Bilgiustam
Bilgiyi ustasından öğrenin

Sülfa Alerjileri Nedir?

0 746

Bir kişinin sülfonamid adı verilen kimyasallar içeren ilaçlara alerjik reaksiyon göstermesi durumunda sülfa alerjisi ortaya çıkmaktadır. Sulfa, bazı antibiyotiklerle bazı ilaçlardan elde edilen bir bileşenidir. Doktorlar ve eczacılar, cilt bozuklukları, göz enfeksiyonları ve romatoid artrit gibi birçok durumu tedavi etmek için sülfa içeren ilaçlar kullanmaktadırlar. Kişiler benzer isimlerine rağmen sülfa ile sülfit arasında bir fark olduğunu unutmamalıdır. Sülfitler birçok şarapta ve gıdada katkı maddesi ve koruyucu olarak kullanılmaktadır. Ayrıca sülfa, sülfat ve sülfürden farklıdır. Hem sülfa ilaçları hem de sülfit alerjik reaksiyonlara neden olabilmektedir, ancak bu iki durum birbiriyle ilişkili değildir. Sülfa alerjisi olan kişinin mutlaka sülfit alerjisi olması gerekmemektedir, bu nedenle çapraz reaktivite yoktur. Bu makalede sülfa alerjisinin belirti ve semptomları, kaçınılması gereken ilaçlar, komplikasyonlar ve tedavisi ayrıca sülfa ve sülfit alerjileri arasındaki fark hakkında bilgiler yer almaktadır.

Sülfa Alerjileri Nedir?Semptomları

Kaşıntılı cilt, kaşıntılı gözler ve sersemlik sülfa alerjilerinin semptomları olmaktadır. Sülfa alerjisinin belirtileri bulunmaktadır ve bunlar aşağıdaki gibidir:
• Ciltte kızarıklık veya kurdeşen
• Kaşınan cilt
• Kaşınan gözler
• Sıkışık hissetmek
• Ağız veya boğazda şişme
• Astım veya hırıltılı solunum
• Mide bulantısı ya da kusma
• Baş dönmesi
• Karın krampları
Ayrıca anafilaksi gibi ciddi alerjik reaksiyon, yaşamı tehdit edebileceğinden tıbbi bir acil durumdur. Bazı kişilerin sülfa ilaçlarına neden tepki verdiği belli değildir. Bununla birlikte, HIV veya AIDS ile yaşayan kişilerin sülfa alerjisine sahip olma olasılığı daha yüksek olabilmektedir.

Sülfa İçeren İlaçlar

1936’dan beri bakteriyel enfeksiyonların tedavi edilmesinde sülfa içeren bileşikler kullanılmaktadır. Günümüzde sülfa, göz damlaları, yanık kremleri ve vajinal fitiller dâhil olmak üzere birçok ilaçta mevcuttur.

Kaçınılması Gereken İlaçlar

Sülfa, bazı ilaçların bir bileşenidir. Sülfa alerjisi olduğunu düşünen kişi ya bazı ilaçlardan kaçınmalı ya da bunlardan herhangi birini alması için doktoruyla görüşmelidir. Bu ilaçlar aşağıdaki gibidir:
• Eritromisin-sülfizoksazol ve trimetoprim-sülfametoksazol yani Septra ve Bactrim gibi antibiyotiklerin yer aldığı bazı ilaç kombinasyonları
• Dapson, cüzzam, dermatit ve bazı pnömoni türleri için bir tedavi
• Crohn hastalığı, romatoid artrit ve ülseratif koliti tedavi eden sülfasalazin (Azülfidin)
• Göz enfeksiyonlarını tedavi etmek için göz damlası olan sülfasetamid (BLEPH-10)
• Sülfadiazin gümüş (Silvadene), doktorların yanık enfeksiyonlarını tedavi etmek için reçete ettiği krem
Bununla birlikte, sülfonamid içeren her ilaç, sülfa alerjisi olan kişilerde bir reaksiyonu tetiklememektedir. Kişiler, ilaçları kullanmanın güvenli olup olmadığını doktorlarıyla görüşmelidirler. Bazı durumlarda çapraz reaksiyon olabileceğinden, doktor faydaları vaka bazında değerlendirmelidir. Bunlar aşağıdaki gibidir:
• Gliburid (Glynase, Diabeta) ve glimepiride (Amaryl) gibi diyabet ilaçları
• Selekoksib (Celebrex) gibi steroid olmayan antiinflamatuar ilaçlar (NSAID’ler)
• Hidroklorotiyazid (Microzide) ve furosemid (Lasix) gibi diüretikler
Sülfonamid içeren bazı ilaçların, sülfa alerjisi bulunan kişilerde alerjik reaksiyonlara nsebep olduğu tespt edilmemiştir. Bu ilaçlar aşağıdaki gibidir:
• Sumatriptan (Sumavel,mitrex, Dosepro)Naratriptan (Amerge) gibi bazı migren ilaçları

Sülfa ve Sülfit Alerjisi

Sülfa alerjileri ve sülfit alerjileri farklıdır. Gıda maddelerinde sülfitler doğal olarak bulunurken, sülfa ilaçları oluşmamaktadır. Anlaşılır bir şekilde, sülfa alerjisi olan bazı kişiler, sülfitlere de alerjik olduklarını düşünebilmektedirler, çünkü iki kimyasalın isimleri benzerdir. Hem sülfa hem de sülfitler alerjik reaksiyonlara neden olabilmektedir, ancak bunlar iki ayrı alerjidir ve aralarında bir bağlantı yoktur. Bir kişi, sülfa ilaçlarına karşı hassas veya alerjisi olduğu için sülfit içeren yiyecek ve içeceklerden kaçınmak zorunda değildirler.

Komplikasyonları

Kişi anafilaksi semptomları veya Stevens-Johnson sendromu yaşarsa, acil tedavi almalıdır. Sülfa alerjisi olan kişi ciddi komplikasyonlar yaşayabilmektedir. En tehlikeli olan anafilaksi veya Stevens-Johnson sendromudur.

Anafilaksi

Anafilaksi, potansiyel olarak ölümcül olabilecek bir alerjik reaksiyondur. Böyle bir reaksiyonu yaşama riski daha yüksek olanlar aşağıdaki gibidir:
• Ailede anafilaksi öyküsü olanlar
• Diğer alerjileri olanalar
• Astımı olanlar
Anafilaksi semptomları bulunmaktadır ve bunlar aşağıdaki gibidir:
• Kurdeşen veya kaynakların yanında kaşıntılı kırmızı döküntü
• Boğazın şişmesi
• Göz kapakları ve ağız gibi vücudun başka yerlerinde şişme
• Nefes almada zorluk
• Öksürme
• Yutma güçlüğü
• Göğüste gerginlik
• Yutma güçlüğü
• Kusma ve ishal
• Karın krampları
• Solgunluk
• Baş dönmesi

Sülfa Alerjileri Nedir?Stevens-Johnson Sendromu

Stevens-Johnson sendromu, kişinin cildini, mukoza zarını, cinsel organlarını ve gözlerini etkileyen, nadir fakat şiddetli bir sülfa alerjisi türüdür. Stevens-Johnson sendromunun semptomları bulunmaktadır ve bunlar aşağıdaki gibidir:
• Grip benzeri semptomlar
• Ağız, boğaz, göz veya cinsel organ çevresinde ağrılı kırmızı kabarcıklar
• Şiddetli kırmızı veya mor deri döküntüsü
• Deri dökülmesi
• Yorgunluk
• İshal
• Mide bulantısı ve kusma
• Ateş

Tedavi

Bir sülfa alerjisinin tedavisi, kişinin yaşadığı semptomlara bağlıdır. Kurdeşen, kızarıklık veya kaşıntı için, doktor antihistaminikler veya kortikosteroidler reçete etmektedir. Kişi hırıltılı solunum gibi herhangi bir solunum semptomu yaşarsa, bronkodilatör adı verilen bir ilaca ihtiyaç duyabilmektedir. Bu, akciğerler arasındaki hava geçişlerini genişletmeye yardımcı olmaktadır. Anafilaksi veya Stevens-Johnson sendromunun semptomlarını ortaya çıktıklarında tıbbi acil durumlar olarak tedavi etmek hayati önem taşımaktadır. Bir anafilaktik reaksiyon genellikle epinefrin verilmesini gerektirmektedir. Stevens-Johnson sendromlu kişilerin genellikle tedavi için yoğun bakım ünitesinde zaman geçirmesi gerekmektedir. Bu önlemler aşağıdaki gibidir:
• İnflamasyonu kontrol etmeye yardımcı olan kortikosteroidler
• Cilt enfeksiyonlarının önlenmesinde ve tedavisinde etkili olan antibiyotikler
• Hastalığın daha da ilerlemesini durdurmak için intravenöz (IV) immünoglobulinler
Eğer kişide sülfa ilaçlarına karşı alerjik reaksiyon varsa, ilacı kullanmayı hemen sonlandırmalı ve acil olarak doktora görünmelidir. İlaç reçete eden yetkililer ilaç yazarken bireyin ilaç alerjisi olup olmadığından haberdar olmalıdır. Herhangi bir alerjiyi ayrıntılı olarak tanımlayan tıbbi uyarı kartı veya tıbbi uyarı bileziği taşımak, kişi acil bir durumda bunu kendi kendine iletemeyebileceğinden uygun tedaviyi sağlamaya yardımcı olacaktır.
Birçok ilaç sülfa içermektedir, ancak sülfa ilaçlarına karşı alerjik reaksiyonlar nadirdir. Sülfa alerjisi olan kişi, bileşiği içeren ilaçlarla temas ederse, kızarıklık, kurdeşen, ciltte veya gözlerde kaşıntı ve şişme yaşayabilmektedir. Bazı kişiler ayrıca anafilaksi ve Steven-Johnson sendromu gibi daha şiddetli reaksiyonlar yaşayabilmektedir ve bunlar tıbbi acil durumlardır. Kişi, advers reaksiyona neden olabilecek herhangi bir ilaç almadıklarından emin olmak için tüm sağlık hizmeti sağlayıcılarını alerjileri hakkında bilgilendirmelidir. Doktor, en iyi hareket tarzını belirleyebilmektedir. Daha fazla test yapmak, hangi ilaçlardan ve ürünlerden kaçınılması gerektiği konusunda tavsiyede bulunmak için bir uzmanla görüşmesi önerebilmektedirler.

Kaynakça:
http://aaaai.org/conditions-and-treatments/allergies/anaphylaxis
https://www.uptodate.com/contents/sulfonamide-allergy-in-hiv-uninfected-patients
http://www.cfp.ca/content/52/11/1434.short
https://waojournal.biomedcentral.com/track/pdf/10.1186/1939-4551-6-18?site=waojournal.biomedcentral.com

Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu

Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku