Kıtlıklar tüm dünyada zaman boyunca ve değişen şiddet derecelerinde var olmuştur. Yeterli gıda tedariğinin olmaması ile karakterize edilen bu durumlar, herhangi bir faktörden kaynaklanabilir. Enflasyondan savaşa, siyasi kargaşaya, doğal afetlere veya mahsul hastalıklarına kadar her şey, bir bölge veya ülke nüfusu üzerinde yaygın sonuçlara neden olan bir kıtlığı ateşleyebilir. Kıtlıklar dünyadaki her kıtayı etkiledi, ancak kıtlıkların sıklığı ve yeri zamanla değişti.
Kısa Bir Tarihçe ve Nedenleri
Modernite ile birlikte kıtlıkların şiddeti azalmış ve en şiddetlileri yüzyıllar önce yaşanmış olsa da, modern dünyamızda kıtlıklar hala endişe verici derecede yaygındır. Neyse ki, Birleşmiş Milletler ‘in çabaları ve diğer yardım biçimleri, kıtlık meydana geldiğinde ölüm oranlarını düşürmeye yardımcı oldu, ancak kıtlıkların sonuçları hala şiddetli olmaya devam ediyor. Günümüzün kıtlıklarının çoğunda çatışma ana faktördür.
Ek olarak, kıtlık genellikle 16. ve 17. yüzyıllarda kısmen ilkel tarım teknikleri nedeniyle ortaya çıktı. Tarım geliştikçe ve ilerledikçe ticarileşme arttı. Çiftçiler genellikle bir ev sahibine ait arazide yaşadıklarından, gereklilik çiftlik veriminde bir artış yarattı. Bu durum, eskiden bir aile yalnızca kendi ihtiyaç duyduğu gıdayı yetiştirebilirken, çoğu çiftliğin artık ticari veya endüstriyel fazla mahsulü olduğu anlamına geliyordu. Toplumlar büyüdükçe ve modernleştikçe, kıtlıkların nedenleri değişti. Gelişmiş tarım teknikleri ve mahsul verimi bazı sorunları ortadan kaldırırken, sanayileşme, hükümet kontrolü ve savaş masaya yeni endişeler getirdi. 20. Yüzyıl, son derece yüksek kayıplarla kıtlıklar gördü.
Büyük Çin Kıtlığı 1959-61
Tarihin en ölümcül kıtlığı 1959 ve 1961 yılları arasında Çin’de meydana geldi. Bu felaket, bölgesel kuraklıkların bir rolü olmasına rağmen, genellikle insan kaynaklı en büyük felaketlerden biri olarak anılıyor. Kıtlığa, Çin Halk Cumhuriyeti’nin getirdiği siyasi ve sosyal faktörlerin bir kombinasyonu neden oldu. 1958’de başlayan Büyük İleri Atılım ve halk komünleri, on milyonlarca cana mal olan ölümcül bir ortam yarattı. Bu politikalar, çiftçilik politikasında köklü değişiklikleri ve çiftlik sahipliğini yasaklamayı içeriyordu. Ek olarak, köylüler tarımdan demir ve çelik üretimi lehine yönlendirildi ve bu da çiftlik çıktılarını büyük ölçüde azalttı. Bütün bunlar Çin’in tahıl üretiminde önemli bir düşüşe ve yaygın bir gıda kıtlığına yol açtı. Hükümetler yaklaşık 15 milyon ölüm bildirirken, uzmanlar ölüm oranının daha yüksek olduğu ve sayıların 20 ila 50 milyon arasında değiştiği konusunda hemfikir.
1907 Çin Kıtlığı
Kuzey Çin, 25 milyon cana mal olan bir kıtlık yaşadı. Bu kıtlık, büyüme mevsimi boyunca etkili olan ve çok sayıda bitkiyi yok eden ve gıda üretimini engelleyen aşırı yağışlar nedeniyle ortaya çıktı. Bu süre zarfında Honan, Kiang-su ve Anhui eyaletlerinde yaklaşık 40.000 mil karelik arazi sular altında kaldı. Kuzey Çin nüfusunun yaklaşık %10’u bu felakette hayatını kaybetti.
Chalisa Ve Güney Hindistan Kıtlıkları 1782-84
Chalisa kıtlığı, 1783’ten 1784’e kadar Kuzey Hindistan’da meydana geldi ve önceki yıl Güney Hindistan’da meydana gelen benzer bir kıtlığı takip etti. Alışılmadık derecede sıcak havalar 1780’de Hindistan’ı kasıp kavurdu ve sonraki birkaç yıl boyunca devam etti ve şiddetli bir kuraklığa neden oldu. Aşırı ısı ve yağmur eksikliği nedeniyle, mahsuller ve gıda kaynakları tükendi veya büyüyemedi, bu da hızla gıda kıtlığına neden oldu. Her iki kıtlık boyunca, 11 milyondan fazla ölüm yaşandı ve nüfus, özellikle Delhi topraklarında büyük ölçüde azaldı.
1770 Bengal Kıtlığı![Tarihteki En Ölümcül Kıtlıklar]()
1770’te Bengal, nüfusunun kabaca üçte birini yok eden yıkıcı bir kıtlıkla vuruldu. Kıtlık, aşırı kuraklık ve mahsul kıtlığı nedeniyle ortaya çıktı. Bölge, o zamanlar Doğu Hindistan Ticaret Şirketi tarafından yönetiliyordu ve kâra odaklanmaları sorunu büyük ölçüde şiddetlendirdi. Kötüleşen çiftçilik koşullarının bilinmesine rağmen, vergiler artırıldı ve mahsuller pirinçten daha karlı afyon ve indigoya kaydırıldı. Bu, çiftçilerin yalnızca yiyecek üretmek için mücadele etmekle kalmayıp, mevcut olanın da ulaşamayacakları şekilde fiyatlandırıldığı anlamına geliyordu. Bu kötü yönetim sonucunda yaklaşık 10 milyon insan açlıktan öldü.
Sovyet Kıtlığı (Holodomor) 1932-33
1932’de, o zamanlar Joseph Stalin tarafından yönetilen Sovyetler Birliği, Ukrayna, Kazakistan, Kuzey Kafkasya ve Volga Bölgelerinde milyonlarca insanı öldüren bir insan yapımı kıtlık gördü. O zamanlar Sovyet yönetimi altında olan bu bölgelerin nüfuslarında 1932 ile 1933 arasında ciddi düşüşler yaşandı. Liderler tarım yerine sanayileşmeye yönelirken kıtlık en çok tahıl üreten bölgelerde görüldü. Mahsul çiftçiliği de yasaklandı ve gıda kaynaklarına el konularak kitlesel açlığa neden oldu. Bu kıtlığın detayları geniş çapta tartışıldı ve bu nedenle ölü sayıları tartışılıyor. 2003 yılında, Birleşmiş Milletler 7 ila 10 milyon arasında insanın açlık veya bunun komplikasyonları nedeniyle öldüğünü açıkladı.
Rus Kıtlığı 1921
Birinci Dünya Savaşı yılları Rusya’yı çok etkiledi. 1917 yılı boyunca meydana gelen siyasi huzursuzluk ve iç savaşlar kanlı bir devrime ve Sovyet yönetiminin başlamasına yol açtı. O yıllarda Gıda malzemelerine el konuldu ve bu malzemeler Bolşevik askerlerine verildi. Bu da, bazılarının yemelerine izin verilmeyecek ekinleri yetiştirmemeyi tercih ettiği için gıda üretiminde bir düşüşe neden oldu. Köylüler ve yetkililer arasındaki gerilimi azaltmak için politikalar uygulamaya konulurken, Volga havzasında korkunç bir mahsul kıtlığı yaşandı. Sonuç olarak, yaklaşık 5 milyon Rus hayatını kaybetti.
Kuzey Kore Kıtlığı 1994-98
Modern zamanların en yıkıcı kıtlıklarından biri olan Kuzey Kore kıtlığı ya da Acı Çekme Yürüyüşü, 1994 ile 1998 yılları arasında sürdü. Bu kıtlık, doğal nedenlerin ve diktatörlük yönetiminin bir araya gelmesiyle meydana geldi. 1995 yılında Kuzey Kore’de bir milyon tondan fazla tahılı yok eden büyük bir sel yaşandı. Kuzey Kore’nin ‘önce askeri’ politikası aynı zamanda kaynakların, insan gücünün ve gıda tedarikinin siviller yerine orduya yönlendirildiği anlamına geliyordu. Bu durumda milyonlarca insanın gıda bulamamasına neden oluyordu. Dış yardım ölü sayısını azaltmaya yardımcı oldu ve yaklaşık 3,5 ton gıda bağışı alındı. Buna rağmen, sayıların Kuzey Koreli yetkililer tarafından önemli ölçüde eksik bildirildiği söylense de, yaklaşık 3 milyon can kaybının olduğu tahmin ediliyor.
Pers Kıtlığı 1917-19
Birinci Dünya Savaşı, daha sonra Kaçar hanedanı tarafından yönetilen Pers’in çoğunda bir kıtlık ve hastalık dönemi getirdi. Bu kıtlığın önde gelen faktörlerinden biri, çiftçilik çıktılarını büyük ölçüde azaltan birbirini takip eden şiddetli kuraklıklardı. Ayrıca üretilen yiyeceklere işgal güçleri tarafından el konuldu. Savaş sırasında ticaretteki değişiklikler ve genel huzursuzluk, korkuları artırdı ve durumu daha da kötüleştiren istifleme durumları yarattı. Bu durum, büyük çaplı bir kıtlık başlamasına neden oldu. Ölü sayısı tam olarak açıklanmasa da yaklaşık 2 milyon kişinin hayatını kaybettiği öne sürülmektedir.
İrlanda Patates Kıtlığı 1845-1853
En kötü kıtlıklardan bir diğeri, 1845 ve 1853 yılları arasında meydana gelen İrlanda Patates Kıtlığıdır. İrlanda’nın patateslerinin çoğunu öldüren bir mahsul hastalığından kaynaklandı. Patates, o zamanlar özellikle yoksul vatandaşlar için en büyük gıda kaynağıydı ve patates eksikliği, ciddi bir gıda kıtlığı anlamına geliyordu. Mahsullerin sınırlı olması nedeniyle, İrlanda halkının hayatta kalabilmek için yeterli yiyeceğe sahip olması için yardıma ihtiyacı vardı. Ancak, İngiliz ulusal gemileri diğer ulusların yardımını engelledi ve böylece daha fazla ölüme ve açlığa neden oldu. Kıtlık sonucunda, Ülke vatandaşlarının yaklaşık %25’i yok edildi ve 1 ila 2 milyon kişi Kuzey Amerika’ya kaçtı.
Kaynakça:
https://tr.wikipedia.org/wiki/K%C4%B1tl%C4%B1klar_listesi
Yazar: Can Baskın