Aslına baktığımızda panik atak, hayatta kalma iç güdümüzün bir eseridir. Ve toplumda en fazla bilinen anksiyete bozuklukları arasında ilk sıralarda yer alır. Kendiniz yaşamasanız bile çevrenizdeki en yakınlarınızdan birinin bu hastalıktan yakındığına şahit olmuşsunuzdur. Yani birçok kişi tarafından hayatının bir döneminde deneyimlenme olasılığı gayet yüksek bir sağlık sorunudur.
Peki, halk arasında stres ve korku hastalığı olarak da bilinen bu durum, sizin hayatınızın tam olarak neresinde? Bu psikolojik kaynaklı sorun hakkında ne kadar bilgi sahibisiniz? Ve nasıl yardım almanız gerektiğini biliyor musunuz? Durumunuz ne olursa olsun panik atak hakkında detaylı bilgi sahibi olmanız oldukça yararlıdır. O zaman öyle ya da böyle bir şekilde hayatımıza dokunan panik atak hastalığına dair detaylara beraberce bir göz atalım.
Panik Atak Nedir?
Yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyen panik atak bir tür anksiyete bozukluğudur. Panik bozukluk hastalığının yarattığı olumsuz bir koşuldur. Özet olarak vücudun savunma mekanizması olarak geliştirdiği ruhsal bir tepkidir.
Ataklar günlük hayat içerisinde birçok farklı faktör ile ortaya çıkabiliyor. Bu psikolojik koşul, kişinin söz konusu farklı faktörler ile panik, kaygı ve endişe durumu yaşamasıdır. Ancak olumsuz duyguları gerçek ve görünür bir tehditten çok algılanabilen bir tehdide karşı geliştirirsiniz.
Panik atak her ne kadar ruhsal atak olarak tanımlansa da fiziksel belirtiler de gösterir. Bu belirtiler genelde;
• Çarpıntı,
• Titreme,
• Terleme,
• Göğüs ağrısı,
• Mide bulantısı,
• Kızarma,
• Baş dönmesi,
• Gerçeklikten kopma
• Kalp atışının hızlanması,
• Yutkunma güçlüğü,
• Bayılacak gibi hissetme,
• Atak geçirme korkusu.
Atak geçiren hastaların deneyimlerine göre tarif ettikleri en belirgin ortak duygu ölüm korkusudur. Ancak bu ölüm korkusu risk taşıyan türden değildir.
Toplumun her yüz kişiden üçünü etkileyen bu hastalık, neyse ki tedavi edilebilmektedir. Fakat bazı kişilerde tedavi edildiği halde tekrar geri dönebilir. Bunun yanında kadınlarda görülme sıklığı erkeklere göre iki kat daha fazladır. Kaynağı itibariyle sempatik sinir sistemi tetikleyerek atak başlar. Ve başladıktan 10 dakika sonrası kaygı-korku durumu en yüksek nokta da hissedilir.
Panik Atak Neden Olur?
Yukarı da belirttiğimiz gibi panik atak birçok farklı nedenden dolayı ortaya çıkabilmektedir. Ancak genel olarak nedeni, vücudun savunma mekanizmasının bir tepkisi olarak hayatta kalma iç güdüsüyle tetiklenmesidir. Bu süreçte beyinden vücuda yanlış alarmlar gönderilir ve atak ortaya çıkar. Atakları tetikleyen faktörleri sıralamamız gerekirse;
• Beyindeki nörotransmitter dengesizlikler,
• Yas, boşanma ve cinsel saldırı gibi travmatik koşullar,
• Stres,
• Kronik hastalıklar,
• Aşırı kafein ve sigara kullanımı,
• Kalıtsal olarak yatkınlık,
• Karbondioksit ve bazı ilaçlar gibi kimyasal ajanlar,
• Kalp ritim ve tiroid bozukluğu gibi tıbbi koşullar.
Atak esnasında ortaya çıkan belirtiler her ne kadar ortak olsa da yukarıda da sıraladığımız gibi panik atak hastalarının şikayetlerinin altında yatan neden farklı olabilmektedir. İşte bu etapta uzman tarafından tarama yapılarak asıl neden tespit edilmelidir. Beraberinde de tedavi tekniği belirlenir.
Panik Atak Nasıl Geçer?
Bir kişinin karşılaştığı travma karşısında ömrü boyunca bir ya da iki defa panik atak geçirmesi doğal kabul edilmektedir. Ancak sık sık yaşandığında yaşam kalitenizi ciddi olarak düşürebilmektedir. Dolayısıyla altta yatan nedenlerin tespit edilmesi ve tedavisi oldukça değerlidir. Eğer doğru adımları atarsanız panik atak sorununuzun önüne geçebilir ve daha rahat geçmesini sağlayabilirsiniz. Uzmanlar tarafından ataklar geldiği zaman şu noktalara dikkat etmeniz önerilir;
• Öncelikle yaşadığınız panik, kaygı ve endişe durumunun geçici olmadığını anlamalısınız.
• Tüm yaşadığınız şikayetlerin tehlikeli olmadığını ve güvende olduğunuzu bilmelisiniz.
• Uzanmak, ayakta durmak veya oturmak gibi hangi pozisyonda kendinizi rahat hissediyorsanız o pozisyona geçmelisiniz.
• Solunumunuzu düzenleyerek çarpıntı, hızlı nefes alış verişi ve vücut ısısı gibi şikayetleri düzenleyebileceğinizi bilmelisiniz.
• Atak anındaki düşüncelerinizi değiştirmeli olumlu şeyler düşünmeye çalışmalısınız. Örneğin 5’e kadar sayarak bunu kolaylıkla yapabilirsiniz.
Yukarıda sıraladığımız atak yönetme tekniklerini uygulayarak bu süreci daha kolay geçirebilirsiniz. Bu stratejiler haricinde imkanlarınız dahilinde müzik dinlemek, ılık duş almak ve açık havada yürüyüş gibi kendinize has tekniklerde geliştirebilirsiniz. Ancak tüm bu stratejilerin kısa süreli olduğunu bilmelisiniz.
Şayet sık sık atak geçiriyorsanız bir uzmandan yardım almanızda yarar vardır. Unutmayın! Doğru yöntemler uygulayan bir uzmandan alacağınız tedaviler ile bu hastalıktan kurtulmanız mümkün.
Panik Atak Geçiren Birine Ne Yapılır?
Günün herhangi bir saatinde tanıyın ya da tanımayın “panik atak” geçiriyorum diye ter basan birini görebilmeniz muhtemeldir. Özellikle bu ruhsal hastalıktan muzdarip yakınları olanlar için şikayetlerin nasıl yönetileceğini bilmek önemlidir. Düşünseniz ya; sevdiğiniz biri çarpıntım var diyor ve korku içinde. Elbette elinizin kolunuzun bağlı olduğunu hissetmek kadar kötü bir durum yok. Çünkü sevdiğine hatta hiç tanımadığınız halde zor durumda olan birine yardım edememek gerçekten çok kötü bir his.
İşte atağı tutmuş birine nasıl yaklaşacağınıza dair tüyolar;
• Sakinliğinizi koruyarak atak geçirenin yanında kalın.
• Şayet uzman tarafından reçete edilen ilacı varsa onu verin.
• Beraber sakin ve sesiz bir ortama geçin.
• İhtiyaçlarını sorarak öğrenin ve karşılamaya çalışın.
• Basit ve anlaşılabilir cümlelerle kendisi ile konuşmaya çalışın.
• Ani hareketlerden kaçının.
• Pratik egzersiz hareketleri yapmasını sağlayın.
• Kişi ile birlikte nefes egzersizleri yapın ve 10’a kadar sayın.
Söz konusu bu yaklaşımlar ile panik atak geçiren kişinin stresini azaltarak dönemi daha rahat geçirmesine yardımcı olabilirsiniz. Bunun yanında sağlıklı düşünemediği bu süreçte güvende olmasını sağlayarak onu kontrol altına alabilirsiniz.
Ataklar şayet sıklıkla tekrarlanıyorsa hastanın bir uzman yardımı almasını önermelisiniz. Şayet gitmek istemediği bir durum söz konusu ise yardım alma konusunda onu ikna etmeniz sağlığı için oldukça önemlidir.
Panik Atak için Hangi Doktora Gidilir?
Panik bozukluk durumunun neden olduğu panik atak şikayetleri kendini, zihinsel ve fiziksel olarak gösterir. Yukarıda da belirttiğimiz gibi bu durum, altta yatan fiziksel, zihinsel ve çevresel birçok farklı faktörlerden dolayı gelişebilmektedir. Hangi nedenlerden dolayı yaşandığının tespiti için öncelikle bir kalp uzmanına görünmesi gerekir. Böylelikle uzman tetkiklerin sonucuna göre hastayı bir psikiyatri ve psikoloğa yönlendirme yapar.
Yaklaşık 10-30 dakika arasında süren ataklar, her ne kadar kendi kendine geçse de sık olması durumunda hayatı olumsuz yönde etkiler. Kronik hale geldiğinde ise farklı psikiyatrik hastalıklar, madde bağımlılığı veya depresyon gibi olumsuz koşullara neden olabilmektedir. Dolayısıyla panik atağın doğru tekniklerle tedavi edilmesi şarttır. Öncelikle ilk tedavi olarak psikoterapi kullanılırken hastalığın altında yatan tetikleyicilere göre tedavi şekilleri değişir. Örneğin atağınızın seviyesine göre özel ilaçlar kullanılması gerekebilmektedir.
Her yaştan kişide görülebilen panik atak tedavisi için ruhsal detoks sağlayan biorezonans terapi tekniği de son yıllarda başarılı sonuçları ile yükselişte olan bir tekniktir. Uzmanı tarafından yapıldığında 4-8 seans arasında panik atak şikayetlerinden kurtulabilmeniz mümkündür. Üstelik ilaç ve herhangi bir kimyasal içermeyen bir teknik olması ile tedavi kaynaklı riskler söz konusu bile değildir.
Günümüzün zor ve yoğun hayat şartları ile seviyeleri yükselen kaygı ve stres, birçok psikolojik hastalığa zemin hazırlıyor. Ama neyse ki teknoloji ve tıp gelişmişliği ile sorunlara hızlı ve kalıcı çözümler geliştirebilir durumda. Bu sayede hastalıklar önlenebiliyor, tedavi edilebiliyor ve hastaların yaşam kaliteleri artırılabiliyor. Hepimizin her an başına gelebileceği bu ruhsal ataklar da erken müdahale ile pratikçe tedavi edilebilir bir durum. Yeter ki durumunuzu kabul edin ve uzmanından yardım almayı asla reddetmeyin!
Kaynakça:
https://pmgt.org.nz/mental-health/?utm_term=mental%20health&utm_campaign=Crime+Prevention+Topics&utm_source=adwords&utm_medium=ppc&hsa_acc=3901438876&hsa
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/panic-attacks/symptoms-causes/syc-20376021
Yazar: Özlem GÜVENÇ AĞAOĞLU