Network Marketing, büyüyen ekonomi dünyasının gelecekte alacağı şekildir. ( Konuyla ilgili bir önceki yazımızda network marketing kavramını anlattığımız için, bu yazımızda başka bir konuya değineceğiz )
Her özel ve güzel şey gibi, network marketing kavramını da kötüye kullanan, bundan kişisel çıkar sağlamaya çalışan illegal yapılanmalar olmuştur ve olacaktır da. Önemli olan bu yapılanmalar ile network marketing arasındaki farkı kavrayabilmektir. Bu yazı aracılığıyla edineceğiniz düşünsel filtre, illegal yapıları kolaylıkla fark etmenizi sağlayacak.
Ülkemiz, network marketing kavramı ile 1990 yıllarda gündeme oturan “saadet zinciri”, bir diğer adıyla “titan zinciri” skandalı ile tanıdı. Bu illegal yapılanmalar, network marketing sistemini hiç bilmeyen kişilerce network marketing olarak algılanmıştır ve o kötü kayıt mâlesef ülkemizde network marketing ilerleyişine balta vurmuştur.
Avrupa ve Amerika’da, ekonomiye büyük ölçüde katkıda bulunan ve alt-orta sınıf zümreye düşük yatırımlar ile kendi işini kurma ve yükselme kapıları açan network marketing ülkemizde henüz emekleme dönemindedir. Bill Clinton’ın A.B.D.’de başkanlık yaptığı dönemde, ülkedeki network marketing işini yapan vatandaşlarına yönelik övgü dolu konuşması; “Ülkemiz ve yurt dışının bu konudaki seviye farklılığı daha net bir biçimde ortaya çıkmıştır”
İllegal yapılanmalar ile network marketing yapısı arasındaki farkı görebilmek için öncelikle sistemsel yapılarına göz atmamız gerekmektedir.
Network Marketing Yapısı
1) Üretici Firma ve Ürün
Üretici firma, ürününü tüketici tavsiyeleri ile oluşan ağ pazarlama biçiminde tanıtacağı için, ürünü mutlaka kaliteli olmak durumundadır. Ki bu sayede kullanan kişilerce memnuniyetle kullanılıp, tavsiye edilebilsin. Bu memnuniyeti oluşturan ürün kalitesi dışında bir de ürünün fiyatıdır. Klasik ticaret sistemlerindeki devasa harcamaları olmayan firma, bu kazancı ürün fiyatını piyasadan daha aşağı çekerek tüketicisine sunar. Ayrıca, ürününü kullanan tüketiciye bu noktada iş fırsatı vermesi de tüketiciyi cezbeden önemli bir faktördür.
2) Tüketici ve Distribütör
Bir başka tüketici tarafından ürünler ile tanıştırılan tüketici, ürünleri ucuza alma şansına erişmesinin yanında, temsilci/distribütör olarak daha özel fiyatlarda ürünleri kullanma ve bu ürünleri satarak gelir elde etme şansına sahip olmaktadır.
İllegal Yapılanmalar ( Saadet-Titan Zinciri )
1) Firma/ Firma ve -Temsili- Ürün
İlk illegal yapılanmalardaki sistemlerde, ortada herhangi bir hizmet ya da ürün bulunmamaktaydı. Sisteme yeni kayıt olan kişilerin kayıt ücretlerinin havuza atılmasıyla varlığını devam ettiren bu sistem, tepedeki kişilerin kazanması amacıyla düzenlenmiştir. Maskesinin düşmesi ile birlikte yasaklanan bu sistem, daha sonra yeni bir kimliğe bürünerek karşımıza çıktı. Bu sefer yasaya uygun olması için temsili bir ürün satışı yapılmaktadır. Bu ürünler, sizin normalde alıp kullanacağınız ürünlerden ziyade, genellikle özel(!) ürünlerdir ki bu sebeple de fiyatı bir hayli yüksektir.
2) Temsilci
Havuz sistemine dâhil olan temsilci, başkalarını da sisteme dâhil etmeye çalışır.
İki sistem arasındaki önemli farklar:
-Network Marketing sisteminde, ürün ve hizmet vardır. Kişilerin bu sisteme dâhil olmadan da rahatlıkla alıp kullanacağı ve memnuniyet duyacağı ürünlerdir bunlar.
İllegal yapılanmalarda, ürün ve hizmet yoktur, olanlarda ise formaliteden ibarettir.
-Network Marketing sisteminde, ürün ve hizmetin fiyatı mutlaka piyasadaki benzerlerinden daha düşük fiyatta ve ya aynıdır.
İllegal yapılanmalarda, ürün ve hizmetlere biçilen fiyatlar devasadır.
-Network Marketing sistemindeki ürünleri bu sisteme dâhil olmaksızın da alıp, kullanma hakkınız vardır. Ürünler harici olarak da satılan, tüketici tarafından ( temsilciler değil ) kullanılan ürünlerdir.
İllegal yapılanmalarda, sisteme dâhil olma zorunluluğu vardır. Ürün harici platformlarda alıcı bulamaz.
-Network Marketing sisteminde işe başlamak çok cüzi miktarlarla olur. 50 TL-400 TL arasında “ürünün piyasa fiyatına göre” değişiklik gösterir. Ve siz bu fiyatla hem ürünlere sahip olur, hem ekstradan temsilci olduğunuz için hediyelerden, indirimlerden faydalanırsınız, hem de kendi işinize sahip olma imkânına kavuşursunuz.
İllegal yapılanmalarda, sisteme dâhil olmak 1000-10000 Dolar gibi yüksek miktarlarla gerçekleşir. Verdiğiniz paranın karşılığını da sadece sisteme dâhil olarak alırsınız.
-Network Marketing sistemindeki bir firmada çalışan kişi, zaten kullanmış olduğu ürünleri daha ucuza kullanmanın ayrıcalığını yaşar; yakın çevresine de ürünlerden duymuş olduğu memnuniyeti dile getirerek, onların kullanımlarından da ek gelirler elde etmiş olur.
İllegal yapılanmalarda, ne kullanılan üründen ne de hizmetten söz etmek mümkündür.
İki yapı arasındaki farklar bu denli şeffaf ve net iken, günümüzde network pazarlama denilince insanların hala titan-saadet zincirinden bahsetmesini anlayamıyorum. Bir an önce Avrupa ve Amerika’da altın çağına doğru giden bu sistemi yakalayabilmek ve bunu fark edebilmek dileğiyle…
Yazar: Özlem Yüksel