Çıktığı gibi donar ve ağ oluşur.
Örümcek ağları kendilerine çarpan nesneleri adeta üzerine yapıştırır. Çarpan cisimlerin hızları fazla olsa bile esneyerek bu hızı frenler. Ters yönlü 2. esnemeyi ise gerçekleştirmez ve eski seviyesine geri döner. 2. esnemeyi gerçekleştirmediği için çarpan cisim tekrar geri fırlatılmaz. Bu yüzden cisim bu ağa yapışır. Bilim insanları sırf bu özelliğin yapayını üretmek için örümcek çiftlikleri kurmaktadırlar. Örümcekleri sağıp, onların ürettikleri ipleri kullanmayı amaçlamaktadırlar. İşte bu yapaylığı gerçekleştiremedikleri için de bir yandan bu ipleri kullanmaktadırlar. Nitekim ortalama bir örümceğin uzunluğu 3 cm.’ den azdır ve 1 tanesinden günde 330 metreye yakın ip elde edilmektedir. Bu kadar ipin ağırlığı ise sadece 3 gr. civarındadır. Özellikle ABD ordusu, bu ipleri kullanarak kurşun geçirmez yelek üretiyor.
Örümcek ağlarının her tarafı yapışkan özellik göstermez. Bu yüzden şekilleri de farklıdır. Çünkü amaca göre ağ örümü örümcek tarafından gerçekleştirilir. Avladıkları canlıların yanına yavaş yavaş giderler. Çünkü onlar da kendilerinin hazırladıkları tuzağa düşüp ağın yapışkan kısmına takılabilirler. Ayrıca tek tip ağ üretmezler. Avın yakalanacağı kısımlar için daha farklı ipler üretirler.
Örümceklere dair ilginç bir bilgi daha verelim. Örümceklerin dişileri, çiftleşmeden sonra çiftleştikleri erkek örümcekleri yer. Dişileri, erkeklerine göre en az 4 kat daha büyüktür. Bu olaydaki amaç neslin devamıdır. Yani erkek örümcekler, kendi nesillerinin devamı için kendilerini feda ederler.
Yazar: Gürkan DEMİRCİ