Panik atak, ani bir yoğun uyarı hissi olarak önceden uyarılmadan saldıran olarak tanımlanabilir. Bu tür saldırılar, genellikle fiziksel olan ve bariz bir tehlike olmasa bile meydana gelen ciddi reaksiyonları tetikleyebilir. Panik atak genellikle çok korkutucu ve etkilenen kişi neredeyse ölüyormuş gibi hissedebilirken her yerde ve herhangi bir zamanda oluşabilir. Genellikle anksiyetenin bir sonucudur ve panik bozukluğu olanlarda daha sık görülür, ancak rahatsızlığı olmayan bireylerde de görülebilir. Panik atağı durdurmak için rahatsızlığı tanımak ve ana hatlarından haberdar olmak gerekir. İşte panik atak ve atağı durdurmak için izlenecek 9 basit yol:
Panik Atak Riskini Artıran Faktörler
Panik atak pek çok kişide görülen ruhsal bir durum olmasına karşı bazı kişiler daha çok risk altındadır. İşte risk faktörleri:
• Ailede panik atak öyküsü olanlar
• Cinsiyet olarak kadınlar erkeklerden daha yüksek risk altındadır
• Ölüm ya da sevilen birini ciddi sağlık durumu nedeniyle artan stres
• Geçmişte ciddi bir kaza veya cinsel saldırı nedeniyle yaşanan duygusal travma
• Acı bir boşanma veya bir bebek ilavesi gibi vakalardan büyük yaşam değişiklikleri
• Aşırı kafein tüketimi
• Sigara içmek
• Madde veya alkol bağımlılığı
• Kardiyak belirtilerin öyküsü
Panik Atak Nedenleri Nelerdir?
Panik ataklarının kesin nedeni henüz belirlenememiştir. Bununla birlikte, aşağıdaki faktörlerin, durumun başlangıcında önemli bir rol oynadığına inanılmaktadır.
• Genetik-Hastalığın aile öyküsü
• Stres
• Beynin bölümlerinin işleyişinde belirli değişiklikler
Beynin işleyişindeki değişiklikler genellikle kişiyi yaklaşan tehlike konusunda uyarmak için tasarlanmış bir sinyal dalgalanması alımı ile gerçekleştirilir. Bu, bireyin endişeli tepkisini kontrol etmekten sorumlu olan amigdala adı verilen beynin bir bölümünü aktive eder. Bazı kişilerin amigdalası, belirgin bir tehlike olmasa da tepki verme eğilimindedir, bu da onları yüksek kaygı ve panik ataklara daha yatkın hale getirir. Bir kişi kaygıya tepki gösterecek bir sinyal aldığında, adrenal bezleri adrenalin salgılar. Bu hormon, halk arasında kavga ya da kaç hormonu olarak adlandırılır ve salınması, terleme, artmış kalp atışı, midede tıkanma ve düzensiz solunum gibi semptomlarla ilişkilidir. Bütün bunlar panik atak belirtileridir. Eğer adrenalin yakın bir tehlike olmadan salgılanırsa, sistem hormonla aşırı yüklenir ve bu birikme panik atakla sonuçlanabilir. Bir panik atak başlangıcı, aşağıdaki semptomlarla karakterize edilir.
Panik Atak Belirtileri Nelerdir?
Panik ataklar ara sıra olabilir veya sık sık ortaya çıkabilir. Bir saldırı diğerinden farklı şekillerde değişebilir, ancak belirtiler genellikle panik atak başladıktan sonra birkaç dakika içinde doruklarına ulaşır. Panik atakla ilişkili belirti ve semptomlar aşağıdakileri içerir :
• Yoğun kontrol kaybı veya yaklaşan ölüm korkusu
• Yaklaşan kıyamet veya tehlike hissi
• Hızlı kalp atışı
• Korku ile gelen titreme
• Terleme
• Boğazdaki gerginliğin ardından solunum zorluğu
• Mide bulantısı
• Soğuk algınlığı ve sıcak basmalar
• Şiddetli baş ağrısı
• Göğüs ağrısı
• Karın krampları
• Baş dönmesi veya baş dönmesi
• Vücudun her tarafında karıncalanma hissi
• Uyuşukluk
• Dekolman veya gerçeksizlik hissi
Panik atak tanısı alan çoğu kişi, altta yatan bir panik bozukluğu ile savaşma eğilimindedir. Panik bozukluğu tedavisi genellikle atakların yoğunluğunu azaltmayı ve yaşam kalitenizi arttırmaya yardımcı olmayı amaçlar.
Tedavi Seçenekleri
Konuşma terapisi olarak da adlandırılan psikoterapi, genellikle panik ataklar için ilk tedavi seçeneğidir. Hastanın ataklarla başa çıkma konusundaki deneyimleri aracılığıyla öğrenmesine yardımcı olur. Bazı ilaçlar panik atak semptomlarının azaltılmasına yardımcı olabilir. Bu ilaçlardan bazıları aşağıdaki gibidir:
Serotonin ve norepinefrin geri alım inhibitörleri (SNRI’ler): Bunlar, panik ataklarına yardımcı olabilecek bir antidepresan sınıfıdır.
Seçici Serotonin Geri Alım İnhibitörleri (SSRI’ler): Bunlar panik atakları tedavi etmek için ilk tercih edilen başka bir antidepresan sınıfıdır. Bunlar arasında fluoksetin (Prozac), paroksetin (Paxil ve Pexeva) ve sertralin (Zoloft) bulunur.
Benzodiazepinler: Bunlar merkezi sinir sisteminin depresanları olan yatıştırıcılardır ve aralarında alprazolam (Xanax) ve klonazepam (Klonopin) bulunur. Bununla birlikte, bu ilaçlar sadece çok uzun süre kullanıldığında bağımlılığa yol açabileceği için kısa süreli bir tedavi olarak verilmektedir.
Panik Atağı Durdurmanın 9 Yolu
1. Tehdit tanımlanmalı: Eğer yaklaşmakta olan bir panik atak tanıyabiliyorsa ve kişi kendine bu tehdidin geçici olduğunu söyleyebiliyorsa, zaten savaşın yarısını kazanmış demektir. Bu tavır düşüncelerin bulanıklaştırabilecek diğer korkularla başa çıkılmasına yardımcı olur. Ayrıca, tam kapsamlı bir saldırıyı önlemek için yapılabileceklere daha fazla dikkat edilmesine yardımcı olur.
2. Odaklanacak bir nesne bulmak: Atak geleceği hissedildiği zaman etrafa bakarak dikkatini çeken herhangi bir nesne bulmalı ve o nesnenin rengini, şeklini, desenini, boyutunu zihinsel olarak not etmek için tüm enerjiyle odaklanmalıdır. Bu, panik atak yönetimi ve 
semptomlarının hafifletilmesinde yardımcı olabilir.
3. Kasları gevşetme denenmeli: Bu süreçte vücudun her bir kasını birer birer gevşetmek için bilinçli bir çaba gösterilmelidir. Parmaklardan başlamalı ve ellerini yavaşça yukarı kaldırarak ardından vücudun geri kalan kısmı boyunca hareket ettirilmelidir. Kas gevşemesi genel anksiyete bozukluğunun tedavisinde etkili bir yöntemdir. Bu nedenle, vücudun panik atak yanıtını kontrol etmesine de yardımcı olabilir.
4. Orta derecede egzersizler yapmak: Bazı hafif egzersizler yapmak endorfin seviyelerini yükseltebilir, dolaşımı artırabilir ve ruh halinizi hemen iyileştirebilir. Ancak, stres altındayken, sert egzersizlerden kaçının ve yürüyüş veya yüzme gibi hafif ila orta dereceli egzersizler yapılmalıdır. Solunumda aşırı titreme veya zorluklarla karşılaşılıyorsa, herhangi bir egzersiz yapılmaması tavsiye edilir.
5. Lavanta yağı koklamak: Lavanta esansiyel yağı da yaklaşmakta olan bir panik atak için hızlı bir düzeltme görevi görebilir. Lavanta yağı anksiyete ve stres semptomlarının hemen giderilmesinde etkilidir.
6. Derin nefes almak: Derin nefes panik atak semptomlarını azaltmak için aranan bir tekniktir. Tek yapman gereken nefes almak ve ciğerleri dolduran havaya odaklanmaktır. Ardından havayı bir saniye içeride tutulmalı ve yavaşça nefes alınmalıdır. Kontrollü derin nefes alma stres ve endişeye yardımcı olabilir. Bu da, bir panik atakla ilişkili diğer semptomların azaltılmasına etkili bir yöntemdir.
7. Sakin olmak ve gözleri kapatmak: Çoğu panik atak oldukça zor olabilir ve hızlı tempolu bir ortam semptomları daha da kötüleştirerek buna eklenir. Böylece, yüzeysel bir panik atak hissedildiği an, gözleri kapatarak ve rahatsız eden ekstra uyarılar engellenmelidir. Bu hemen hemen sakinleşmenize yardımcı olabilir ve ayrıca nefes alıp vermede daha iyi konsantre olunmasını kolaylaştırabilir.
8. Sebep olan ortamdan kaçmak: Panik atakla savaşmanın bir başka harika yolu, buna sebep olan durumdan kaçmaktır. Senaryodan fiziksel olarak kaçılamasa bile, bu hemen zihinsel olarak yapabilir. En mutlu olunan yeri hayal ederek etrafındaki tüm sevdiği kişilerle birlikte düşünerek bu ortam hayal edilebilir. Bu şekilde odaklanmak kişiye sakin ve rahat hissettirecektir.
9. Dokunarak dekolmeni aşmak: Panik atak belirtilerinden biri dekolmen olduğundan dolayı panik atak hissedildiği zaman dokunarak bu atağı durdurmak mümkündür. Kişi 
elbisesinin dokusuna, saçlarına, dokunarak topraklama yapabilir ve atağı durdurabilir. Bu ipuçları çoğu zaman panik ataklarının üstesinden gelinmesine yardımcı olabilir. Ancak, unutulmaması gereken her teknik herkes için işe yaramayabilir. Kişi için en uygun olan tekniği bulunarak ve panik atak anında kullanılabilir. Şayet uygulanan hiçbir şey teknik yardımcı olmazsa, derhal rahatlaması için uzman bir doktora başvurulmalı ve tedaviye başlanmalıdır.
Kaynakça:
psychcentral.com
ibpf.org
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu