Günümüzde belki de en çok medya malzemesi yapılan toplum Vikingler olmuştur. Birçok ünlü kitap ve filme konu olmasının yanında Vikingler çizgi filmde bile karşımıza çıkmaktadırlar. Tabii ki de popüler kültür ürünü olduktan sonra bazı özellikler abartılacak bazen de olmayan özellikler varmış gibi gösterilecektir. Aslında Vikingler de bu popüler kültürden nasibini almış ve günümüzde çok yanlış bilinmeye neden olmuşlardır. Çoğu TV dizisi ve filmde gördüğümüz Viking karakterleri aslında gerçeği yansıtmamaktadır. Bununla birlikte nadir de olsa doğru bilgiler de mevcuttur. Muhtemelen Britanya Adaları’ndaki kıyı bölgelerinde 9. Ve 11. Yüzyıllar arasında yerleşen ve karada geçirdikleri zamanın çok daha fazlasını denizde geçiren Vikingler o dönemde denizlerin hakim gücü haline gelmişlerdir. Denizlerdeki hakimiyeti çoğu ülkenin donanmasıyla Vikingler’i karşı karşıya getirse de onlar kara hayatına bir türlü geçmemişlerdir. Hayatlarını daha çok deniz ticareti gibi etkinliklerle kazanmaları da Vikingler’in denizlerden vazgeçmemelerinin başka bir nedeni olarak anılabilir. Vikingler o dönemde birer kahraman olarak gözüküyordu. Çünkü özellikle çocukların gözünden bakıldığında bir gemiye atlayıp yıllarca gelememelerine karşın geldiklerinde birçok yiyecek malzemesi getirirlerdi. Modern zamanın nakliyecilerine de benzetebileceğimiz Vikingler çok çalışkan ve savaştan kaçmayan bir toplumdu. Peki daha çok popüler medyadan öğrendiğimiz Vikingler’i ne kadar tanıyoruz? Dizilerde ve filmlerde gördüğümüz Viking hayatları gerçeği yansıtıyor mu? Vikingler hakkında bilmediklerimiz neler? İşte bu ve daha pek çok soruyu ’Vikingler Hakkında Bilmediğimiz 10 Şey” isimli yazımızda bulabileceksiniz.
1. Vikingler Boynuzlu Kask Takmadı
Gördüğünüz her Viking savaşçı kostümünü unutun. Elbette, Norsemen, muhtemelen başına bir şey takıyordu takıyordu, ama dizilerde gördüğümüz boynuzlu miğferli kaskları hatırlıyor musunuz? Tarihçilere göre Viking çağında bu şekilde miğfer takıldığına dair hiçbir bulgu bulunmamaktadır. Bugüne kadar keşfedilen Viking kaskları ise kesinlikle boynuzsuzdur. 19. Yüzyılda ressamlar eski Yunan ve Roma kültürlerini örnek alarak Avrupalıların tasvirlerini yapmışlardır. Yapılan bu tasvirlerden esinlenilerek bugünkü Viking tasvirleri ortaya çıkmıştır. Yani diğer bir sözle Viking tasvirleri günümüzde bilinen haliyle 19. Yüzyılda ortaya çıkmıştır. Boynuzlu miğferler ise Viking zamanında çok önce Norse ve Germanic rahipler tarafından sadece törenlerde takılmaktaydı. İlk olarak ne zaman Viking tasvirlerinde kullanılmaya başlandığı bilinmese de boynuzlu kaskların Viking kültürüyle uzaktan ya da yakından ilgisi olmadığı kesindir. Fakat popüler kültürde Vikingler o kadar çok boynuzlu kaskla anılmıştır ki artık bu algıyı değiştirmek pek mümkün gözükmemektedir. Yine de Vikingleri anlatan bir tarih kitabı okuduğunuzda ya da o zamana ait kalıntıları incelediğinizde şaşırmamamız gerekmektedir.
2. Vikingler Temizlik Konusunda Mükemmeller
Hayatlarını denizde geçirmiş ve çok zengin olmayan bir halk olmaları Vikingler’in çok da hijyene özen göstermediği düşüncesinin yayılmasına zemin hazırlayabilir. Fakat ne kadar savaşçı ve denizci olsalar da Vikingler’in hijyen düşkünlüğü çok yüksektir. Hayvan kemikleri ve boynuzlarından yapılmış cımbız, tıraş bıçağı, tarak ve kulak temizleyicileri kullanan Vikingler bu ürünlerle kişisel temizliğe bu kadar özen gösteren ender toplumlardandır. Hatta bu alanda kullandığı çoğu araç ve gereçle dünyanın ilk malzemelerini üreten Vikingler hijyen konusunda dünyanın gelişmesine büyük katkı sağlamışlardır. Bir Avrupalı toplumu olmasına karşın Vikingler Avrupa’nın genelinden daha sık banyo almaktadırlar. O dönemden çok az yapılan banyo alışkanlıklarının aksine Vikingler haftada en az iki kere banyo yapmaktadırlar. Banyo yapmanın onlar için çok eğlenceli bir olay olması kaplıcalara da önem verdiklerinden çıkartılabilmektedir.
3. Vikingler Yangın Çıkarma Konusunda Uzmanlar
Vikingler ne kadar temiz olsalar da düşmanlarına karşı ürettikleri silahlarda insan atıklarından yararlanmayı bilmişlerdir. Ağaç kabuğunun üzerinde bulunan ve bir tür ağaç mantarı olan mantarları toplayıp birkaç gün boyunca insan idrarında kaynatan Vikingler bu sayede son derece kolay yanıcı bir ürün oluşturmuşlardır. Oluşturdukları bu sıvıda bulunan sodyum nitrat ve diğer maddeler o kadar hızlı derecede yanar ki düşmanlarının korkulu rüyası haline gelebilecek bir silahtır. Bu sıvının bir insana atıldıktan sonra ateş almasıyla o insan için çok acılı bir ölüm başlar ve bu durumdan kurtulmak neredeyse imkânsızdır.
4. Vikingler Ölülerini Teknelere Gömdüler
Vikingler tam bir deniz toplumu olarak ölümlerinde bile tekneleriyle olmak isterler. Bir Viking için öldükten sonra bile teknede kalmak o kadar büyük bir onurdur ki neredeyse tüm halk bunun hayalini kurmaktadır. Cesur savaşçılar ölümden sonra şenliklerle ve şanlı kralların da katıldığı bir etkinlikle anılırdı. Çoğu büyük gemi kaptanı yaşamları boyunca onlara hizmet eden gemilerle birlikte denize salınmıştır. Bu davranış Vikingler’in varmak istedikleri ebedi noktaya ulaşmalarını sağlayacak bir olay olarak görülmekteydi. Seçkin akıncıları ve tanınmış kadınları da genellikle silahlarla, değerli mallarla ve bazen onlar için kurban edilen kölelerle dolu küçük gemilere bırakılmışlardır.
5. Vikingler Köle Ticaretinde Aktiflerdi
Birçok Viking insan ticareti ile zenginleşti. Anglo-Sakson, Kelt ve Slav yerleşimlerini yağmalarken kadınları ve gençleri yakalayıp köleleştiren Vikingler bu şekilde ekonomilerini kalkındırmışlardır. Bu davranışlarıyla Avrupa köle pazarının en büyük tüccarları haline gelen Vikingler Avrupa toplumunda da bir nevi dokunulmazlık kazanmışlardı. Daha sonra köle ticaretini öyle arttırmışlardır ki sadece Avrupa köle pazarları değil Orta Asya köle pazarlarında da hakim grup haline gelmişlerdir. Bu hakimiyet dünyanın farklı toplumları tarafından tanınırlık ve itibar kazandırdığından Vikingler bulunduğu dönemde hem saygı duyulan hem de korkulan bir milletlerdi.
6. Viking Kadınları İleri Haklara Sahiplerdi
Viking kızları daha gençken evleniyorlardı. Fakat kocaları sürekli yeni maceralara yelken açtığından tek başına hayat yaşıyor gibiydiler. Viking kadınları o dönemde ezilen çoğu Avrupa kadınından daha iyi haklara sahiplerdi. Suçlu olmadıkları sürece Viking kadınları miras bırakma hakkına sahiplerdi. Hatta bir kadın erkekten boşanma talep edebiliyor ve evliliklerinin sona ermesine tek başına karar verebiliyordu. Bu gibi haklar o dönemin Avrupası için çok üst haklardı. Çoğu kadının haklarının olmadığı bir dönemde Vikingler kadın hakları konusunda istisnadır. Bu da aslında modern kadın hakları Avrupa’da Vikingler sayesinde atılmış denilebilir. Tabii ki farklı süreçlerden geçip şekillenen kadın haklarının Vikinglerden köken alabileceğini düşünmek çok da hatalı bir düşünce olmaz.
7. Vikingler Tarımda Çok İleriydiler
O kadar deniz insanı olmasına karşın Vikingler tarımda da başarılarıyla ön plana çıkmışlardır. Bu son derece farklı gelse de Vikinglerin çoğu tarım ürünleriyle geçindiler. Tabii ki de bazı Viking kavimleri köyleri yağmalayan bir korsan gibi dolaşarak kendilerini geçindirseler de büyük çoğunluğu en azından yılın bir kısmı arpa, çavdar ve yulafları başkalarıyla savaşa girmeyecek bir şekilde ekip biçiyorlardı. Bu tarım ürünlerinin yanında küçük çiftliklerde kendilerine yetecek kadar sığır, keçi, domuz ve koyun da yetiştiren Vikingler o dönem tipik bir aileyi geçindirecek kadar tarımla uğraşmayı kendileri için yeterli bir uğraşa girişiyorlardı. Tabii ki bir denizci olarak balıkları da yiyorlardı. Fakat kendi ürettikleri ürünler genelde garanti ürünler olarak düşünülüp en uzun kıtlık ya da hastalık dönemlerinde hayatta kalmalarına yetmesi açısından önem taşıyordu.
8. Vikingler Eğlenceye Çok Düşkündürler
Vikinler eğlencelerine çok düşkün bir millettir. Özellikle çok soğuk bölgelerde yaşadıklarından kayak Vikinglerin en gözde eğlence aracıydı. Toplum hakkında araştırma yapan bir sürü tarihçiye göre halk tarafından son derece popüler olan kayakla ilgili bir çok eşya geliştirmiş olan Vikingler bu konuda büyük oyunlar da düzenliyorlardı. Hatta kayak hayatlarında o kadar önemlidir ki o zaman öneli olan çoğu şeyde olduğu gibi kayak tanrıları da mevcuttur. Kayak tanrısı olan Ullr Viking kültüründe çok büyük bir öneme sahiptir. Kayak yapmaları Vikingler için sadece bir eğlence değil aynı zamanda bir spor ve kaslarını geliştirebilme şansı olması bakımından da önemlidir.
9. Viking Sarışın Olmaya Çalıştılar
Vikingler kültürlerinin güzellik ideallerine uymak için sarışın olmaya çalıştılar. Özellikle esmer Vikingler (genellikle erkekler) saçlarını ağartmak için yüksek ağırlatıcı özelliği olan sabun kullanırlardı. Bazı bölgelerde sakallar da ağartılırdı. Muhtemelen bu yöntemler Vikinglerin kendi aralarında tanınmasına da yardımcı olmuştur. Günümüz güzellik anlayışı gibi Vikingler de bu konuda epey çaba göstermişlerdir. Özellikle erkeklerin bu kadar kendilerine düşkünlüğü o dönem Avrupası için çok farklı bir durumdur. Sarışın erkekler o dönemki kadınların da gözdesi durumundaydı. Özellikle birçok hakka sahip olan kadınlar tarafından en yakışıklı erkekle evlenmek büyük bir övgü nedeniydi. Yakışıklı bir erkekle evlenen kadın diğer kadınlar arasında farklı bir yere sahip olurdu. O dönemin yakışıklılık algısı da sarışınlığa paralel olarak gelişmiştir.
10. Vikingler Asla Büyük Bir Grup Oluşturamazlar
Çoğu Viking birbirine yakın yerlerde yaşayan diğer Vikingleri tanıyamadı. Hatta muhtemelen kendilerini Vikingler olarak adlandıramadılar. Viking terimi sadece denizaşırı keşiflerde yer alan tüm İskandinavları tanımlamak amacıyla kullanılmaktadır. Viking Çağı’nda, Danimarka, Norveç ve İsveç’i oluşturan topraklar, genellikle birbirleriyle savaşan kabileler halindelerdi. Sadece kendileriyle değil aynı zamanda da yabancı kıyılarda da çığır açmakla meşguldüler. Vikingliler kendi içlerinde çok güzel bir düzen oturttuklarından başkalarıyla işbirliğine çok açık değillerdir. Genellikle her kabile kendi içerisinde hayatını sürdürmektedir. Bu yüzden de bu son derece başarılı savaşçılar büyük devletler haline gelememişlerdir.
Kaynakça:
www.history.com
Yazar: Efe Cuma Yavuzsoy